Bałucianka

Bałucianka

wieś
Fragment miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	krośnieński
Gmina	Rymanów
Liczba ludności (2020)	139[2]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-481[3]
SIMC	0358753[4]
Położenie na mapie gminy Rymanów Bałucianka
Położenie na mapie Polski Bałucianka
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Bałucianka
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Bałucianka
49°31′55″N 21°48′07″E/49,531944 21,801944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bałucianka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Rymanów^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

Historia

Założona w 1470 r. na prawie wołoskim w dobrach Andrzeja Sienieńskiego a potem jego syna Wiktoryna Sienieńskiego. Później należała do dalszych potomków. W 1848 roku w wyniku uwłaszczenia chłopów wieś Bałucianka stała się własnością rolników w niej mieszkających (Uwłaszczenie chłopów na ziemiach polskich). W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Bałudziance była Józefa Gorczyńska ze Skórskich i Zofia Urbańska^[6]. W dolnej części wsi istniała olejarnia, produkująca znany w całej okolicy olej. Wieś znana była z wyrobu drewnianych figur. Tradycje rzeźbiarskie utrzymały się we wsi do dziś.

Właścicielami dóbr rymanowskich w XIX w. byli Stanisław Potocki i jego żona Anna Potocka z Działyńskich. W 1878 r. otworzyli w Rymanowie z własnych środków „szkółkę”, mającą na celu nauczanie stolarstwa i rzeźbiarstwa, które uprawiają i dzisiaj mieszkańcy Bałucianki.

Zabytki

• W miejscowości znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia Przeświętej Bogurodzicy, wzniesiona prawdopodobnie w XVII w., obecnie filialny kościół rzymskokatolicki. W latach 1820 i 1899 przebudowana i remontowana. Jedna z dwóch zachowanych cerkwi prezentujących typ budowli sakralnej charakterystyczny dla obszaru środkowej i wschodniej Łemkowszczyzny, gdzie upowszechniło się stosowanie wielopolowych sklepień zrębowych.

 Osobny artykuł: Cerkiew Zaśnięcia Przeświętej Bogarodzicy w Bałuciance.

• Obok cerkwi znajduje się cmentarz z zabytkowymi nagrobkami. Nagrobki te zostały odnowione w lipcu 1996 r. podczas obozu konserwatorskiego „Nadsanie” zorganizowanego przez Stanisława Krycińskiego.
• Ponadto we wsi znajduje się zabytkowa, dwukondygnacyjna figura przydrożna z 1841 r.

Szlaki rowerowe

• 
  Zabytkowa dawna cerkiew z dzwonnicą
• 
• 
  Cmentarz przycerkiewny

Turystyka

Szlaki rowerowe:

• Szlak między Zdrojami - 24 km. Pętla: Rymanów-Zdrój, Bałucianka, Iwonicz-Zdrój, Klimkówka, Rymanów, Rymanów-Zdrój.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 2234
2. Strona gminy, ludność
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 12 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 8.

Linki zewnętrzne

• Bałudzianka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 98 .