Cartonema R. Br. – rodzaj roślin z rodziny komelinowatych. Obejmuje ok. 11[1][3][2] gatunków, aczkolwiek tylko 7 ma status zweryfikowanych i zaakceptowanych[4]. Występują w północnej i południowo-zachodniej Australii, jeden gatunek rośnie także na wyspie Trangan na południowy zachód od Nowej Gwinei[1][2][4].
- Pokrój
- Rośliny zielne (jednoroczne i byliny) czasem z bulwami. Międzywęźla gruczołowato owłosione[2].
- Liście
- Skrętoległe, siedzące, o blaszce równowąskiej gruczołowato owłosionej[2], całobrzegiej, z żyłkowaniem równoległym[5].
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowe lub wyrastające w kątach liści kwiatostany kłosokształtne lub groniaste, przy czym każdy kwiat stanowi zredukowaną, jednokwiatową wierzchotkę. Kwiaty są obupłciowe i promieniste (w odróżnieniu od komelinowatych z podrodziny Commelinoideae). Działki kielicha wolne, podobnej długości, gruczołowato owłosione. Płatki korony bez paznokcia, żółte (rzadko różowe), podobnej wielkości. Pręcików jest 6, nitki są nagie, pylniki pękają podłużnymi pęknięciami. Zalążnia trójkomorowa, w komorach z dwoma lub kilkoma zalążkami[2].
- Owoce
- Owłosione[5] torebki otwierające się trzema klapami[2].
- Pozycja systematyczna
W obrębie rodziny komelinowatych Commelinaceae rodzaj należy do podrodziny Cartonematoideae, w obrębie której zaliczany jest do monotypowego plemienia Cartonemateae[6]. Rodzaj jest (najprawdopodobniej) siostrzany w stosunku do afrykańskiego rodzaju Triceratella, wraz z którym stanowi klad bazalny w obrębie rodziny komelinowatych[1][2].
- Wykaz gatunków[4]
- ↑ a b c d Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-02-11] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IV. Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 118. ISBN 978-3-642-08378-5.
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 167, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c Cartonema R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ a b Cartonema R.Br.. [w:] FloraBase the Western Australian Flora [on-line]. Western Australian Herbarium, Biodiversity and Conservation Science, Department of Biodiversity. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ Genus: Cartonema R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-02-11].
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):