wieś | |
„Zabudowania majątku Komory z I połowy XIX” w Bażanowicach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
1255[2] |
Strefa numeracyjna |
33 |
Kod pocztowy |
43-440[3] |
Tablice rejestracyjne |
SCI |
SIMC |
0052103 |
Położenie na mapie gminy Goleszów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego | |
49°44′16″N 18°42′18″E/49,737778 18,705000[1] |
Bażanowice (cz. Bažanovice, niem. Bazanowitz[4]) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Goleszów. Powierzchnia sołectwa wynosi 381 ha[5], a liczba ludności 1161, co daje gęstość zaludnienia równą 304,7 os./km².
Miejscowość położona jest na Pogórzu Śląskim, nad potokiem Bobrówką (Padonią), prawym dopływem Olzy, w historycznym regionie Śląska Cieszyńskiego. Na zachodzie sąsiaduje z Cieszynem (Gułdowy), na północy z Ogrodzoną, na wschodzie z Goleszowem, na południu z Dzięgielowem. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa i linia kolejowa z Cieszyna do Goleszowa.
Bażanowice wzmiankowane były po raz pierwszy w 1523 jako Bazanowicze[6]. W urbarzu cieszyńskim z 1577 widnieje jako wieś książęca, z kolei w urbarzu z 1621 znajduje się informacja iż książę Fryderyk Wilhelm podarował ją w całości Maksymilianowi Precklowi, swemu ochmistrzowi[7]. Po wojnie trzydziestoletniej Bażanowice stały się własnością rodu Saint Genois d'Anneaucourt, którzy w końcu XVIII w. odsprzedali je księciu sasko-cieszyńskiemu Albertowi, który włączył ją do Komory Cieszyńskiej. Mieściła się tu również administracja klucza. 1 czerwca 1888 roku został otwarty szlak kolejowy austro-węgierskiej Kolei Miast Morawsko-Śląskich poprowadzonej z Bielska do Kojetina[8]. W miejscowości zlokalizowano przystanek kolejowy[9]. Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 61 budynkach w Bażanowicach na obszarze 382 hektarów mieszkało 488 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 127,7 os./km². z tego 154 (31,6%) mieszkańców było katolikami, 329 (67,4%) ewangelikami a 5 (1%) wyznawcami judaizmu, 467 (95,7%) było polsko- a 15 (3,1%) niemieckojęzycznymi[10]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 65 a mieszkańców do 522, z czego 516 zameldowanych było na stałe, 135 (25,9%) było katolikami, 381 (73%) ewangelikami, 6 (1,1%) żydami, 489 (93,7%) polsko- a 27 (5,2%) niemieckojęzycznymi[4].
Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego pod dowództwem ob. Niemca, który podlegał organizacyjnie 1 kompanii w Cieszynie[11].
W 1922 majątek przekazany został cieszyńskiej Państwowej Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego. W 1933 w XIX-wiecznych zabudowaniach gospodarczych byłej Komory Cieszyńskiej uruchomiła ona (z inicjatywy dra Tadeusza Rylskiego) eksperymentalną serowarnię, która podjęła prace nad wyrobem miejscowego sera typu ementalskiego. Po przeniesieniu PWSGW w 1950 do Olsztyna, powstał tu Zakład Doświadczalny Serowarstwa PAN.
W Bażanowicach urodził się Paweł Stalmach – czołowy polski działacz społeczny i narodowy Śląska Cieszyńskiego.
Przez miejscowość przechodzą trasy rowerowe:
Na terenie Bażanowic znajduje się fabryka Pearl Stream oraz siedziba i hala produkcyjna firmy Mirometr, zajmującej się produkcją wodomierzy i systemami zdalnego odczytu, tzw. licznikami. Nowa hala działa w Bażanowicach od 16 sierpnia 2011 roku. Poprzednio firma znajdowała się na terenie byłego STW, w Cieszynie-Gułdowach przy ul. Harcerskiej. Od stycznia 2013 roku firma zatrudnia nieco ponad 200 osób.
Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filia parafii w Cieszynie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. We wsi znajduje się również siedziba niezależnej społeczności chrześcijańskiej powstałej na bazie nauk Williama Branhama[14].
Przez Bażanowice do 30 czerwca 2012 kursowały autobusy PKS w Cieszynie Sp. z o.o. w kierunku Cieszyna, Ustronia, Wisły, Jaworzynki i Koniakowa oraz obecnie autobusy prywatnego przewoźnika WISPOL na trasie do Cieszyna, Jaworzynki, Koniakowa, Ustronia, Wisły, Wisły Czarne, Wisły Malinki i w weekendy do Szczyrku na Salmopol. Przez wieś kursują również autobusy firmy TRANSKOM Skoczów sp. z o.o. na trasie Cieszyn - Ustroń Lipowiec Remiza.