Asynema

Asynema
Ilustracja
Asyneuma amplexicaule
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

dzwonkowate

Rodzaj

asynema

Nazwa systematyczna
Asyneuma Grisebach et Schenk
Arch. Naturgesch. 18: 335. 1852[3]
Typ nomenklatoryczny

A. canescens (Waldstein et Kitaibel) Grisebach et Schenk[3]

Synonimy
  • Asyneumopsis Contandr. et al.[4]
  • Phyteuma L. sect. Podanthum G. Don[5]
  • Podanthum (G. Don) Boiss.[4][5]
  • Trachanthelium Schur[3][5]
Multimedia w Wikimedia Commons
Asyneuma japonicum

Asynema[6], azyneuma[7] (Asyneuma Griseb. & Schenk) – rodzaj roślin z rodziny dzwonkowatych. Obejmuje ok. 30 gatunków[8][9][5]. Rośliny te występują głównie w zachodniej Azji (15 gatunków w Turcji)[10], poza tym w południowej i wschodniej Europie[10][8], północnej Afryce[5], trzy gatunki obecne są we wschodniej Azji[5]. Rośliny te rosną w różnych siedliskach – w zaroślach i lasach, na stepach, na stokach i urwiskach skalistych[10].

Nieliczne gatunki o większych kwiatach i nisko rosnące gatunki górskie bywają uprawiane jako rośliny ozdobne[10].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Byliny i rośliny dwuletnie[10], z tęgim korzeniem palowym[5] i łodygą wzniesioną, osiągającą zwykle do 1,2 m wysokości[10].
Liście
Skrętoległe[5][10], czasem różyczkowato przy ziemi skupione[11].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo lub częściej po kilka na szypułkach, rzadko siedzące, w wierzchotkach, które skupione w górnej części pędu tworzą kwiatostan złożony w formie nibykłosa lub nibygrona[11]. Kielich składa się z 5 wolnych działek, bez łatek między nimi[11][10]. Korona w kolorze niebieskim do fioletowego[10], z łatkami równowąskimi, niemal do nasady rozciętymi[11][10]. Pręcików jest 5. Ich nitki są wolne, spłaszczone i orzęsione[11]. Zalążnia jest dolna, trzykrotna, z licznymi zalążkami[11][10], w górze owłosiona[5]. Pojedyncza szyjka słupka długa, zwieńczona jest trzema (rzadko dwiema lub pięcioma), krótkimi, zawijającymi się i brodawkowatymi znamionami[11][10][5].
Owoce
Wąskie i długie torebki z licznymi nasionami, otwierające się trzema podłużnymi otworami w górnej części[10], rzadziej w środkowej lub dolnej[11].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany jest do podrodziny Campanuloideae[4].

Wykaz gatunków[9][6]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-07-12] (ang.).
  3. ↑ a b c Asyneuma. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-07-12].
  4. ↑ a b c Genus: Asyneuma Griseb. & Schenk. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-12].
  5. ↑ a b c d e f g h i j Deyuan Hong; Thomas G. Lammers: Asyneuma Grisebach & Schenk. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-07-12].
  6. ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 35. ISBN 978-83-925110-5-2.
  7. ↑ Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 160.
  8. ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 85, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  9. ↑ a b Asyneuma. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-07-12].
  10. ↑ a b c d e f g h i j k l m Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 328. ISBN 0-333-74890-5.
  11. ↑ a b c d e f g h Bogumił Pawłowski, Jasiewicz Adam (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. XII. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 92.