Artūras Zuokas
.JPG)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 lutego 1968 |
|---|---|
| Mer Wilna | |
| Okres |
od 2000 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Mer Wilna | |
| Okres |
od 2011 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Artūras Zuokas (ur. 21 lutego 1968 w Kownie) – litewski dziennikarz, przedsiębiorca, samorządowiec i polityk, w latach 2000–2007 i 2011–2015 mer Wilna, poseł na Sejm Republiki Litewskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W młodości był korespondentem wojennym w czasie pierwszej wojny w Zatoce Perskiej. Relacjonował również jako niezależny reporter wydarzenia w Iranie, Gruzji, Azerbejdżanie, Czeczenii i Abchazji i Osetii Południowej. Odbywał staże w agencjach informacyjnych m.in. w Stanach Zjednoczonych.
Studia wyższe z zakresu dziennikarstwa ukończył w 1998 na Uniwersytecie Wileńskim. W tym samym roku znalazł się w sztabie wyborczym Valdasa Adamkusa.
W 1999 został wiceprzewodniczącym Litewskiego Związku Liberałów. W 2000 i 2002 uzyskiwał mandat radnego Wilna, obejmując po obu tych wyborach stanowisko mera tego miasta, które zajmował do 2007.
W 2003 stanął na czele nowego ugrupowania – Związku Liberałów i Centrum. Rok później z jego list uzyskał mandat poselski, którego nie przyjął z uwagi na zakaz łączenia stanowisk w parlamencie i samorządzie.
W 2005 sejmowa komisja specjalna uznała, iż Artūras Zuokas jest tożsamy z osobą o pseudonimie abonent, która miała przyjmować korzyści majątkowe od prywatnej firmy[1]. Mer Wilna nie został w tej sprawie oskarżony, „afera abonamentowa” doprowadziła jednak do rozpadu koalicji rządzącej miastem (wycofali się z niej konserwatyści) i rozłamu w partii. Z klubu parlamentarnego wystąpiło około połowy posłów, tworząc później Ruch Liberalny Republiki Litewskiej.
W 2007 po raz trzeci wszedł do wileńskiego samorządu, tracąc jednak stanowisko burmistrza. Mandat radnego został mu odebrany na początku 2008, gdy wyrokiem sądowym uznano go za winnego korumpowania jednego z radnych[2].
W wyborach parlamentarnych w tym samym roku bez powodzenia kandydował w okręgu jednomandatowym, wszedł jednak do Sejmu z listy partyjnej liberałów i centrystów, której był liderem. Wprowadził swoje ugrupowanie do koalicji rządowej. W czerwcu 2009 po porażce partii w wyborach europejskich zastąpił go Gintautas Babravičius. W listopadzie 2009 Artūras Zuokas zrezygnował z mandatu deputowanego, motywując to swoim sprzeciwem wobec prowadzonej polityki i odrzucenia proponowanych przez niego zmian w podatku VAT[3].
W wyborach samorządowych 2011 założone przez niego ugrupowanie (lit. Artūro Zuoko ir Vilniaus koalicija) zajęło pierwsze miejsce w wyborach do wileńskiej rady miejskiej, uzyskując 17,74% głosów i 12 mandatów[4]. Artūras Zuokas wyraził chęć powrotu na stanowisko burmistrza[5]. 19 kwietnia 2011 został wybrany na tę funkcję głosami koalicji złożonej z własnego ugrupowania, Partii Pracy, LSDP i Sojuszu Rosyjskiego[6]. W 2012 założył na bazie popierającego go ruchu partię polityczną Związek TAK, która nie przekroczyła progu wyborczego w wyborach do Sejmu w tym samym roku[7]. W 2014 wystartował w wyborach prezydenckich, w I turze otrzymując 5,22% głosów i zajmując 6. miejsce wśród 7 kandydatów[8]. 12 lipca 2014 został wybrany na przewodniczącego Litewskiego Związku Wolności, który powstał ze zjednoczenia Związku Liberałów i Centrum oraz Związku TAK[9].
W wyborach samorządowych w 2015 uzyskał mandat radnego Wilna. Ponownie startował też na burmistrza – w drugiej turze głosowania bezpośredniego przegrał jednak z Remigijusem Šimašiusem[10]. Także w 2019 wszedł w skład stołecznej rady miejskiej. Kolejny raz ubiegał się również o urząd mera, przegrywając ponownie w drugiej turze z Remigijusem Šimašiusem[11]. W 2020 objął funkcję wiceprzewodniczącego partii Wolność i Sprawiedliwość, formacji powstałej z przekształcenia LLS, do której dołączyły ugrupowanie Porządek i Sprawiedliwość oraz ruch Artūrasa Paulauskasa[12]. W wyborach lokalnych w 2023 ponownie kandydował na burmistrza Wilna (przegrał w drugiej turze tym razem z Valdasem Benkunskasem); utrzymał natomiast mandat radnego miejskiego[13].
W 2024 został nowym przewodniczącym Wolności i Sprawiedliwości[14]. W tym samym roku ponownie został wybrany do Sejmu, wygrywając w okręgu jednomandatowym[15].
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]W 2011 został laureatem pokojowego Ig Nobla za to, że osobiście zademonstrował, iż problem samochodów zaparkowanych nieprzepisowo na ścieżce rowerowej można rozwiązać, rozjeżdżając je transporterem opancerzonym[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Abonentas, czyli Zuokas. „Tygodnik Wileńszczyzny”. Nr 49, 2005. [dostęp 2011-10-13].
- ↑ Socjaldemokraci oraz liberalni centryści mają problemy. infopol.lt, 31 marca 2008. [dostęp 2011-10-13].
- ↑ Litwa. Poseł Zuokas na znak protestu zrzekł się mandatu. „Gazeta Wyborcza”, 27 listopada 2009.
- ↑ Rinkimų rezultatai savivaldybėje. Vilniaus miesto (Nr.57) savivaldybė. vrk.lt, 28 lutego 2011. [dostęp 2011-10-13]. (lit.).
- ↑ A. Zuokas sieks grįžti į Vilniaus mero postą. diena.lt, 28 lutego 2011. [dostęp 2011-10-13]. (lit.).
- ↑ Vilniaus meru išrinktas Zuokas. alfa.lt, 19 kwietnia 2011. [dostęp 2011-10-13]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2012. [dostęp 2012-10-25]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2014. [dostęp 2014-05-12]. (ang.).
- ↑ Arūnas Dumalakas: „TAIP” ir LiCS suvažiavime įkurta Lietuvos laisvės sąjunga. lrytas.lt, 12 lipca 2014. [dostęp 2014-07-31]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2015. [dostęp 2015-03-16]. (ang.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-03-17]. (lit.).
- ↑ Nowa partia „Wolność i sprawiedliwość” z Remigijusem Žemaitaitisem na czele. tvp.pl, 6 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-06].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2023. [dostęp 2023-03-20]. (lit.).
- ↑ Jūratė Skėrytė: „Laisvės ir teisingumo” pirmininku išrinktas Zuokas, partija rems Vėgėlę. etaplius.lt, 3 lutego 2024. [dostęp 2023-04-19]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-10-27]. (lit.).
- ↑ Jonathan Amos: Beetle’s beer bottle sex wins Ig Nobel Prize. bbc.co.uk, 30 września 2011. [dostęp 2011-10-13]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sylwetka kandydata do Sejmu Republiki Litewskiej na stronie Głównej Komisji Wyborczej. [dostęp 2011-10-13]. (lit.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Artūras Zuokas – strona prywatna. [dostęp 2020-06-06]. (lit.).