Borys Tarasiuk
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Minister spraw zagranicznych Ukrainy | |
| Okres |
od 17 kwietnia 1998 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw zagranicznych Ukrainy | |
| Okres |
od 4 lutego 2005 |
| Przynależność polityczna | |
| Następca |
Wołodymyr Ohryzko (p.o.) |
| Przewodniczący Ludowego Ruchu Ukrainy | |
| Okres |
od 2003 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
.jpg)
Borys Iwanowycz Tarasiuk, ukr. Борис Іванович Тарасюк (ur. 1 stycznia 1949 w Dzierżyńsku w obwodzie żytomierskim) – ukraiński politolog, dyplomata i polityk, działacz ukraińskiego ruchu narodowego, lider partii Ludowy Ruch Ukrainy, dwukrotny minister spraw zagranicznych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu w 1968 nauki w technikum łączności w Kijowie odbył służbę wojskową. W 1975 ukończył studia w zakresie stosunków międzynarodowych i prawa międzynarodowego Uniwersytetu Kijowskiego im. Tarasa Szewczenki.
Po studiach rozpoczął pracę w dyplomacji. W latach 1975–1981 pełnił funkcje attaché, III, II i I sekretarza w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Od 1981 zajmował stanowiska II i I sekretarza w przedstawicielstwie Ukraińskiej SRR przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. W 1986 został powołany na funkcję I sekretarza Wydziału Organizacji Międzynarodowych MSZ Ukraińskiej SRR, a rok później został instruktorem Wydziału Międzynarodowego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Ukrainy. W 1990 mianowano go zastępcą naczelnika wydziału głównego radcy MSZ Ukrainy.
W 1991 został kierownikiem sekretariatu i naczelnikiem Wydziału Analiz Politycznych i Koordynacji MSZ Ukrainy. Od marca 1992 był wiceministrem spraw zagranicznych. W grudniu 1994 awansował na stanowisko pierwszego zastępcy ministra spraw zagranicznych. W latach 1995–1998 pełnił funkcję Ambasadora Ukrainy w Belgii, Holandii i Luksemburgu, a od 1997 także szefa ukraińskiej Misji przy NATO. Od kwietnia 1998 do września 2000 stał na czele Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Po zakończeniu pracy w MSZ zaangażował się w działalność naukową, społeczną i polityczną. W lutym 2001 został dyrektorem Instytutu Nauk Społecznych i Stosunków Międzynarodowych Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem. Założył także organizację pozarządową Instytut Współpracy Euroatlantyckiej. Przed wyborami do Rady Najwyższej w 2002 związał się z opozycyjnym ugrupowaniem Reformy i Porządek, wchodzącym w skład Bloku Nasza Ukraina Wiktora Juszczenki. W wyborach uzyskał mandat deputowanego Rady Najwyższej, a następnie stanął na czele parlamentarnej Komisji ds. Integracji Europejskiej. W maju 2003 przeszedł do Ludowego Ruchu Ukrainy, stając na czele tego ugrupowania.
Był zaangażowanym krytykiem ówczesnego prezydenta Ukrainy Łeonida Kuczmy. Przed wyborami prezydenckimi w 2004 poparł kandydaturę Wiktora Juszczenki. W listopadzie i grudniu 2004 brał aktywny udział w wydarzeniach pomarańczowej rewolucji, która miała na celu zmusić ukraińskie władze do ujawnienia prawdziwych wyników wyborów prezydenckich. 25 listopada 2004 wygłosił przemówienie w polskim Sejmie, w którym poprosił, aby Polska nie akceptowała wyników wyborów na Ukrainie.
Po zwycięstwie wyborczym Wiktora Juszczenki i utworzeniu rządu Julii Tymoszenko w lutym 2005 objął w nim urząd ministra spraw zagranicznych. Swoje stanowisko zachował także w powołanym we wrześniu tego samego roku rządzie Jurija Jechanurowa. W wyborach parlamentarnych w 2006 ponownie uzyskał mandat deputowanego jako kandydat Bloku Nasza Ukraina. Mimo porażki wyborczej Naszej Ukrainy zachował stanowisko szefa MSZ w rządzie Wiktora Janukowycza. Wkrótce wszedł w spór z kierownictwem gabinetu wokół priorytetów polityki zagranicznej Ukrainy.
1 grudnia 2006, głosami wspierającej rząd koalicji (m.in. Partii Regionów), został odwołany przez parlament z pełnionej funkcji. Decyzja Rady Najwyższej zapoczątkowała spór kompetencyjny między prezydentem, rządem i parlamentem. Opozycyjna Nasza Ukraina uznała, że odwołanie ministra było niezgodne z konstytucją. Sam minister 4 grudnia 2006 złożył do Sądu Rejonowego w Kijowie skargę na decyzję parlamentu. Dzień później sąd ten podważył decyzję parlamentu, a prezydent wydał dekret przedłużający jego pełnomocnictwa na stanowisku szefa MSZ. Borys Tarasiuk nie był jednak wpuszczany na posiedzenia rządu. Do Sądu Konstytucyjnego wpłynęły zapytania: Naszej Ukrainy o zgodność z Konstytucją decyzji Rady Najwyższej o odwołaniu Borysa Tarasiuka oraz rządu Wiktora Janukowycza o zgodność z Konstytucją dekretu Wiktora Juszczenki. 4 stycznia 2007 Sąd Apelacyjny w Kijowie skierował jego sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy. Ten odłożył podjęcie decyzji do czasu otrzymania dokumentów z Sądu Konstytucyjnego. 30 stycznia 2007 Borys Tarasiuk zwrócił się do prezydenta z prośbą o odwołanie ze stanowiska. Dymisja została przyjęta.
Po odejściu z rządu jako przewodniczący Ludowego Ruchu Ukrainy podpisał porozumienie o wejściu w skład proprezydenckiej koalicji wyborczej Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci uzyskał mandat deputowanego Rady Najwyższej.
W październiku tego samego roku wezwał prezydenta do wydania dekretu uznającego UPA za stronę walczącą o niepodległość państwa. Jego wystąpienie jako przewodniczącego Ludowego Ruchu Ukrainy przypadło w tygodniu poprzedzającym 65. rocznicę powstania UPA[1]. Borys Tarasiuk deklaruje się również jako zwolennik euroatlantyckiej orientacji w polityce zagranicznej Ukrainy. Opowiedział się za integracją Ukrainy ze strukturami Unii Europejskiej i NATO. W 2012 obronił mandat poselski z listy Batkiwszczyny[2]. W 2013 z częścią działaczy NRU przeszedł do Batkiwszczyny. Rok później ponownie wybrany do Rady Najwyższej[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 2007 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[4].
W 2009, w uznaniu zasług dla współpracy między Ukrainą a Polską, minister Radosław Sikorski nadał mu Odznakę Honorową "Bene Merito"[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tarasiuk do Juszczenki: Uznać UPA za bojowników o niepodległość. gazeta.pl, 12 października 2007. [dostęp 2022-09-12].
- ↑ Serwis CVK – Wybory 2012. [dostęp 2022-09-12]. (ukr.).
- ↑ Serwis CVK – Wybory 2014. [dostęp 2022-09-12]. (ukr.).
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 33, poz. 291
- ↑ Wręczenie odznaczeń "Bene Merito" przez Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. msz.gov.pl, 13 listopada 2009. [dostęp 2022-09-12].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna na stronie openua.net. [dostęp 2022-09-12]. (ukr.).
- Nota biograficzna na stronie golos.ua. [dostęp 2022-09-12]. (ukr.).
