Atherosperma moschatum

Atherosperma moschatum
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

wawrzynowce

Rodzina

oboczkowate

Rodzaj

oboczek

Gatunek

Atherosperma moschatum

Nazwa systematyczna
Atherosperma moschatum Labill.
Nov. Holl. Pl. 2: 74 (1806)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Atherosperma moschatum – gatunek drzew z monotypowego rodzaju oboczek[5] Atherosperma z rodziny oboczkowatych Atherospermataceae. Występuje we wschodniej i południowo-wschodniej Australii w stanach: Queensland, Wiktoria, Nowa Południowa Walia oraz Tasmania[6]. Rośnie w wilgotnych i osłoniętych miejscach[6] w lasach strefy umiarkowanej ze znaczącym udziałem bukanów Nothofagus i Elaeocarpus holopetalus[7]. Na pniach i konarach oboczka rozwija się kilkadziesiąt gatunków porostów[8].

Gatunek uprawiany jest jako ozdobne, zimozielone drzewo w zachodniej Europie na obszarach pod wpływem łagodnego i wilgotnego klimatu oceanicznego[6]. Silnie aromatyczna kora używana jest do sporządzania naparów na Tasmanii, pijanych podobnie jak herbata[6][9]. Według niektórych źródeł może to być szkodliwe ze względu na obecność w korze składników rakotwórczych[10]. Drewno bardzo jasne[9] i sprężyste[6] służy m.in. do wyrobu klamerek[6] i zabawek[9].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewa osiągające do 25[6]–30[10] m wysokości, z wznoszącymi się konarami, szybko rosnące[6].
Liście
Zimozielone, naprzeciwległe, pojedyncze. Blaszka liściowa o długości od 5 do 10 cm, z wierzchu matowo ciemnozielona, od spodu sina, na brzegu z kilkoma ostrymi ząbkami[6].
Kwiaty
Jednopłciowe, rozwijają się jesienią i zimą, są słabo pachnące. Wyrastają pojedynczo wśród liści i osiągają ok. 1–2,5 cm średnicy. Listki zewnętrznego okółka okwiatu są 2, podczas gdy wewnętrzny okółek składa się z 8–10 białych listków, gęsto, przylegająco owłosionych w kwiatach żeńskich. Pręcików jest od 10 do 18, mają wydłużony łącznik między workami pyłkowymi i płodne są tylko w kwiatach męskich, w żeńskich wykształcone są jako prątniczki. Słupki zbudowane są z wolnych owocolistków[6].
Owoce
Jednonasienne, rozwijające się z poszczególnych zalążni[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-11] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-11] (ang.).
  3. ↑ Atherosperma moschatum Labill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-11].
  4. ↑ Atherosperma moschatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 64. ISBN 0-333-73003-8.
  7. ↑ Floyd Alex G.: Rainforest Trees of Mainland Southeastern Australia. Lismore, NSW: Terania Rainforest Publishing, 2009, s. 83. ISBN 978-0-9589436-7-3.
  8. ↑ Morley, Sharon E., Gibson, Maria. Successional changes in epiphytic rainforest lichens : implications for the management of rainforest communities. „The Lichenologist”. 42, 3, s. 311-321, 2010. DOI: 10.1017/S0024282909990570. 
  9. ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 85, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  10. ↑ a b Atherosperma moschatum - Labill.. [w:] Plants For A Future [on-line]. [dostęp 2021-04-11].