Brok (województwo podlaskie)

Brok

wieś
Granica miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	wysokomazowiecki
Gmina	Wysokie Mazowieckie
Wysokość	149 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	98[2][3]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-200[4]
Tablice rejestracyjne	BWM
SIMC	0410198[5]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie Brok
Położenie na mapie Polski Brok
Położenie na mapie województwa podlaskiego Brok
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Brok
52°56′08″N 22°35′06″E/52,935556 22,585000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Brok – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie^[5][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem^[7].

Historia

Wieś Brok została założona w pobliżu folwarku w Mazurach, w ramach książęcej włości tykocińskiej. W dokumentach Brok wymieniono w latach: 1494, 1532, 1558^[8]. W lustracji dóbr królewskich z 1570 r. zapisano: (…) w tem siele włók 21 gruntu przedniego, to jest osadnych włók 9, z których powinności jako w Mazurach uczyni z tych wszystkich włók zł. polskich 37, ciągłych włók 12, (...) co czyni ze wszystkich włók zł. pol. 26/15. Początkowo dobrami zarządzali Gasztołdowie, później starostowie królewscy z Tykocina. W 1673 r. posesjonatem Broku i Mazur, posiadającym 115 poddanych, był Tadeusz Daniel Baubonabek^[9], z pochodzenia Pers. Następnie wieś stała się własnością prywatną należącą do: Czarnieckich, Branickich i Jaruzelskich^[8].

W wieku XVIII w Broku znajdowała się karczma arendowana przez Żydów^[10].

W roku 1827 wieś prywatna w parafii Wysokie. Liczyła 11 domów i 69 mieszkańców^[11]. Po uwłaszczeniu chłopów w 1864 r. powstało tu 12 gospodarstw na 197 morgach ziemi^[8]. Pod koniec XIX miejscowość w powiecie mazowieckim, gmina Sokoły, parafia Wysokie Mazowieckie^[12]. W pobliżu folwark Brok, który z przyległym folwarkiem Mazury zajmował powierzchnię 2100 morgów^[13].

W roku 1921 we wsi 16 gospodarstw i 112 mieszkańców (53 mężczyzn i 59 kobiet). Wszyscy zadeklarowali narodowość polską i wyznanie rzymskokatolickie^[14].

Tranzyt

Brok leży przy drodze wojewódzkiej nr 678 Wysokie Mazowieckie - Białystok.

Zobacz też

• Brok

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10219
2. Wieś Brok w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 88 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Opis parafii na stronie diecezji
8. L. Zugaj, Historia gminy Wysokie Mazowieckie, Wysokie Mazowieckie 2008, str. 29-30
9. A. Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny, Struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII w., Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, Warszawa 1998
10. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
11. Brok (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 233 .
12. Brok (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 376 .
13. Mazury 1(3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 213 .
14. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat wysokomazowiecki, Gmina Wysokie Mazowieckie, s. 129