Chironius scurrula

Chironius scurrula[1]
(Wagler, 1824)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Nadrodzina

Colubroidea

Rodzina

połozowate

Podrodzina

ślimaczarze

Rodzaj

Chironius

Gatunek

Chironius scurrula

Synonimy
  • Natrix scurrula Wagler, 1824
  • Coluber scurrulaWagler, 1830
  • Herpetodryas fuscusGünter, 1859
  • Herpetodryas holochlorus Cope, 1876
  • Chironius cinnamomeusHoge, 1960
  • Chironius barrioi Donoso-Barros, 1969
  • Herpetodryas holochlorisMalnate, 1971
  • Chironius holochlorusDonoso-Barros, 1969
  • Chironius scurrulusPeters & Orejas-Miranda, 1971
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Chironius scurrula – gatunek węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w północnej połowie Ameryki Południowej, prowadzi dzienny, częściowo nadrzewny tryb życia[3].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1824 roku niemiecki herpetolog i ornitolog Johann Georg Wagler w książce Serpentum Brasiliensium species novaeou, Histoire naturelle des espèces nouvelles de serpens: recueillies et observées pendant le voyage dans l'intérieur du Brésil dans les années 1817, 1818, 1819..., nadając mu nazwę Natrix scurrula. Holotyp (młodociana samica o oznaczeniu MNHNP 7233)[a] odłowiony nad rzeką Japura w Brazylii[4] zaginął lub został zniszczony podczas II wojny światowej. Lektotyp (ZSM 2628/0)[b] został wyznaczony przez Hoogmoeda i Grubera w 1983[3][5].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten występuje zwykle w tropikalnych wilgotnych lasach górskich, tropikalnych wilgotnych lasach nizinnych, zarówno pierwotnych jak i wtórnych, także na polanach i na obrzeżach lasów. Prowadzą dzienny, mieszany tryb życia naziemny i nadrzewny, ale także są spotykane w rzekach oraz w zbiornikach wodnych. W nocy śpią zwinięte na roślinności podszytu. Żerują głównie na krzewach i drzewach do wysokości 6 m nad ziemią, jego dieta składa się głównie z żab, a rzadko z jaszczurek. Występuje od północnych krańców Ameryki Południowej – Wenezueli, Gujany, Gujany Francuskiej, Surinamu poprzez Brazylię, Kolumbię, Peru, Ekwador do Boliwii. W Ekwadorze na wysokości 105–1437 m n.p.m.[7]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Jest to dużej wielkości wąż o małej głowie, której szerokość jest podobna do szerokości szyi, dużych oczach i dość jednolitym ubarwieniu. Dorosłe osobniki mają barwę od ciemnoczerwonej do jasnopomarańczowoczerwonej. Niektóre duże osobniki mają prawie jednolicie czarny grzbiet i rdzawy brzuch. Młode osobniki mają jednolite zielone ubarwienie, które z czasem zmienia się w zielone z rdzawo-pomarańczowymi plamami u dorastających osobników. Młode osobniki są podobne do Chironius exoletus, Erythrolamprus typhlus, Bothrops bilineatus i Chlorosoma viridissimum. Istnieje teoria, że podobieństwo do dwóch ostatnich, które są jadowite, jest spowodowane mimikrą[3][7].

Wymiary[7][5]:

Samiec Samica
Długość całkowita (mm) 2243 2014
Długość SVL[c] (mm) 1511 1391
Łuski grzbietowe (rzędy) 10 10

Status

[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN wąż ten klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[2].

  1. MNHNP – Museo Nacional de Historia Natural del Paraguay, San Lorenzo[8].
  2. ZSM – Zoologische Staatsammlung München, Monachium[8].
  3. SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Chironius scurrula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Chironius scurrula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. a b c d P. Uetz & J. Hallermann, Chironius scurrula (WAGLER, 1824), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-11-28] (ang.).
  4. J. Wagler, Serpentum Brasiliensium species novae ou Histoire naturelle des espèces nouvelles de serpens, recueillies et observées pendant le voyage dans l'intérieur du Brésil dans les années 1817, 1818, 1819..., „Animalia nova sive species novae.(red. Jean de Spix)”, 1, 1824, s. 93–114 (łac. • fr.).
  5. a b Rodríguez-Guerra, A. y Carvajal-Campos, A., Chironius scurrula, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
  6. Jaeger 1944 ↓, s. 48.
  7. a b c Gómez-Mesa L., Garzón-Franco E.: Rusty Whipsnake (Chironius scurrula). [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J) [on-line]. 2024. (ang.).
  8. a b Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).