Cantua

Cantua
Ilustracja
Cantua buxifolia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

wielosiłowate

Rodzaj

Cantua

Nazwa systematyczna
Cantua Juss. ex Lam.
Encycl. 1: 603 (1785)[3]
Typ nomenklatoryczny

C. buxifolia J. Jussieu ex Lamarck[4]

Synonimy
  • Huthia Brand
  • Periphragmos Ruiz & Pav.
  • Tunaria Kuntze[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Cantua Juss. ex Lam. – rodzaj roślin należący do rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae). Obejmuje ok. 18 gatunków[3]. Występują w Ameryce Południowej w Andach od Ekwadoru i Peru, po północne Chile i Boliwię[5][6]. Rosną one w formacjach zaroślowych i na terenach skalistych sięgając do 4000 m n.p.m. Kwiaty zapylane są przez owady i kolibry[5]

Cantua buxifolia była uprawiana i czczona w Państwie Inków[5]. Gatunek ten nadal jest popularnie uprawiany. Nie jest wymagający, o ile ma odpowiednie warunki klimatyczne – wilgotne, deszczowe lato i suchą, chłodną zimę[5].

Cantua quercifolia

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzewy i niskie drzewa osiągające do 4 m wysokości, o przewisających pędach kwitnących[5].
Liście
Często zróżnicowane (dimorficzne), skrętoległe i skupione w pęczkach[6], zimozielone lub częściowo sezonowe, pojedyncze[5], całobrzegie lub karbowane, rzadko wcinane, skórzaste lub cienkie, nagie lub owłosione, w tym gęsto i czasem gruczołowato[6].
Kwiaty
Wyrastają skupione po 3–10 w groniastych lub nieco główkowatych kwiatostanach na szczytach pędów[6]. Kielich jest złożony z 5 zrośniętych w dole działek, rurkowaty lub dzwonkowaty, zielony lub błoniasty[6][5]. Płatków korony jest 5, zrośniętych na znacznej długości tworząc rurkę, na końcach płatki są wolne. Korona ma barwę białą, żółtą, pomarańczową, różową lub czerwoną[5]. Pręcików jest 5, wystających z rurki korony[5], o nitkach nagich lub owłosionych, przyrośniętych do płatków w dolnej części rurki[6]. Zalążnia jest górna, powstaje z trzech owocolistków, z licznymi zalążkami w komorach, zwieńczona jest pojedynczą, smukłą szyjką słupka[5].
Owoce
Skórzaste torebki otwierające się komorowo, zawierające po 3–8 nasion w każdej z komór. Nasiona płaskie i oskrzydlone[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj należy do podrodziny Cobaeoideae w obrębie rodziny wielosiłowatych Polemoniaceae[7].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-03-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-20] (ang.).
  3. ↑ a b c d Cantua. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-20].
  4. ↑ Cantua. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-03-20].
  5. ↑ a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 394. ISBN 0-333-73003-8.
  6. ↑ a b c d e f g Klaus Kubitzki (red.), Flowering plants - Dicotyledons: Celastrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales, Heidelberg 2004, s. 307, ISBN 978-3-662-07257-8, OCLC 891765338.
  7. ↑ Genus: Cantua J. Juss. ex Lam.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2022-03-20].