Boehmantis microtympanum

	Boehmantis microtympanum
	(Angel, 1935)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Neobatrachia
Rodzina	mantellowate
Podrodzina	Mantellinae
Rodzaj	Boehmantis; Glaw & Vences, 2006
Gatunek	Boehmantis microtympanum
Synonimy
	Mantidactylus microtympanum Angel, 1935;
	Mantidactylus microtympanum Angel, 1935;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Boehmantis microtympanum – gatunek płaza bezogonowego z rodziny mantellowatych (Mantellidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Boehmantis^[2]. Endemit występujący tylko w południowo-wschodniej części Madagaskaru.

Systematyka

Boehmantis microtympanum zalicza się do rodziny mantellowatych, a w jej obrębie do podrodziny Mantellinae^[1].

Budowa

Płaz mierzy od 6,0 do 8,0 cm^[3].

Zwierzę ubarwione jest oliwkowozielonkawo do brązów. Ten pierwszy typ spotyka się szczególnie u młodych osobników. Zabarwienie nie jest jednolite, lecz pokryte niewyraźnymi plamkami barwy jaśniejszej bądź ciemniejszej od podłoża. Ciemne plamki pokrywają także spodnią stronę ciała płaza, jaśniejszą od grzbietowej, w obrębie gardła i klatki piersiowej. Skóra pokrywająca grzbiet zwierzęcia odznacza się gładkością^[3].

Błona bębenkowa jest widoczna, ale niezbyt duża. Jej średnica stanowi ćwierć średnicy oka. Może to świadczyć o tym, że gatunek, żyjący wśród głośnych strumieni, nie nawołuje^[3].

Kończyna przednia nie wytwarza błony pławnej. Gruczoły udowe samców nie występują. Staw skokowy sięga nozdrzy. Stopa objęta jest kompletną błoną pławną. Opuszki wieńczące palce obu par kończyn są powiększone^[3].

Vences i Glaw zwracają uwagę na podobieństwo tego płaza do Mantidactylus grandidieri, Mantidactylus guttulatus (B. microtympanum ma lepiej wyrażone opuszki palców), Spinomantis microtis, Mantidactylus lugubris (dotyczy to młodszych przedstawicieli opisywanego tu gatunku)^[3].

Cykl życiowy

Zwierzę prowadzi rozród w kamienistych strumieniach o wartkim nurcie^[1]. Jego aktywność przypada na czas nocny. Widuje się wtedy tego płaza usadowionego na kamieniu. Niekiedy też obserwowano skaczące z kamieni osobniki porą popołudniową^[3].

Nauka nie zna jaj ani kijanek tego gatunku. Natomiast w okolicy Nahampoana obserwowano osobniki młodociane. Było to w styczniu. Żabki mierzyły 1,6 cm (odległość od czubka pysku do ujścia kloaki). Ich błona bębenkowa była już dostrzegalna, choć cechowała się bardzo małą wielkością^[3]

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek jest endemitem spotykanym tylko na Madagaskarze. Jego zasięg występowania jest niewielki, obejmuje tylko tereny położone na południowym wschodzie wyspy. Leżą one pomiędzy Midongy-Sud i Andohahela^[1]. Vences i Glaw wymieniają następujące miejsca: Ambana, Andohahela, Bekazaha, Chaines Anosyennes, Isaka-Ivondro, Manantantely, Nahampoana, Soavala; w sumie zbiera się to na mniej niż 5 odrębnych lokalizacji. Obszar ten nie sięga nawet 500 km²^[3].

Ekologia

Zwierzę bytuje na wysokościach od 50 do 1000 m nad poziomem morza^[1].

Siedlisko tego płaza stanowią lasy, zarówno dziewicze, jak i wtórne, zdegradowane na skutek działań ludzkich. IUCN wspomina jednak o napotkaniu osobnika na terenie otwartym, w okolicy reliktowego lasu^[1]. Zwierzę zamieszkuje wartkie, głośne, kamieniste strumienie wraz z M. lugubris^[3].

Zagrożenia i ochrona

IUCN uważa gatunek za lokalnie pospolity. Zauważa jednak, że w pewnych okolicach nieopodal Fort Dauphin płaz wyginął. W efekcie całkowita liczebność gatunku ulega spadkowi^[1].

IUCN wymienia liczne zagrożenia negatywnie wpływające na gatunek. Podaje rozwój rolnictwa, pozysk drewna i węgla drzewnego, wypas zwierząt gospodarskich, osadnictwo ludzkie, rozprzestrzenienie się inwazyjnych eukaliptusów. Z kolei odłów w celach kulinarnych organizacja uznaje za jedynie lokalne zagrożenie^[1]. AmphibiaWeb piórem Vencesa i Glawa wspomina o deforestacji związanej z fragmentacją środowiska, podaje też prócz wyżej wymienionych odłów jako zwierząt domowych oraz urbanizację^[3].

Bezogonowy zamieszkuje tereny chronione, jak Parki Narodowe Andohahela i Midongy-du-Sud^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Boehmantis microtympanum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Boehmantis Glaw and Vences, 2006, [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-06-16] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Miguel Vences, Frank Glaw: Boehmantis microtympanum. AmphibiaWeb, 2010-07-19. [dostęp 2013-12-14]. (ang.).

[iucn-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Boehmantis microtympanum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[asw-2] Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Boehmantis Glaw and Vences, 2006, [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-06-16] (ang.).

[AW-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Miguel Vences, Frank Glaw: Boehmantis microtympanum. AmphibiaWeb, 2010-07-19. [dostęp 2013-12-14]. (ang.).

[1]

[2]

[3]