Atacamatitan
| Kellner et al., 2011 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | Titanosauria | ||
| (bez rangi) | Lithostrotia | ||
| Rodzaj |
Atacamatitan | ||
| Gatunki | |||
| |||
Atacamatitan – rodzaj zauropoda z kladu Titanosauria żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej. Gatunkiem typowym jest A. chilensis, którego holotypem jest niekompletny szkielet oznaczony SGO-PV-961 z zachowaną prawą kością udową, końcem bliższym prawej kości ramiennej, dwoma kręgami grzbietowymi, żebrami, możliwym fragmentem mostka i szeregiem innych, niekompletnych kości (w tym fragmentami kręgów ogonowych); wszystkie kości odkryto na obszarze o powierzchni 2 m² i najprawdopodobniej należą one do jednego osobnika. Skamieniałości A. chilensis odkryto w osadach formacji Tolar na obszarze pustyni Atakama, niedaleko miasta Conchi Viejo w chilijskim regionie Antofagasta. Odkrycie skamieniałości zauropoda w osadach tej formacji potwierdza, że reprezentuje ona (a przynajmniej ta jej część, z której pochodzą skamieniałości) późną kredę; wcześniej istniały kontrowersje co do tego, czy reprezentuje ona kredę czy też paleocen. Szkielet A. chilensis jest drugim najbardziej kompletnym szkieletem tytanozaura odkrytym dotąd w Chile[1].
Autapomorfiami A. chilensis są: występujące w trzonach kręgów grzbietowych otwory (pleurocele), które są zaokrąglone lub eliptyczne i nie są spiczasto zakończone; silnie wklęsła powierzchnia wentralna (brzuszna) kręgów grzbietowych; bocznie spłaszczone wyrostki kolczyste (o ostrej przedniej krawędzi) na tylnych kręgach ogonowych oraz trzon kości udowej, który stopniowo zwęża się ku dołowi przez 2/3 swojej długości. W porównaniu z zachowaną częścią kości ramiennej kość udowa była smuklejsza, co może sugerować, że u Atacamatitan kończyny przednie były mocniej zbudowane niż kończyny tylne[1].
Pozycja filogenetyczna A. chilensis w obrębie tytanozaurów jest niepewna. Autorzy jego opisu nie przeprowadzili analizy kladystycznej w celu ustalenia jego pokrewieństw; w oparciu o porównania z kośćmi innych tytanozaurów zakładają, że Atacamatitan był tytanozaurem bardziej bazalnym niż przedstawiciele rodziny Saltasauridae, ale jednocześnie był bliżej spokrewniony z tą rodziną niż z malawizaurem. Autorzy wykluczyli też jego przynależność do kladu Aeolosaurini[1]. Także z analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Rubilar-Rogersa i współpracowników (2012) (w oparciu o macierz danych z analizy Wilsona z 2002 r.[2]) wynika, że Atacamatitan był przedstawicielem Lithostrotia nienależącym do Saltasauridae. Na drzewie zgodności wygenerowanym w oparciu o 21 najbardziej oszczędnych drzew A. chilensis był w nierozwikłanej politomii z rodzajami Rapetosaurus, Nemegtosaurus i Isisaurus oraz z rodziną Saltasauridae[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Alexander W.A. Kellner, David Rubilar-Rogers, Alexander Vargas i Mario Suárez. A new titanosaur sauropod from the Atacama Desert, Chile. „Anais da Academia Brasileira de Ciências”. 83 (1), s. 211–219, 2011. DOI: 10.1590/S0001-37652011000100011. (ang.).
- ↑ Jeffrey A. Wilson. Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 136 (2), s. 215–275, 2002. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2002.00029.x. (ang.).
- ↑ David Rubilar-Rogers, Rodrigo A. Otero, Roberto E. Yury-Yáñez, Alexander O. Vargas, Carolina S. Gutstein. An overview of the dinosaur fossil record from Chile. „Journal of South American Earth Sciences”. 37, s. 242–255, 2012. DOI: 10.1016/j.jsames.2012.03.003. (ang.).
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
