Cmentarz żydowski w Kielcach

Cmentarz żydowski w Kielcach

nr rej. A.333 z 10.01.1991[1]
Brama frontowa cmentarza
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Miejscowość	Kielce
Adres	ul. Pakosz
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	judaizm
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	3,12 ha
Data otwarcia	1870
Data ostatniego pochówku	1946
Data likwidacji	II poł. XX w.
Zarządca	Fundacja Rodziny Nissenbaumów
Położenie na mapie Kielc Cmentarz żydowski w Kielcach
Położenie na mapie Polski Cmentarz żydowski w Kielcach
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Cmentarz żydowski w Kielcach
50°51′23″N 20°36′29″E/50,856389 20,608056
Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz żydowski w Kielcach – kirkut, który znajduje się w dzielnicy Pakosz, przy skrzyżowaniu ulicy Pakosz i alei Na Stadion w Kielcach. Ma powierzchnię 3,12 ha. Na terenie nekropolii znajduje się około 330 nagrobków zachowanych w różnym stanie, z czego około 150 ustawionych jest w lapidarium^[2].

Cmentarz jest zamknięty dla zwiedzających.

Cmentarz Żydowski

Grób ofiar Pogromu kieleckiego

Historia

Kirkut został założony w 1868 roku w oparciu o projekt architekta gubernialnego Franciszka Ksawerego Kowalskiego. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali teren cmentarza, na którym regularnie przeprowadzano masowe egzekucje Polaków i Żydów. 23 maja 1943 roku Niemcy zamordowali 45 dzieci w wieku od 15 miesięcy do 15 lat. W 1946 roku na cmentarzu pochowano 42 żydowskie ofiary pogromu. W latach późniejszych ekshumowano i przeniesiono na kirkut ciała Żydów zamordowanych w getcie kieleckim i pogrzebanych nad brzegiem Silnicy. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1965.

W 1981 roku z wydobytych z pobliskiej rzeki Silnicy nagrobków wybudowano lapidarium. Wokół ustawiono fragmenty uszkodzonych macew z zachowanymi zdobieniami.

W 2007 roku odrestaurowano przedwojenny ohel wybudowany nad grobem Mordechaja Kuzmirera zwanego cadykiem z Kielc. W 2010 roku z inicjatywy Bogdana Białka prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego oraz Yaacova Kotlickiego prezesa Kielcer Society w Izraelu zbudowano nowy pomnik nagrobny ofiar pogromu z wypisanymi nazwiskami osób zamordowanych 4 lipca 1946 roku. Odrestaurowano także grób rozstrzelanych w 1943 roku dzieci.

Zobacz też

• Synagoga w Kielcach
• Synagoga Herszla Zagajskiego w Kielcach

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 16 [dostęp 2015-10-26] .
2. Burchard podaje liczbę zachowanych nagrobków jako około 150.

Bibliografia

• Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 138–139.

Linki zewnętrzne

• Cmentarz żydowski w Kielcach na portalu Wirtualny Sztetl
• Cmentarz żydowski w getcie w Kielcach na portalu Wirtualny Sztetl
• Zdjęcia z cmentarza (strona Piotra Berghofa)