| Cenaspis aenigma | |
| Campbell, E.N. Smith et Hall, 2018 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Cenaspis |
| Gatunek |
Cenaspis aenigma |
Cenaspis aenigma – gatunek węża, w zależności od ujęcia klasyfikowany w rodzinie Dipsadidae i podrodzinie Xenodontinae lub rodzinie połozowatych i podrodzinie Dipsadinae[1], przedstawiciel monotypowego rodzaju Cenaspis, opisany w 2018 r. na podstawie okazu muzealnego[2].
Gatunek opisano na podstawie lekko strawionego okazu[3] odkrytego w 1976 r. w przewodzie pokarmowym koralówki czarnopasej (Micrurus nigrocinctus)[2], znalezionej w La Loma koło Rizo de Oro[4] w meksykańskim stanie Chiapas[5] przez Julio Ornelasa-Martıneza, który zajmował się wycinaniem palm[6]. Wąż zginął zabity przez kombajn zbierający owoce[3]. Początkowo uznano go za przedstawiciela rodzaju Geophis mimo cech, które nie pasowały do żadnego ze znanych gatunków tego taksonu[2]. W następnych latach zakonserwowany okaz znajdował się w zbiorach muzealnych[7], a opisany został dopiero w 2018 r.[1] jako Cenaspis aenigma. Nazwa rodzajowa pochodzi od łacińskich słów cena („posiłek”, „obiad”) i apis (określenie niektórych węży), zaś epitet gatunkowy aenigma oznacza w łacinie „tajemnicę” lub „zagadkę”[1], stąd też jego pełną nazwę tłumaczyć można na polski jako tajemniczy wąż obiadowy[2].
Na podstawie badania szczątków ustalono, że umieszczone w wydłużonej głowie krótkie, stosunkowo tępe zęby sugerują dietę opartą na stawonogach o twardych pancerzach. Podobnym uzębieniem dysponują: żerujący głównie na stawonogach Symphimus oraz polujący na pająki i pareczniki przedstawiciele plemienia Sonorini[1]. Z kolei grzbietowa strona ciała o jednolicie brązowej barwie, dość płaskie łuski grzbietowe[8] i oczy o okrągłych źrenicach wskazują na przystosowanie do słabego oświetlenia, co sugeruje życie pod ziemią i aktywność na powierzchni jedynie nocą[2]. Gatunek prawdopodobnie nie jest jadowity[3]. Jego cechami charakterystycznymi są trzy rzędy[2] czworokątnych, przechodzących w trójkątne, plam na spodzie ciała, ciągnących się przez całą jego długość oraz półprącie bez kolców[2], które odróżnia go od wszystkich znanych przedstawicieli połozowatych z zachodniej półkuli[9]. Długość ciała znanego osobnika wynosiła 258 mm, w tym 36 mm długości ogona[4].
Do czasu opisania holotypu nie znaleziono innych egzemplarzy tego gatunku, zarówno żywych jak i w zbiorach muzealnych[2] pomimo kilkunastu wypraw organizowanych w miejsce znalezienia pierwszego okazu[5], w związku z czym brak informacji na temat zachowania, trybu życia i rozmnażania[3].