Carl August Dohrn
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
przyrodnik, entomolog, tłumacz literatury pięknej |
Carl August Dohrn (ur. 27 czerwca 1806 w Szczecinie, zm. 10 maja 1892 tamże) – niemiecki przyrodnik, entomolog i tłumacz literatury pięknej.
W latach 1842–1887 prezes Stettiner Entomologische Verein, redaktor naczelny czasopisma „Stettiner Entomologische Zeitung”, a w latach 1846–1866 także „Linnaea entomologica”. Ojciec entomologów Heinricha (1838–1913) i Antona (1840–1909).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 czerwca 1806 roku w Szczecinie[1]; syn Heinricha (1769–1852), bogatego kupca, szczecinianina od 1790 roku[2]. Dzieciństwo spędził w Szczecinie i okolicach[3]. Podczas letnich pobytów w rodzinnej posiadłości w Binow zbierał okazy owadów i rozwinął zainteresowanie entomologią[4].
W wieku lat 16 ukończył gimnazjum w Szczecinie i rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie Humboldtów w Berlinie[5]. Podczas studiów rozwijał zainteresowania muzyczne i literackie, utrzymując kontakty z Felixem Mendelssohnem (1809–1847) i Heinrichem Dornem (1769–1852)[6]. Po studiach wrócił do rodzinnego miasta, gdzie rozpoczął pracę jako referendarz[5]. Wkrótce jednak ponownie wyjechał wskutek konfliktu z ojcem, który nie akceptował jego wyboru przyszłej małżonki[5]. Przebywał w Monachium, Paryżu i Berlinie, lecz w końcu za namową Alexandra von Humboldta (1769–1859) pojednał się z rodziną i wrócił do Szczecina[5][7].
Następnie zainteresował się kupiectwem i pracą dla firmy ojca, który sfinansował mu naukę zawodu[5]. Dohrn nauczył się wówczas francuskiego, hiszpańskiego, angielskiego i włoskiego, i odbył podróże do Norwegii, Szwecji, Francji, Włoch, Algierii, Hiszpanii i Brazylii[5]. Podczas tych podróży ponownie zbierał okazy chrząszczy oraz zaczął kolekcjonować pieśni ludowe[5].
Do Szczecina powrócił w 1837 roku, gdzie zajął się tłumaczeniem literatury hiszpańskiej, wydając cztery tomy przekładów dramatów oraz niektórych mniej znanych komedii Calderona (1600–1681)[5]. W tym samym roku zawarł związek małżeński z Adelheid Dietrich (1804–1883), która w końcu uzyskała akceptację ojca[5]. Para doczekała się trzech synów – Heinricha (1838–1913), Antona (1840–1909) i Wilhelma, oraz córki Annę[1]. Jego prawnukiem (wnukiem córki) był dyrygent Wilhelm Furtwängler (1886–1954)[1].
Dohrn wkrótce zaangażował się w działalność entomologiczną w ramach założonego w 1837 roku Stettiner Entomologische Verein[5]. Po śmierci pierwszego prezesa towarzystwa Wilhelma Schmidta (1805–1843) objął jego kierownictwo[5]. W latach 1843–1887 był redaktorem naczelnym czasopisma „Stettiner Entomologische Zeitung”, a w latach 1846–1866 także „Linnaea entomologica”[1]. Współpracował z wieloma badaczami niemieckimi i zagranicznymi[1]. Wielokrotnie odwiedzał Anglię, m.in. w 1852 roku wraz z Philippem Christophem Zellerem (1808–1883), w 1854 roku z Carlem Henrikem Bohemanem (1796–1868) i w 1857 roku z Hermannem Augustem Hagenem[8]. Zgromadził obszerne zbiory okazów chrząszczy[8]. W 1887 roku, w wieku 81 lat, zrezygnował ze stanowiska prezesa szczecińskiego towarzystwa entomologicznego, a nowym prezesem został jego syn Heinrich[5].
Zmarł 10 maja 1892 roku w Szczecinie[5]. Spadkobiercy przekazali jego kolekcję chrząszczy i obszerną bibliotekę na rzecz miasta Szczecina[1].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Członkostwa, wyróżnienia i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1855 – członek Royal Entomological Society of London (honorowy członek od 1885 roku)[8]
- 1862 – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Albertyna w Królewcu[5]
- 1882 – członek Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina (niem. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina)[9]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Na cześć Carla Augusta Dohrna nazwano jeden z gatunków chrząszczy z rodzaju Anillinus z rodziny biegaczowatych – Anillinus dohrni[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Neue Deutsche Biographie 1959 ↓.
- ↑ Encyklopedia Szczecina 2000 ↓, s. 193.
- ↑ Dohrn 1892 ↓, s. 282.
- ↑ Dohrn 1892 ↓, s. 284.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Allgemeine Deutsche Biographie ↓.
- ↑ Dohrn 1892 ↓, s. 285.
- ↑ Dohrn 1892 ↓, s. 287.
- ↑ a b c Douglas 1892 ↓, s. 164.
- ↑ Leopoldina ↓.
- ↑ Bousquet 2012 ↓, s. 702.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bousquet, Yves: Catalogue of Geadephaga (Coleoptera, Adephaga) of America, north of Mexico. PenSoft Publishers LTD, 2012. ISBN 9789546426581. [dostęp 2023-01-18]. (ang.).
- Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina: Mitgliederverzeichnis. [dostęp 2023-01-18]. (niem.).
- Dohrn, Heinrich. Nekrolog: C. A: Dohrn. „Entomologische Zeitung Stettin”, s. 281–322, 1892. [dostęp 2023-01-18]. (niem.).
- D[ouglas], J. W. Obituary. „The Entomologist’s Monthly Magazine”. 3, s. 164–165, 1892. Gurney & Jackson. (ang.).
- Encyklopedia Szczecina, Tom I. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 193. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
- Heß, Wilhelm: Dohrn, Carl August. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 47. 1903, s. 779–780. (niem.).
- Ronge, Grete: Dohrn, Carl August. W: Neue Deutsche Biographie [Online-Version]. T. 4. 1959, s. 56. (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Schubert, Editha: Dohrn, Carl August. [w:] Senckenberg Deutsches Entomologisches Institut: Biographies of the Entomologists of the World [on-line]. [dostęp 2023-01-19]. (ang.).