Aulonia

Aulonia
Aulonia[1]
C.L. Koch, 1847
Ilustracja
Samiec aulonii sieciarki
Ilustracja
Samica aulonii sieciarki z kokonem jajowym
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Podrząd

Opisthothelae

Infrarząd

pająki wyższe

Rodzina

pogońcowate

Podrodzina

Venoniinae

Rodzaj

aulonia

Typ nomenklatoryczny

Lycosa albimana Walckenaer, 1805

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Aulonia[2] (Aulonia) – rodzaj pająków z rodziny pogońcowatych i podrodziny Venoniinae. Obejmuje dwa opisane gatunki. Występują w Europie, Azji Zachodniej i Środkowej. Wyróżniają się na tle rodziny wykorzystywaniem sieci łownych.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Pająki o ciele długości od 3,6 do 5 mm[3][4]. Karapaks ma długą i wąską część głowową oraz stromo opadające boki[3]. Jego barwa jest brązowa do ciemnobrązowej ze słabo zaznaczonymi ciemniejszymi paskami rozchodzącymi się promieniście, niewyraźną jasną przepaską środkową oraz wąskimi, białymi paskami wzdłuż krawędzi bocznych[3][4], u A. kratochvili również niewyraźnymi[4][5]. Ośmioro oczu rozmieszczonych jest w trzech szeregach poprzecznych. Oczy w szeregu przednim są niewielkich rozmiarów. Oczy pary przednio-środkowej i przednio-bocznej są tych samych rozmiarów; te pary przednio-środkowej leżą wyżej i bardziej z tyłu niż pary przednio-bocznej. Oczy pary tylno-środkowej leżą na przedniej powierzchni karapaksu, a pary tylno-bocznej na jego bokach. Nadustek jest czterokrotnie wyższy niż średnica oka pary przednio-środkowej[3]. Sternum może być od jasnobrązowego po niemal czarne[6][5]. Kolczaste odnóża mają stopy pozbawione długich szczecinek u nasady, zakończone trzema pazurkami. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: IV, I, II, III. Liczba kolców na brzusznej stronie goleni pierwszej i drugiej pary odnóży nie przekracza trzech par[3]. Barwa odnóży jest żółtawa[6][5] do brązowawej, u aulonii sieciarki z czarniawymi udami pierwszej pary[3]. Wierzch opistosomy (odwłoka) jest ciemnobrązowy do niemal czarnego z jaśniejszymi znakami, spód zaś jaśniejszy[6][5]. Na opistosomie znajduje się sześć kądziołków przędnych. Tylna ich para ma człon dosiebny dwukrotnie dłuższy niż odsiebny[3].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Pająki te zamieszkują m.in. widne lasy sosnowe, wrzosowiska, kamieniołomy i mokradła. Bytują zwykle pod kamieniami i mchem w miejscach nasłonecznionych. Wyróżniają się na tle całej rodziny budowaniem sieci łownych. Mają one postać dachówkowatą lub lejkowatą i zaopatrzone są w norkę z oprzędem, do którego chowa się pająk[3][2][6]. Zwykle kopulacja i składanie jaj odbywa się wewnątrz oprzędu[3].

Rodzaj palearktyczny, znany z Europy i zachodniej części Azji[7]. Aulonia sieciarka występuje w większości krajów Europy[8][6], w tym w Polsce[9][6], a ponadto w Azji Zachodniej. A. kratochvili występuje w Azji Zachodniej, Turkmenistanie i Grecji[7].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju tego zalicza się dwa opisane gatunki[7]:

Takson ten wprowadzony został w 1847 roku przez Carla Ludwiga Kocha w czternastym tomie Die Arachniden jako monotypowy, obejmujący tylko gatunek opisany jako Lycosa albimana[10] w 1805 roku przez Charlesa Athanase’a Walckenaera[11]. W ciągu XIX wieku opisano dwa neotropikalne gatunki zaliczane do tego rodzaju, A. bergi kreowany w 1876 roku przez Eduarda L. Holmberga i A. macrops kreowany w 1989 roku przez Eugène’a Simona – oba uznawane są współcześnie za wątpliwe (nomina dubia)[12]. Kolejny gatunek, Aulonia werneri, opisany został w 1960 roku przez Carla Friedricha Roewera[13], jednak już w 1968 roku W. Job zsynonimizował go z gatunkiem typowym[14]. Drugi z uznawanych współcześnie gatunków opisany został 1986 roku przez Piotra Dunina, Jana Buchara i Karela Absolona[4].

W 1993 roku Aleksiej Ziuzin umieścił ten rodzaj wraz z Pirata, Piratula i Hygrolycosa w nowej podrodzinie Piratinae na podstawie cech końcowej części bulbusa[15]. W 2019 roku Luis N. Piacentini i Martín J. Ramírez opublikowali wyniki molekularnej analizy filogenetycznej pogońcowatych oraz morfologicznych badań porównawczych z użyciem SEM. Na podstawie tych wyników Piratinae zsynonimizowane zostały z Zoicinae, a Aulonia umieszczona w podrodzinie Venoniinae[16].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Aulonia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Aulonia albimana – Aulonia sieciarka. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-02-28].
  3. ↑ a b c d e f g h i Sven Almquist, Swedish Araneae, part 1 – families Atypidae to Hahniidae (Linyphiidae excluded), „Insect Systematics & Evolution”, Supplement 62, 2005, s. 1-284.
  4. ↑ a b c d P.M. Dunin, J. Buchar, K. Absolon. Die dritte paläarktische Aulonia-Art: Aulonia kratochvili sp. n. (Araneida, Lycosidae). „Věstník Československé Zoologické Společnosti v Praze”. 50, s. 28-32, 1986. 
  5. ↑ a b c d W. Nentwig, T. Blick, R. Bosmans, D. Gloor, A. Hänggi, C. Kropf: Aulonia kratochvili Dunin, Buchar & Absolon, 1986. [w:] Araneae. Spiders of Europe. Version 02.2022 [on-line]. [dostęp 2022-02-28].
  6. ↑ a b c d e f W. Nentwig, T. Blick, R. Bosmans, D. Gloor, A. Hänggi, C. Kropf: Aulonia albimana (Walckenaer, 1805). [w:] Araneae. Spiders of Europe. Version 02.2022 [on-line]. [dostęp 2022-02-28].
  7. ↑ a b c Norman I. Platnick: Gen. Aulonia C. L. Koch, 1847. [w:] World Spider Catalog Version 23.0 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-02-28].
  8. ↑ Aulonia kratochvili Dunin, Buchar & Absolon, 1986. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-02-28].
  9. ↑ Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2022-02-28].
  10. ↑ C.L. Koch: Die Arachniden. Vierzehnter Band. Nürnberg: J.L. Lotzbeck, 1847, s. 97.
  11. ↑ C.A. Walckenaer: Tableau des aranéides ou caractères essentiels des tribus, genres, familles et races que renferme le genre Aranea de Linné, avec la désignation des espèces comprises dans chacune de ces divisions. Paris: 1805.
  12. ↑ R.M. Capocasale. Review of the South American species of the genera Aulonia and Allocosa (Araneae, Lycosidae). „Journal of Arachnology”. 29, s. 270-272, 2001. 
  13. ↑ Carl Friedrich Roewer. Araneae Lycosaeformia II (Lycosidae) (Fortsetzung und Schluss). „Exploration du Parc National de l'Upemba, Mission G. F. de Witte”. 55, s. 519-1040, 1960. 
  14. ↑ W. Job. Das Röhrengewebe von Aulonia albimana Walckenaer (Araneida: Lycosidae) und seine systematische Bedeutung. „Zoologischer Anzeiger”. 180, s. 403-409, 1968. 
  15. ↑ Alexei Alexandrovich Zyuzin. Studies on the wolf spiders (Araneae: Lycosidae). I. A new genus and species from Kazakhstan, with comments on the Lycosinae. „Memoirs of the Queensland Museum”. 33, s. 693-700, 1993. 
  16. ↑ Luis N. Piacentini, Martín J. Ramírez. Hunting the wolf: A molecular phylogeny of the wolf spiders (Araneae, Lycosidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 136, s. 227–240, 2019. DOI: 10.1016/j.ympev.2019.04.004.