Brzóski Stare
| wieś | |
 Tablica z nazwą miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-200[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0410577[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 52°54′25″N 22°33′59″E/52,906944 22,566389[1]
| |
Brzóski Stare (do 31 grudnia 2002 Stare Brzóski) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie[5][6].
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzóski Stare, po jej zniesieniu w gromadzie Brzóski-Gromki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Wysokiem Mazowieckiem[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W dokumencie z 1493 roku tyczącym się kościoła w Długiej Dąbrowie został wymieniony dziedzic wsi szlacheckiej Brzóski który to miał przynależeć do nowo powstałej parafii[8].
W końcu XVI wieku istniały w tym terenie tylko jedne Brzóski (Brzoski), chociaż wtedy były one już bardzo dużą wioską. Dane z 1580 roku mówią o mniejscowości liczącej 4 włóki osiadłych przez chłopów i 4 włókach użytkowanych przez szlachtę. Wszyscy nosili nazwisko Brzoska. Z czasem z uwagi na powstanie nowych osiedli, pierwotną siedzibę nazwano Brzóskami Starymi[9].
W latach 1662–1674 parafię w Wysokiem Mazowieckiem tworzyły m.in. Brzózki Gawrony (Stare)[10].
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje nazwę miejscowości jako Brzozki-Gawrony.
W pobliżu położonych jest kilka innych wsi o nazwie Brzóski, różniących się drugim członem nazwy. W XIX w. wsie tworzyły okolicę szlachecką Brzóski. W jej obrębie znajdowały się: Brzóski-Gromki, Brzóski-Falki, Brzóski-Tatary, Brzóski-Gawrony i Brzóski-Brzezińskie. Zygmunt Gloger wymienia również Brzóski-Jakubowięta, Brzóski-Markowięta, Brzóski-Stanisławięta. Dwie ostatnie wioski zmieniły nazwę na Brzóski-Markowizna i Brzóski-Stankowizna. Okolica ta była gniazdem rodu Brzosków.
W roku 1805 Brzóski Stare liczyły 31 domów[11]. W dokumencie z grudnia 1822 roku znajdującym się w Archiwum Państwowym w Białymstoku, który tyczy się funduszu kościoła w Wysokiem Mazowieckiem jest wymieniona dziesięcina ze wsi Brzosk Starych i Gawronow -15 kop żyta i 15 kop owsa[12].
W roku 1827 wieś liczyła 33 domy i 209. mieszkańców. Pod koniec wieku XIX należała do powiatu mazowieckiego, gmina i parafia Wysokie Mazowieckie[13].
W roku 1861 było tu 35 dymów[14]. Miejscowość ta w roku 1866 wchodziła w skład gminy Srzednica[15].
W roku 1921 w Brzoskach Starych naliczono 35 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym i 228. mieszkańców (117. mężczyzn i 111 kobiet). Narodowość polską podało 224. mieszkańców, a 4. inną[16].
1 stycznia 2003 nastąpiła zmiana nazwy wsi ze Stare Brzóski na Brzóski Stare[17].
Obiekty zabytkowe
[edytuj | edytuj kod]- cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej[18].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11844
- ↑ Wieś Brzóski Stare w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 99 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ T. Jaszczołt, Fundacje kościelne na Podlasiu do końca XV wieku z Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim, źródła i stań badań pod redakcją M. Kietlińskiego, K. Sychowicza, W. Śleszyńskiego. Białystok 2005 r. s. 26. dostępna na stronie: Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej. (2012-08-11).
- ↑ L. Zugaj, Historia Gminy Wysokie Mazowieckie. Wysokie Mazowieckie 2008 r. s. 37-38.
- ↑ J. Maroszek, Wyznania na Podlasiu. Rozdział VIII z Historia Województwa Podlaskiego pod redakcją A. Cz. Dobrońskiego. Instytut Wydawniczy Kreator, Białystok 2010 r. s. 79.
- ↑ W. Jemielity, Stan społeczny mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie w 1805 r. z Studia Łomżyńskie, tom XXI, Łomża 2010 r. s. 109.
- ↑ Archiwum Państwowe w Białymstoku, Województwo augustowskie 1816-1866, sygn. 106.
- ↑ Brzozki lub Brzoski(3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 424.
- ↑ Archiwum Państwowe w Łomży, Naczelnik Powiatu Łomżyńskiego, sygn. 31 s. 323.
- ↑ J. Maroszek, Dzieje powiatu Wysokie Mazowieckie 1866-2006. Białystok 2008 r. s. 368.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., t. 5, Warszawa 1924, s. 114.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie ustalenia i zmiany urzędowych nazw niektórych miejscowości w województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim oraz obiektu fizjograficznego w województwie podkarpackim (Dz.U. z 2002 r. nr 233, poz. 1964).
- ↑ Gminne Echa - Biuletyn Informacyjny Gminy Szepietowo Numer 1 (styczeń, luty, marzec 2011 r.) s. 18. szepietowo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].. (2012-08-11).
