Brodiea

Brodiea
Ilustracja
Brodiaea californica ssp. leptandra
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

Brodiea

Nazwa systematyczna
Brodiaea Sm.
Trans. Linn. Soc. London 10: 2. 22-26 Feb 1810[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiat Brodiaea terrestris

Brodiea (Brodiaea Sm.) – rodzaj roślin cebulowych z rodziny szparagowatych. Do rodzaju należy 17 gatunków[4] występujących w zachodniej części Ameryki Północnej, od Kanady do północno-zachodnich wybrzeży Meksyku[5][6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Byliny posiadające małe bulwy pędowe[5]. Liście odziomkowe w liczbie od 1 do 6, równowąskie[6]. Kwitną przeważnie późną wiosną, a ich liście obumierają po przekwitnięciu[5]. Gwiazdkowate kwiaty zebrane są w baldach na szczycie bezlistnego pędu kwiatowego (głąbika). Osiągają wysokość do 75 cm.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

W przeszłości dwojako definiowano ujęcie taksonomiczne tego rodzaju. Część taksonomów wyróżniała trzy mniejsze rodzaje Brodiaea, Triteleia i Dichelostemma, inni uznawali jeden rodzaj Brodiaea s.l. z trzema podrodzajami. Analizy filogenetyczne oparte na badaniach molekularnych, anatomicznych oraz z zakresu biologii rozwoju dowiodły, że żadne z tych rozwiązań nie jest dobre. Okazało się, że rodzaj Triteleia jest siostrzany dla rodzaju Bloomeria, a Brodiaea jest blisko spokrewniona z Dichelostemma. Te dwa rodzaje tworzą wspólny klad przy czym siostrzanym taksonem dla obu rodzajów jest heksaploidalny gatunek Dichelostemma capitatum. Badania dowiodły także, że sekcje wyróżniane w obrębie rodzaju Brodiaea wymagają rewizji ponieważ nie tworzą grup monofiletycznych[6].

Pozycja i podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016

Rodzaj należy do podrodziny Brodiaeoideae, rodziny szparagowatych Asparagaceae, rzędu szparagowców Asparagales w obrębie kladu jednoliściennych[2].

Wykaz gatunków[4][7]

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • Rośliny ozdobne. Są łatwe w uprawie, jednak nie są w pełni wytrzymałe na mróz i na zimę muszą być okryte[5]. Wymagają gleby żyznej i przepuszczalnej oraz słonecznego stanowiska. Można je rozmnażać z nasion lub przez podział kęp zaraz po przekwitnieniu[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-10-10] (ang.).
  3. ↑ J.E. Smith. Characters of a new Liliaceous Genus called Brodicea. „Transactions of the Linnean Society of London”. 10, s. 2, 1811. (łac. • ang.). 
  4. ↑ a b Brodiaea Sm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-16].
  5. ↑ a b c d e Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. ↑ a b c J. Chris Pires: Brodiaea. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2010-10-11]. (ang.).
  7. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 17. ISBN 978-83-925110-5-2.