Barbara Buczek

Barbara Buczkówna
Imię i nazwisko

Barbara Buczek

Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1940
Kraków

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1993
Kraków

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytorka, pianistka, pedagog

Barbara Buczek, znana też jako Barbara Buczkówna (ur. 9 stycznia 1940 w Krakowie, zm. 17 stycznia 1993 tamże)[1] – polska kompozytorka, pianistka i pedagożka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Uczyła się gry na fortepianie u Marii Bilińskiej-Riegerowej w Państwowym Liceum Muzycznym w Krakowie (dyplom 1959)[2]. W latach 1959–1965 studiowała fortepian u Ludwika Stefańskiego w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej[2], a w latach 1969–1974 kompozycję w klasie Bogusława Schaeffera[2].

Prowadziła wykłady z zakresu gry fortepianowej, kontrapunktu i kompozycji w Akademii Muzycznej w Krakowie[3]. W 1990 uzyskała doktorat na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie na podstawie pracy Spotkania współczesnej twórczości muzycznej ze sztukami plastycznymi jako problem filozofii kultury. Lata 1945–1990[2].

Należała do stowarzyszenia artystycznego Grupa Krakowska oraz międzynarodowego stowarzyszenia Frau und Musik[1].

Nagrody i wyróżnienia[2]

[edytuj | edytuj kod]
  • III nagroda na Konkursie Kompozytorskim im. G. Fitelberga w Katowicach za Dwie impresje (1970)
  • wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. N. Paganiniego w Rzymie za Koncert skrzypcowy (1982)
  • III nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Wiedniu za II Kwartet smyczkowy „Transgressio” (1985)

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Kompozytorka wyróżniła trzy okresy w swojej twórczości[1]:

I – 1968–1974 – krystalizacja stylu – zakończony utworem Anekumena. Koncert na 89 instrumentów (1974)
II – 1974–1979 – penetracje twórcze w zakresie brzmień i faktury – zakończony Koncertem skrzypcowym (1979)
III – 1979–1992 – twórczość bardziej wysublimowana i stonowana wyrazowo.

Twórczość Buczkówny cechują nowatorska brzmieniowość, gęsta, wieloplanowa faktura, traktowanie przebiegu czasowego jako elementu kompozycyjnego[2]. Ważną rolę pełni rodzaj brzmienia utworzonego z kilku lub kilkunastu ściśle ze sobą zespolonych partii instrumentalnych, tworzących warstwy zróżnicowane pod względem struktury i barwy. Częstym pomysłem konstrukcyjnym jest kontrast oraz wieloplanowa faktura instrumentów solowych[1].

Język harmoniczny bazuje na pełnym 12-dźwiękowym materiale. Dominują ostro dysonujące akordy, brzmiące jednak łagodnie dzięki stonowanej dynamice i modyfikacjom barwowym. Takie skupienie uwagi na brzmieniu i przewaga dynamiki piano wskazuje na związki ze stylem Debussy’ego, jednakże Buczek stworzyła własny idiom wyróżniający się wysublimowaną ekspresją[1].

Stosowała technikę nowej złożoności[4], pisząc utwory tak skomplikowane fakturalnie i tak trudne do wykonania, że precyzyjna realizacja wszystkich detali kompozycji jest prawie niemożliwa[1].

Ważniejsze kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][3])

  • Sonata breve per pianoforte (1968)
  • Mikrosonata na skrzypce solo (1968)
  • Studium nr 1 na flet (1968)
  • I Kwartet smyczkowy (1968)
  • Kwintet na instrumenty dęte (1969)
  • Koncert wokalny na 12 głosów solowych (1969)
  • Studium na skrzypce solo (1970)
  • Metafonie na wielką orkiestrę (1970)
  • Utwór dla dwóch wykonawców na flet, fortepian i wiolonczelę (1970)
  • Dwie impresje na orkiestrę (1970)
  • Labirynt na wielką orkiestrę (1974)
  • Anekumena. Koncert na 89 instrumentów (1974)
  • Sekstet na flet, altówkę, wiolonczelę, sopran i dwa fortepiany (1974)
  • Assemblage na flet altowy i orkiestrę smyczkową (1975)
  • Simplex na orkiestrę (1976)
  • Duodecet smyczkowy (1976)
  • Eidos I na skrzypce solo (1977)
  • Eidos II [wersja I] na tubę (1977)
  • Hipostaza, kwintet na sopran, flet, wibrafon, wiolonczelę i saksofon (1978)
  • Eidos III na fagot solo (1979)
  • Koncert skrzypcowy (1979)
  • Désunion na sopran i kontrabas (1982)
  • Eidos II [wersja II] na tubę i fortepian (1984)
  • Motet na instrumenty, recytatorów, baryton i taśmę (1984)
  • II Kwartet smyczkowy „Transgressio” (1985)
  • Primus inter pares na róg i 6 instrumentów lub flet, saksofon sopranowy, klarnet basowy, skrzypce i kontrabas (1985)
  • Koncert na wiolonczelę, chór i orkiestrę (1986)
  • Les sons ésotériques na flet, komputer i taśmę (1989)
  • Les accords ésotériques na fortepian (1991)
  • Eidos IV na fortepian (1991)
  • Intermezzo na fortepian (1992)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Katarzyna Stępniewska, Buczek Barbara, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 1 AB suplement, Kraków: PWM, 2012, s. 83, ISBN 978-83-224-0492-8.
  2. ↑ a b c d e f Buczek, Barbara [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2025-01-03] (pol.).
  3. ↑ a b Barbara Buczek, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
  4. ↑ nowa złożoność [online], Map of Polish Composers [dostęp 2020-10-18] (pol. • ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]