Aspergillus terreus (Aspergillus terreus Thorn) – gatunek grzybów z rodziny kropidlakowatych (Aspergillaceae)[1]. Gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie, głównie w rejonach tropikalnych[2]. Wykazuje oporność na amfoterycynę B[3].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aspergillus, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Takson ten po raz pierwszy zdiagnozowany został w 1918 r. przez Grega Thorna i według Index Fungorum nazwa podana przez tego autora jest prawidłowa. Później przez różnych autorów opisywany był pod różnymi nazwami i zaliczany do różnych rodzajów, wyróżniono też w jego obrębie różne podgatunki, odmiany i formy. Według Index Fungorum obecnie wszystkie one są synonimami Aspergillus terreus:
- Aspergillus aureoterreus Samson, S.W. Peterson, Frisvad & Varga 2011
- Aspergillus boedijnii Blochwitz 1934
- Aspergillus floccosus (Y.K. Shih) Samson, S.W. Peterson, Frisvad & Varga 2011
- Aspergillus neoafricanus Samson, S.W. Peterson, Frisvad & Varga 2011
- Aspergillus terreus var. africanus Fennell & Raper 1955
- Aspergillus terreus var. aureus Thom & Raper 1945
- Aspergillus terreus var. boedijnii (Blochwitz) Thom & Raper 1945
- Aspergillus terreus var. floccosus Y.K. Shih 1936
- Aspergillus terreus var. globosus J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari 1971
- Aspergillus terreus var. subfloccosus Y.K. Shih 1936
- Aspergillus terreus var. terreus Thom 1918[1][4].
Na podłożu Czapeka (CzA) stosunkowo szybko, wzrastają kolonie o zwartej aksamitnej czasem kosmatej strukturze płaskie lub o płytkim radialnym pobrużdżeniu koloru od cynamonopłowego do brązowego, rzadko od pomarańczowego do oranżu cynkowego. Spód kolonii jest żółty do brązowego. Główki konidioforów z łańcuszkami zarodników w zwartych długich kolumnach. Metule mają 5–7 × 2,0–2,5 μm długości, fialidy 5,5–7,5 × 1,0–2 μm. Zarodniki są przejrzyste, okrągłe do elipsoidalnych, gładkie o średnicy 1,5 × 2,5 μm[5][6]}.
Występuje w glebach na całym świecie, szczególnie w klimacie równikowym i podzwrotnikowym, najczęściej w Indiach. Został stwierdzony na gnijących roślinach, kompoście oraz kiszonce z traw i siana[2].
- Powoduje alergiczną aspergilozę dróg oddechowych oraz inwazyjną aspergilozę płucną[2],
- Jest przyczyną grzybicy skóry, oka, wątroby oraz rozsianej aspergillozy[5],
- Jest przyczyną grzybic u gołębiowatych, papugowych i psów[2],
- Wytwarzany jest z niego lek lowastatynę{[7],
- Wytwarza mykotoksyny – territrem A, citreowiridinę, citrininę, gliotoksynę, patulinę[8].
- Wytwarza cyklosporynę A – związek o działaniu immunosupresyjnym{[9].
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
- ↑ a b c d PawełP. Krzyściak PawełP., MagdalenaM. Skóra MagdalenaM., Anna B.A.B. Macura Anna B.A.B., Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka, Wrocław: MedPharm Polska, 2011, s. 249–252, ISBN 978-83-60466-80-3 .
- ↑ Doctor Fungus [online] [dostęp 2014-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-14] (ang.).
- ↑ MycoBank [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
- ↑ a b Charakterystyka częściej występujących grzybów chorobotwórczych i grzybów oportunistycznych z podgromad:Zygomycotina, Ascomycotina i Deuteromycotina, [w:] EugeniuszE. Baran EugeniuszE., JerzyJ. Zabawski JerzyJ., Zarys Mikologii Lekarskiej, Wrocław: Volumed, 1998, s. 98, ISBN 83-85564-17-9 .
- ↑ The Aspergillus Website [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
- ↑ GyörgyG. Szakács GyörgyG., GyörgyG. Morovján GyörgyG., Robert P.R.P. Tengerdy Robert P.R.P., Production of lovastatin by a wild strain of Aspergillus terreus, „Biotechnology Letters”, 4, 20, 1998, s. 411–415, DOI: 10.1023/A:1005391716830, ISSN 1573-6776 .
- ↑ Comparative analysis of an emerging fungal pathogen, Aspergillus terreus [online], The Aspergillus Website [dostęp 2014-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2006-08-15] (ang.).
- ↑ GrażynaG. Końska GrażynaG., HalinaH. Komorowska HalinaH., Lecznicze działanie grzybów, „Wszechświat. Czasopismo przyrodnicze”, 110 (7–9), 2009 . Brak numerów stron w czasopiśmie
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):