Berberozaur

Berberozaur

Berberosaurus
Allain, Tykoski, Aquesbi, Jalil, Monbaron, Russell & Taquet, 2007
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
(bez rangi)	neoteropody
Rodzaj	berberozaur
Gatunki
Berberosaurus liassicus

Berberozaur (Berberosaurus) – rodzaj teropoda z grupy Neotheropoda. Żył we wczesnej jurze (pliensbach – toark) na terenie dzisiejszej północnej Afryki. Jego szczątki odnaleziono w okolicach miasta Warzazat w Atlasie Wysokim w Maroku. Jedynym opisanym gatunkiem jest Berberosaurus liassicus, nazwany w odniesieniu do epoki liasu. Epitet rodzajowy honoruje Berberów – rdzenną ludność północnej Afryki. Został opisany w oparciu o niekompletny szkielet pozaczaszkowy.

Klasyfikacja

Ronan Allain i współpracownicy, którzy opisali berberozaura, przeprowadzili analizy filogenetyczne, które wykazały, że jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Abelisauroidea, bardziej pochodnym niż elafrozaur, ceratozaur i spinostrof, lecz mniej niż ksenotarsozaur i inne abelizauroidy. Berberosaurus różnił się od innych teropodów cechami budowy kręgów, śródręcza oraz kości kończyn tylnych. Zaklasyfikowanie berberozaura dowodzi, że przedstawiciele abelizauroidów pojawili się i zróżnicowali już we wczesnej jurze^[1]. Jednak według badań Carraro i Sampsona z 2008 Berberosaurus jest bazalnym przedstawicielem ceratozaurów nienależącym do grupy Neoceratosauria^[2]. Z analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Ezcurrę i współpracowników (2010) wynika, że berberozaur był w nierozwikłanej trychotomii z ceratozaurem i grupą Abelisauroidea^[3]. Wreszcie z analizy Xu i współpracowników (2009) (przeprowadzonej w oparciu o zmodyfikowaną macierz danych z analizy Smitha i współpracowników z 2007 r.^[4], uzupełnioną przy użyciu macierzy z analizy Carrano i Sampsona z 2008 r.) wynika, że berberozaur nie tylko nie był abelizauroidem, ale nawet nie należał do Averostra (kladu obejmującego grupy Ceratosauria i Tetanurae); według tej analizy był on w nierozwikłanej politomii z dilofozaurem, drakowenatorem, kriolofozaurem i gatunkiem "Dilophosaurus" sinensis, razem z którymi tworzył klad siostrzany do kladu Averostra^[5].

Historia odkryć

Skamieniałości berberozaura zostały odkryte podczas rozpoczętej w 2000 serii ekspedycji w Atlas Wysoki. Holotypem są przechowywane w Muséum d'Histoire Naturelle de Marrakech kości szkieletu pozaczaszkowego młodocianego osobnika. Materiał kopalny obejmuje kręg szyjny, fragment kości krzyżowej, śródręcze, kość udową, fragment piszczeli oraz obie kości strzałkowe. Niekompletna piszczel została przypisana przedstawicielowi innego rodzaju. Szczątki odnaleziono na prehistorycznym błotnym cmentarzysku. Późniejsza aktywność tektoniczna doprowadziła do zachowania się skamieniałości^[1].

Paleobiologia i paleoekologia

Berberosaurus był dwunożnym drapieżnikiem. Był zwierzęciem umiarkowanej wielkości – szacunkowa długość kości udowej wynosiła 50,5 cm^[1] i jest porównywalna z podawanymi przez Gregory'ego Paula długościami kości udowych teropodów takich jak Elaphrosaurus (52,9 cm)^[6] i Dilophosaurus (55 cm)^[7]. Szczątki berberozaura zostały znalezione wraz ze skamieniałościami zauropoda z rodzaju Tazoudasaurus. Z wczesnojurajskich osadów znane są również pozostałości innego niewielkiego, nieopisanego jeszcze teropoda^[1].

Przypisy

1. RonanR. Allain RonanR. i inni, An abelisauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Early Jurassic of the High Atlas Mountains, Morocco, and the radiation of ceratosaurs, „Journal of Vertebrate Paleontology”, 27 (3), 2007, s. 610–624, DOI: 10.1671/0272-4634(2007)27[610:AADTFT]2.0.CO;2  (ang.).
2. M. T. Carrano, S. C. Sampson. The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda). „Journal of Systematic Palaeontology”. 6, s. 183-236, 2008. (ang.). 
3. Martín D. Ezcurra, Federico L. Agnolin, Fernando E. Novas. An abelisauroid dinosaur with a non-atrophied manus from the Late Cretaceous Pari Aike Formation of southern Patagonia. „Zootaxa”. 2450, s. 1–25, 2010. (ang.). 
4. Nathan D. Smith, Peter J. Makovicky, William R. Hammer, Philip J. Currie. Osteology of Cryolophosaurus ellioti (Dinosauria: Theropoda) from the Early Jurassic of Antarctica and implications for early theropod evolution. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 151 (2), s. 377–421, 2007. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2007.00325.x. (ang.). 
5. Xu Xing, James M. Clark, Mo Jinyou Mo, Jonah Choiniere, Catherine A. Forster, Gregory M. Erickson, David W. E. Hone, Corwin Sullivan, David A. Eberth, Sterling Nesbitt, Zhao Qi, Rene Hernandez, Jia Chengkai, Han Fenglu, Guo Yu. A Jurassic ceratosaur from China helps clarify avian digital homologies. „Nature”. 459, s. 940–944, 2009. DOI: 10.1038/nature08124. (ang.). 
6. Gregory S. Paul: Predatory Dinosaurs of the World. New York: Simon & Schuster, 1988, s. 266. ISBN 0-671-61946-2.
7. Gregory S. Paul: Predatory Dinosaurs of the World. New York: Simon & Schuster, 1988, s. 268. ISBN 0-671-61946-2.