Cieciszew

Cieciszew

wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Konstancin-Jeziorna
Liczba ludności (2021)	287[2][3]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-520[4]
Tablice rejestracyjne	WPI
SIMC	0003688[5]
Położenie na mapie gminy Konstancin-Jeziorna Cieciszew
Położenie na mapie Polski Cieciszew
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Cieciszew
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Cieciszew
52°03′37″N 21°10′31″E/52,060278 21,175278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Cieciszew

Cieciszew – wieś sołecka^[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna^[5][7].

Integralne części wsi Cieciszew^[7][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0003694	Goździe	część wsi

Historia

Cieciszew była to wczesnośredniowieczna osada, założona na półwyspie nad Wisłą, obecnie nad starorzeczem. Nazwa pochodzi od imienia Ciecisz lub Ciecirad^[8]. Ukształtowanie terenu oraz okolnica sugerują istnienie w tym miejscu grodu, powyższe potwierdza fakt, iż w roku 1253 stanowiły osadę książęcą, w której wydawano przywileje^[9]. Najprawdopodobniej wzniesiony w miejscu przeprawy wiślanej, pierwotnie pełnił funkcję strażniczą i warowną. W roku 1236 w Cieciszewie fundowana parafia i wzniesiony kościół, którego fundamenty znajdują się pod ziemią na terenie wsi^[10].

W roku 1353 własność Stanisława Pierzchały, wówczas już oddalony od rzeki, nad starorzeczem. W wiekach XIV-XVII wieś i parafia wielokrotnie wzmiankowana w źródłach, z racji położenia przy szlaku i kościoła jedna z większych wsi tutejszych dóbr. Własność Cieciszewskich, od XVI wieku we wsi dwór oraz browar nad starorzeczem wiślanym. W 1603 roku uposażeniem kościoła w Cieciszewie dziesięciny z okolicznych wsi^[11]. W XVII wieku określana jako Cieciszewo Kościelne, od połowy stulecia własność Wielopolskich. Kościół trzykrotnie odbudowywany po pożarach i zniszczeniach powodziowych oraz podczas wojen szwedzkich. Wskutek powodzi w latach 1710-15 zniszczona część wsi oraz kościół parafialny, przeniesiony i odbudowany w Słomczynie^[10]. W roku 1790 zgodnie z odpisem z ksiąg czerskich w Gassach 1 karczma, 20 dymów chłopów pańszczyźnianych (AGAD, Obory teczka 507). W inwentarzu dóbr z tego roku wymienionych z nazwiska 24 gospodarzy (AGAD, Obory teczka 172). Od roku 1806 własność Potulickich, aż do uwłaszczenia. W roku 1827 w 25 domach mieszkały 193 osoby^[12]. Podczas pierwszego w Polsce niepodległej Powszechnego Spisu Ludności w 1921 r. 310 mieszkańców i 41 domostw.

W roku 2007 znaleziono na polach Cieciszewa wareski skarb srebrnych siekańców, pokawałkowanych dirhemów pochodzących z mennicy emira Samarkandy, Nasr-ibn-Ahmeda, datowanych na rok 913 do 942^[13].

Tutaj w latach 1998-2010 kręcone były sceny ze sklepu Karabasza, a później Kleczkowskiej oraz z domu posła Biernackiego w serialu Złotopolscy.

We wsi wytwarzane są tradycyjne sery cieciszewskie, których wytwórcy działają w ramach sieci Dziedzictwo Kulinarne Mazowsze^[14].

Bibliografia

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Potulickich i Wielopolskich z Obór (Obory)
• Archiwum Parafialne Kościoła w Słomczynie (ASC Słomczyn)
• Kartoteka wypisów źródłowych powiatu czerskiego dotyczących osad na Mazowszu w okresie średniowiecza sporządzona przez Adama Wolffa i jego współpracowników. Kartoteka pracowni atlasu historycznego IH PAN.
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, tom I, M. St. Warszawa, województwo warszawskie, Warszawa 1925
• Sulimierski F., Walewski W., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1914 (SGKP)

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 17328
2. Wieś Cieciszew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-12-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-12-27] .
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 163 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Strona gminy, sołectwa
7. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
8. Bijak Urszula, Czarnecka. K: Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa mazowieckiego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN, 2001. Brak numerów stron w książce
9. Jan Tadeusz Lubomirski: Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, obejmujący bulle papieżów, przywileje królów polskich i książąt mazowieckich, tudzież nadania tak korporacyj jako i osób prywatnych. Warszawa: 1863. Brak numerów stron w książce
10. Paweł Komosa: Osiem Wieków Cieciszewa. Konstancin-Jeziorna: Konstanciński Dom Kultury, 2013. ISBN 978-83-934704-8-8. Brak numerów stron w książce
11. Józef Łukaszewicz: Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej. Poznań: 1858. Brak numerów stron w książce
12. Tabella Miast, Wsi, Osad, Królestwa Polskiego z wrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommisyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policyi. Warszawa: 1827. Brak numerów stron w książce
13. Zdzisław Skrok: Czy wikingowie stworzyli Polskę?. Wydawnictwo Iskry, 2013-11-01, s. 294. ISBN 978-83-244-0333-2.
14. Smaki Mazowsza, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.56, ISBN 978-83-62082-94-0

Linki zewnętrzne

• Cieciszew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 683 .
• Chabdzin (w parafii cieciszewskiej), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 296 .