Białka (powiat łęczyński)

Zobacz też: Białka w innych znaczeniach tego słowa.

Białka

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	łęczyński
Gmina	Milejów
Liczba ludności (2021)	361[2][3]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-020[4]
Tablice rejestracyjne	LLE
SIMC	0386347[5]
Położenie na mapie gminy Milejów Białka
Położenie na mapie Polski Białka
Położenie na mapie województwa lubelskiego Białka
Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego Białka
51°12′31″N 23°00′34″E/51,208611 23,009444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Białka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Milejów^[5][6].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Milejów^[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 368 mieszkańców^[9].

Historia

Początków metryki wsi należy szukać w wieku XV w roku 1425 wieś notowano jako „Balka”, w 1444 „Byalka” wieś w powiecie lubelskim parafii (od 1453 roku) w Biskupicach. Według Długosza w latach 1470–1480 istniała już parafia Białka (Długosz L.B. t.I s.1)^[10].

Własność w wieku XV

Wieś stanowiła własność szlachecką, w latach 1425–1484 w kluczu Jaszczów rodu Jaszczowskich, protoplastą którego był Bernard Jaszczowski chorąży ziemski lubelski.

W roku 1444 dziedzicami byli Mikołaj, Jan i Marcin, synowie Wojciecha z Białki. W tym samym roku 1444 występuje w działach Jakub z Białki (Akta Ziemskie Lubelskie I 87). W roku 1457 w działy wstępuje Katarzyna żona Jakuba (Akta Ziemskie Lubelskie IV 240). W roku 1446 w działach był Stanisław z Białki. W roku 1456 Stanisław Szyszka z Białki, od 1457 Aleksander Szyszka z Białki. W roku 1480 dziedzicem był Piotr Górski (Akta Ziemskie Lubelskie IX 299)^[10].

Wiek XVI

W roku 1529 był tu kościół parafialny a raczej kaplica kościelna. Wieś płaciła dziesięciny z folwarku i pewnych ról kmiecych wartości 1 grzywny i 40 groszy tutejszemu plebanowi (Liber Retaxationum p.428). W roku 1531 odnotowano pobór z 1 łana i młyna (Rejestr Poborowy)^[10].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje krótką notę z opisem Białki jako wsi i Białeckiej Wólki także wsi w powiecie lubelskim ówczesnej gminie Jaszczów, parafii Milejów. W bagnistej i lesistej okolicy, o 9 wiorst na północ od wsi Trawniki, stacji drogi żelaznej Nadwiślańskiej^[11].

Parafia

Prawdopodobnie już w średniowieczu istniała parafia w Białce. Zanikła ona w dobie reformacji. Od tego czasu istniał tu drewniany kościółek filialny należący do parafii w Biskupicach, pod wezwaniem św. Małgorzaty. Jednak na przełomie XVIII i XIX wieku był on już w stanie daleko posuniętej ruiny. Mimo podejmowanych starań nie został on odbudowany. W tym czasie parafianie z Białki korzystali z posług duszpasterskich kapelanów rezydujących przy publicznej kaplicy w nieodległej Dorohuczy, leżącej także na terenie parafii Biskupice. Nieliczni w Białce katolicy obrządku greckiego należeli w tym okresie do parafii unickiej w Chojeńcu. Dopiero w latach pięćdziesiątych XIX stulecia Białkę i sąsiednie wsie włączono w skład nowo powstałej parafii w Milejowie. W latach czterdziestych XX wieku Białka została włączona do parafii w Dorohuczy, co jednak nie spotkało się z aprobatą jej mieszkańców, tak więc decyzja została cofnięta. Dopiero 11.06.1991 r. biskup lubelski Bolesław Pylak erygował parafię na nowo, wydzielając jej teren z par. Milejów (Białka w. i kol., Jaszczów kol., Maryniów, Wólka Bielecka i od 1992 r. Zgniła Struga). Pierwszym proboszczem był ks. Krzysztof Marzycki. Wraz z utworzeniem parafii rozpoczęto starania o powrót zabytkowego obrazu św. Agaty z XVIII w., który był przechowywany w kościele w Biskupicach. Za zgodą abp B. Pylaka we wrześniu 1992 r. obraz przeniesiono do kościoła w Białce. W 1992 r. założono cmentarz grzebalny, zaś w latach 1991–1992 powstał budynek plebanii.

Zobacz też

• Białka Tatrzańska, Białka-Kolonia

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4701
2. Wieś Białka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-30] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-30] .
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 25 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-12-05].
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
8. Jednostki pomocnicze gminy Milejów. Urząd Gminy Milejów. [dostęp 2016-08-25].
9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
10. Białka, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014 .
11. Białka 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 185 .