Biegacz olbrzymi

Biegacz olbrzymi
Carabus gigas
Creutzer, 1799
Ilustracja
samiec i samica
(eksponaty z muzeum w Pradze)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

Carabinae

Plemię

Carabini

Podplemię

Carabina

Rodzaj

Carabus

(bez rangi) Neocarabi
Podrodzaj

Carabus (Procerus)

Gatunek

Carabus gigas

Synonimy
  • Procerus gigas (Creutzer, 1799)
  • C. latitudinis Cavazzuti; Myska & Puchner, 2008[1]
  • C. limbatus (Géhin, 1885)[1]
  • C. limbiger Csiki, 1927[1]
  • C. olympicus Lapouge, 1902[1]
  • C. parnassicus Kraatz-Koschlau, 1884[1]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Ilustracja z Naturgeschichte der Käfer Europas Carla Gustava Calwera i Gustava Jägera

Biegacz olbrzymi[2] (Carabus (Procerus) gigas) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych, podrodziny Carabinae i plemienia Carabini. Duży, ciemno ubarwiony, ślimakożerny. Zasiedla południowo-wschodnią część Europy.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek opisany został w 1799 roku przez Christiana Creutzera[3].

Opis

[edytuj | edytuj kod]

Biegacz ten osiąga od 40 do 60 mm długości ciała, co czyni go, wspólnie z C. scabrosus największym europejskim biegaczem[4][2], a według Hardego i Severy osiąga nawet 70 mm, co plasuje go na pierwszym miejscu samodzielnie[5]. Ciało masywne, owalne[6]. Wierzchnia strona ciała czarna, pozbawiona metalicznego połysku[4]. Labrum pośrodku obrzeżone, a po bokach wystające. Głaszczki wargowe wieloszczeciniaste. Podbródek bez szczecin[6]. Przedplecze silnie zaokrąglone bocznie i silniej faliste ku przodowi i tyłowi niż u C. scabrosus. Przedplecze u podgatunku nominatywnego jest silnie poprzeczne, a u C. g. duponcheli wydłużone i silniej zafalowane ku przodowi niż ku nasadzie. Pokrywy z nieregularnymi rzędami krótkich guzków[6]. U przedstawicieli podgatunku nominatywnego pokrywy silnie wysklepione, a u C. g. duponcheli przypłaszczone na szczycie[4].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek bezskrzydły. Preferowany pokarm dorosłych stanowią duże gatunki ślimaków, np. z rodzaju Helix, których muszle chrząszcz ten kruszy za pomocą silnych żuwaczek[4]. Larwy również ślimakożerne[6]. Zamieszkuje obszary górzyste i subalpejskie[4]. Najczęstszy w wilgotnych lasach niskich gór (Mittelgebirge)[6].

Rozprzestrzenienie

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek znany z Europy Południowo-Wschodniej i południowo-wschodniej Europy Środkowej[4]. Wykazany został z Albanii, Austrii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Grecji, terenów byłej Jugosławii, Macedonii, Rumunii, Słowenii, Węgier i Włoch[7].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się 3 podgatunki biegacza olbrzymiego[3][8]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Roskov Y., Abucay L., Orrell T., Nicolson D., Kunze T., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., De Wever A., eds: Carabus gigas Creutzer, 1799. [w:] Species 2000 & ITIS Catalogue of Life [on-line]. Catalogue of Life (Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands), 2014-09-19. [dostęp 2014-09-27]. (pol.).
  2. ↑ a b Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 136.
  3. ↑ a b A. Anichtchenko et al: Carabus gigas. [w:] Carabidae of the World [on-line]. 2007-2014. [dostęp 2014-09-26].
  4. ↑ a b c d e f Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 111.
  5. ↑ Karl Wilhelm Harde, Frantisek Severa: Der Kosmos Käferführer. Franckh-Kosmos, 2014, s. 98.
  6. ↑ a b c d e Erik Arndt, Jürgen Trautner: 4. Unterfamilie: Carabinae. W: Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Lohse, Bernhard Klausnitzer: Die Käfer Mitteleuropas. Band 2 Adephaga 1 (Carabidae, Laufkäfer). Gerd Müller-Motzfeld. Elsevier Spektrum, 2004, s. 36.
  7. ↑ Carabus gigas na Fauna Europaea. [dostęp 2014-09-26].
  8. ↑ Carabus gigas na BioLib.cz. [dostęp 2014-09-26].