Carl Maria Splett

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	24 sierpnia 1938
Miejscowość	Gdańsk
Miejsce	katedra Trójcy Świętej
Konsekrator	Albert Stohr
Współkonsekratorzy	Maximilian Kaller; Konstantyn Dominik
Współkonsekrowani biskupi
Joseph Ludwig Buchkremer	21 grudnia 1961

Carl Maria Splett
	In Trinitate robur; W Trójcy siła
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1898 ; Sopot
Data i miejsce śmierci	5 marca 1964 ; Düsseldorf
Miejsce pochówku	bazylika św. Lamberta w Düsseldorfie
	Biskup diecezjalny gdański
Okres sprawowania	1938–1964
	Administrator apostolski diecezji chełmińskiej
Okres sprawowania	1939–1945
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	10 lipca 1921
Nominacja biskupia	13 czerwca 1938
Sakra biskupia	24 sierpnia 1938
	Multimedia w Wikimedia Commons

Carl Maria Splett (ur. 17 stycznia 1898 w Sopocie, zm. 5 marca 1964 w Düsseldorfie) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki, doktor prawa kanonicznego, biskup diecezjalny gdański w latach 1938–1964, administrator apostolski sede plena diecezji chełmińskiej w latach 1939–1945.

Życiorys

Ukończył seminarium duchowne w Pelplinie. 10 lipca 1921 otrzymał w Pelplinie święcenia kapłańskie. Studia w Rzymie uwieńczył uzyskaniem w 1924 doktoratu z prawa kanonicznego.

13 czerwca 1938, po rezygnacji biskupa Edwarda O’Rourke, został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji gdańskiej. Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 wystosował list pasterski, w którym wyraził radość z powodu ponownego zjednoczenia Gdańska z Rzeszą Niemiecką^[1]. W grudniu 1939 Splett został mianowany administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej, co nastąpiło z pogwałceniem art. 9 konkordatu zawartego między Polską a Stolicą Apostolską^[2] i wywołało 18 grudnia 1939 sprzeciw rządu polskiego za pośrednictwem ambasadora przy Watykanie z argumentacją, że decyzja watykańska jest sprzeczna z konkordatem i wywrze fatalne wrażenie na narodzie polskim^[3].

W czasie II wojny światowej współpracował z Niemcami. Jednoznacznie poparł włączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, wydał zakaz używania języka polskiego w kościołach^[4]. Pod naciskiem gestapo, które zagroziło masowym aresztowaniem kleru, wprowadził oficjalny zakaz spowiadania po polsku, potajemnie nakazał jednak spowiadać w języku ojczystym penitenta. Splett mówił w języku polskim i polecał wszystkim niemieckim księżom posługującym w Gdańsku, aby też się go uczyli^[5].

W marcu 1945 mimo propozycji ewakuacji pozostał w zdobytym przez Armię Czerwoną Gdańsku. 2 lutego 1946 został skazany przez władze Polski Ludowej na 8 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 5 lat oraz konfiskatę mienia^[6] i osadzony w Zakładzie Karnym we Wronkach. Następnie był internowany w klasztorach w Borku Starym (od sierpnia 1953) i Dukli (od grudnia 1953), zwolniony 17 grudnia 1956. Przybył do Więcborka, skąd 27 grudnia 1956 wyjechał przymusowo do RFN. W więcborskim kościele, ostatnim miejscu na terenie Polski, w którym odprawiał msze święte, pozostawił kielich mszalny i patenę.

Zmarł 5 marca 1964 w Düsseldorfie, gdzie został pochowany w kościele św. Lamberta.

W 1961 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego Akwizgranu Josepha Ludwiga Buchkremera(inne języki).

Pierścień biskupa oraz należące do niego pektorały na początku sierpnia 2017 powróciły do Gdańska jako depozyt założonej przez niego Adalbert-Stiftung (Dzieło św. Wojciecha)^[7].

30 sierpnia 2018 arcybiskup gdański Sławoj Leszek Głódź wysunął propozycję sprowadzenia zwłok Spletta do Gdańska i pochowanie ich w krypcie biskupiej archikatedry w Oliwie^[8].

Przypisy

↑ S. Bogdanowicz: W obronie biskupa Spletta. tygodnik.com.pl. [dostęp 2018-01-06].
↑ I. Kienzler, Kronika PRL 1944–1989. Kościół w PRL, Warszawa 2016, t. 27, s. 14.
↑ T. Włodarczyk, Konkordaty. Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, PWN Warszawa 1974, s. 280.
↑ K. Jasiewicz, Bóg i jego polska owczarnia w dokumentach 1939-1945. Warszawa 2009, s. 146.
↑ Historia Kościoła gdańskiego. Biskup Karol Maria Splett „Na Rozstajach”'. Rok Duszpasterski 2012 / Rok wiary. Nr 05 (258) Maj 2013 r., docplayer.pl.
↑ Karol Maria Splett skazany na 8 lat więzienia. „Dziennik Bałtycki”. R.II, nr 33 (250), s. 1, 1946-02-03. [dostęp 2020-01-26].
↑ Pamiątki po biskupie Spletcie. gdansk.pl. [dostęp 2018-01-06].
↑ M. Sandecki: Arcybiskup Głódź chce sprowadzić do Gdańska szczątki biskupa Spletta, który współpracował z nazistami. 2018-09-07. [dostęp 2018-09-07].

Bibliografia

Krzysztof Jasiewicz: Bóg i Jego polska owczarnia w dokumentach 1939-1945. Warszawa – Londyn: Instytut Studiów Politycznych PAN, Rytm, Polonia Aid Foundation Trust, 2002, s. tak. ISBN 978-83-7399-252-8.

Linki zewnętrzne

Nota biograficzna Carla Marii Spletta w Encyklopedii Gdańska. [dostęp 2023-01-28].
Carl Maria Splett [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-10] (ang.).

[1] S. Bogdanowicz: W obronie biskupa Spletta. tygodnik.com.pl. [dostęp 2018-01-06].

[2] I. Kienzler, Kronika PRL 1944–1989. Kościół w PRL, Warszawa 2016, t. 27, s. 14.

[3] T. Włodarczyk, Konkordaty. Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, PWN Warszawa 1974, s. 280.

[4] K. Jasiewicz, Bóg i jego polska owczarnia w dokumentach 1939-1945. Warszawa 2009, s. 146.

[5] Historia Kościoła gdańskiego. Biskup Karol Maria Splett „Na Rozstajach”'. Rok Duszpasterski 2012 / Rok wiary. Nr 05 (258) Maj 2013 r., docplayer.pl.

[6] Karol Maria Splett skazany na 8 lat więzienia. „Dziennik Bałtycki”. R.II, nr 33 (250), s. 1, 1946-02-03. [dostęp 2020-01-26].

[7] Pamiątki po biskupie Spletcie. gdansk.pl. [dostęp 2018-01-06].

[8] M. Sandecki: Arcybiskup Głódź chce sprowadzić do Gdańska szczątki biskupa Spletta, który współpracował z nazistami. 2018-09-07. [dostęp 2018-09-07].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]