Ałpamysz

Ałpamysz z ukochaną na znaczku Poczty ZSRR

Ałpamysz – uzbecka wierszowana epopeja narodowa, tzw. doston[1][2]. Powstała w wiekach od XIV do XVII[3][4], prawdopodobnie w początkach XVI stulecia[2].

Fabułę utworu stanowi walka tytułowego bohatera o odzyskanie narzeczonej, przebywającej na obczyźnie. Tłem wydarzeń są walki koczowniczych plemion i rodów z obcymi najeźdźcami[2]. Utwór składa się z dwóch części: pierwsza traktuje o miłosnej przygodzie bohatera[5], druga zaś opowiada o jego walce z Kałmukami[5].

Epopeja ta jest wykonywana do dziś przez recytatorów zwanych bachszi, przy akompaniamencie instrumentów kobuz lub dutor[2].

Istnieją też wersje kazachska, karakałpacka i in.[1][2]

Przekład polski

[edytuj | edytuj kod]

Fragment utworu w tłumaczeniu na język polski Bożeny Klog-Gogolewskiej zamieszczono w zbiorze:

  • Poezja uzbecka. Antologia. Wybór Tadeusza Chróścielewskiego. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1989, s. 15–21, seria: Poezja Narodów Związku Radzieckiego. ISBN 83-218-0797-6.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Ałpamysz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-01-20].
  2. ↑ a b c d e Dubiński 1968 ↓.
  3. ↑ Literature of Uzbekistan. factsanddetails.com. [dostęp 2018-01-20]. (ang.).
  4. ↑ Алпамыш. Archive.is. [dostęp 2018-01-21]. (ros.).
  5. ↑ a b A. Kayumov, Í. Togan, G. Kara, Sh. Bira: Turkic and Mongolian Literature. en.unesco.org. [dostęp 2018-01-21]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Aleksander Dubiński: Ałpamysz. W: Mały słownik pisarzy świata. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1968, s. 24.