Bécc I Bairrche

Bécc I Bairrche

król Ulaidu
Okres	od 692 do 707
Poprzednik	Fergus V mac Áedáin
Następca	Cú Chuarán mac Dúngaile
Dane biograficzne
Dynastia	Dál Fiatach
Data śmierci	718
Ojciec	Blathmac mac Máele Coba
Żona	1. Conchend 2. Barrdub
Dzieci	Dub-dá-Braine, Dubthach, Eterscél, Áed II Róin, Óengus, Cellach, Conchobar, Cú Rai, Aitheachda, Cernach, Rimid

Bécc I Bairrche, Bécc I Bairche („Silny”) lub Bécc I Boirche („Nabrzmiały”) (zm. 718 r.) – król Ulaidu (Ulsteru) z dynastii Dál Fiatach w latach 692-707, syn Blathmaca mac Máele Coba, króla Ulaidu. Jego przezwisko Bairrche może odnosić się do regionu Gór Mourne na południu hrabstwa Down, oraz mieć jakiś związek z Uí Bairrche w Leinsterze.

Dynastia Dál Fiatach panowała nad Ulsterem od 637 do 674 r. Dziadek Bécca, Máel Coba mac Fíachnai został zabity przez swego bratanka, Congala Cendfotę mac Dúnchada w 647 r. Z kolei w 674 r. tenże Congal, król Ulaidu, został zabity przez Bécca, który utracił tron na rzecz Fergusa V mac Áedáin z Uí Echach Cobo, bocznej linii Dál nAraidi.

Arcykról Irlandii Finnachta (Fínsnechta) II Fledach z Síl nÁedo Sláine był żonaty z Conchend, córką Congala Cendfoty i z tego powodu mógł mieć wrogie nastawienie do Bécca. Tenże postanowił przeniknąć do terytoriów południowych Uí Néill. Jednak został pokonany przez arcykróla pod Tailltiu (obecne Teltown, hr. Meath) w 679 r.

W 691 r. Dál Riata splądrowała tereny ludu Cruithni (Dál nAraidi) i Ulaidu (Dál Fiatach). Ulaci i Brytowie spustoszyli Mag Muirtheimne w hr. Louth, siedziby granicznego plemienia Ulidii znanego jako Conaille Muirtheimne. Bécc zdobył tron Ulaidu w 692 r. Był jednym z poręczycieli Cáin Adomnáin (Prawo Adomnán) w Birr w 697 r. W 703 r. Brytowie i mieszkańcy Ulaidu prowadzili między sobą nawzajem wojnę. Doszło wówczas do bitwy pod Mag Culind w Ardd Ua nEchdach, w której wróg, syn Radganna (znany z powodu plądrowań kościołów), został zabity. W 707 r. Bécc postanowił abdykować, zostając pielgrzymem. Zmarł w 718 r.

Rodzina

Bécc ożenił się z kuzynką Conchend, córką Congala III Cendfoty, króla Ulsteru, prawdopodobnie po śmierci jej pierwszego męża i arcykróla Finnachty II (Fínsnechty). W źródłach zwana jest „królową”. Urodziła mu ona siedmiu synów. Inną żoną, zapewne drugą, była Barrdub, córka Lethlobara I mac Echach (zm. 709 r.), króla Dál nAraidi. Miał dziesięciu lub dwunastu synów w tym:

• Dub-dá-Braine, syn Conchend
• Dubthach (zm. 712 r.), syn Conchend
• Eterscél, syn Conchend; przodek Uí Eitersceil
• Áed II Róin (zm. 735 r.), syn Conchend; przyszły król Ulsteru
• Óengus (zm. 730 r.), syn Conchend
• Cellach, syn Conchend; przodek klanu Cellaig w Druim Bo
• Conchobar, syn Conchend; przodek Uí Dachna
• Cú Rai, syn Cacht, córki Mael Fuaida
• Aitheachda, przodek Uí Ethacda w Findloch
• Cernach, syn Lerthaine, córki Cenaetha mac Cathail; przodek ludów z Bairrche (Boirche): Uí Muiredaig i klanu Cairellain (współkrólowie z Boirche, zależni od Ulaidu)
• Rimid, syn Lerthaine

Bibliografia

• An Irish-English Dictionary, by E. O’Reilly, a new edition, carefully revised, and corrected, with a Supplement, by J. O’Donovan, Dublin 1864, s. 48 i 70.
• A New History of Ireland, Vol. I: Prehistoric and Early Ireland, ed. by D. Ó Cróinín, Oxford University Press 2008, s. 194, ISBN 978-0-19-922665-8.
• Dobbs M. E., The History of the Descendants of Ir, „Zeitschrift für celtische Philologie” 13 (1921), s. 344-345; „Zeitschrift für celtische Philologie” 14 (1923), s. 80-81.
• Mac Niocaill G., Ireland before the Vikings, Gill and Macmillan, Dublin 1972, s. 56, 100-101, 108, 114-115 i 155.
• The Chronicle of Ireland, transl. with an introduction and notes T. M. Charles-Edwards, Vol. 1, Liverpool University Press 2006, s. 173, 179, 182, 186, 192 i 203, ISBN 978-0-85323-959-8.