Cedry Wielkie

Cedry Wielkie

wieś
Panorama Cedr Wielkich
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	gdański
Gmina	Cedry Wielkie
Liczba ludności (2022)	1384[2]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-020[3]
Tablice rejestracyjne	GDA
SIMC	0159640
Położenie na mapie gminy Cedry Wielkie Cedry Wielkie
Położenie na mapie Polski Cedry Wielkie
Położenie na mapie województwa pomorskiego Cedry Wielkie
Położenie na mapie powiatu gdańskiego Cedry Wielkie
54°15′17″N 18°50′49″E/54,254722 18,846944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Cedry Wielkie (niem. Groß Zünder, kaszub. Wiôldżé Cedrë^[a]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie na obszarze Żuław Wiślanych.

Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim^[4].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cedry Wielkie. W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Cedry Wielkie oraz parafii św. Aniołów Stróżów.

W styczniu 2013 odsłonięto we wsi obelisk upamiętniający ofiary „Marszu śmierci” ewakuowanych więźniów KL Stutthof.

Na terenie Cedrów Wielkich działają m.in.:

• Żuławski Ośrodek Kultury i Sportu, organizujący różnego rodzaju imprezy na terenie gminy,
• Gminna Biblioteka Publiczna,
• Straż Pożarna.

Budowę hali z pełnowymiarowym (20 × 40 m) boiskiem do piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki, szatniami, trybunami stałymi na 200 miejsc i tymczasowymi na kolejnych 200 osób rozpoczęto w 2017 r, z przewidywanym terminem zakończenia 31 października 2018^[5].

Zabytki

Kościół pw. św. Aniołów Stróżów

Kościół nocą

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Aniołów Stróżów z 2 poł. XIV w., nr rej.: 486 z 30.05.1972^[6].

Gotycki kościół posiada ceglany, trójnawowy korpus z połowy XIV wieku z wieżą frontową. w XV wieku został powiększony o krótkie, niskie nawy, osłonięte murami kurtynowymi. Został przebudowany w XVII wieku na pseudobazylikę, a po 1945 odbudowany ze zniszczeń wojennych. Drewniana dzwonnica pochodzi z XVIII w. Przed fasadą wieża Z XV wieku, w dolnej części murowana, z blendami, w górnej drewniana, kryta wysokim hełmem ostrosłupowym^[7]. W 2010 wrócił do wsi dzwon z 1647 roku, wywieziony w 1942 do Hamburga w celu przetopienia na mosiądz, co jednak nie nastąpiło. Pozbawiony korony, został umieszczony jako ozdoba na schodach do kościoła pod wezwaniem św. Piotra w Lubece^[8].

W l. 2017–2018 kosztem 2,15 mln zł przeprowadzono kompleksowy remont kościoła (wzmocnienie fundamentów, odnowienie elewacji, remont wieży, nowy dach), połączony z odtworzeniem chóru i empory nad nawą główną^[9][10][11].

Zobacz też

• inne miejscowości o nazwie Cedry: Cedry i Cedry Małe
• Kiezmark
• Suchy Dąb
• Trutnowy
• Długie Pole

Uwagi

1. Jest to nazwa nieoficjalna, nieurzędowa i niemająca uzasadnienia historycznego, etnograficznego i geograficznego.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14409
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 140 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
5. Rusza budowa hali w Cedrach Wielkich, Panorama Pomorza Flash nr 6(55) czerwiec 2017, ISSN 2392-2869.
6. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 33 [dostęp 2017-01-08] .
7. PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 347, ISBN 978-83-7495-133-3 .
8. Dzwon wraca do kościoła w Cedrach Wielkich.
9. Takich remontów w żuławskich kościołach jeszcze nie było, naszemiasto.pl – wersja papierowa, nr 38, 22 maja 2017.
10. Zabytki Żuław Wiślanych odzyskują swój dawny blask
11. Uroczyste zamknięcie kapsuły czasu na modernizowanej kościelnej wieży w Cedrach Wielkich

Linki zewnętrzne

• Cedry Wielkie na oficjalnej stronie gminy
• galeria zdjęć kościoła po renowacji w 2018