Cukier
Cukier – potoczna nazwa sacharozy, występującej pod nazwami handlowymi m.in. cukier spożywczy, cukier konsumpcyjny[1]. Sacharoza to słodki dwucukier otrzymywany w procesie rafinacji w cukrowni, przede wszystkim z trzciny cukrowej, a w klimacie umiarkowanym z buraka cukrowego.
Nazwa cukier opisuje wszystkie węglowodany z grupy monosacharydów (węglowodany proste) i oligosacharydów (węglowodany złożone) z wyjątkiem polisacharydów mające słodki smak i wykorzystywane do słodzenia[1][2].
Szerszą definicję ma wyraz cukry będący dawnym, obecnie potocznym, określeniem dla węglowodanów.
Etymologia nazwy
[edytuj | edytuj kod]Słowo cukier wywodzi się od staroindyjskiego (sanskrit शर्करा) śarkarā‘, dosłownie „ziarno piasku, żwir, otoczak”. Dzięki podbojom Aleksandra Macedońskiego w IV w. określenie to przenikło do greki (gr. σάκχαρον, sákcharon‘); od greckiej nazwy wywodzi się nazwa sacharoza. W średniowieczu dzięki Arabom cukier dotarł do Europy Zachodniej. Arabski سكر sukkar, przeniknął do łaciny (łac. succarum) od niej na języki romańskie i inne języki europejskie, w tym polski[potrzebny przypis].
Rodzaje cukru
[edytuj | edytuj kod]Cukier zawierający sacharozę i jego przetwory: cukier buraczany, cukier trzcinowy, cukier puder, cukier wanilinowy, cukier cynamonowy, cukier palony – karmel, cukier inwertowany.
Inne cukry spożywcze: cukier gronowy – glukoza, cukier skrobiowy – glukoza, cukier mlekowy – laktoza, cukier owocowy – fruktoza, cukier słodowy – maltoza, cukier drzewny – ksyloza.
Cukier dodany – cukier dodatkowy produktu np. w formie syropu dodanego do produktu spożywczego w celu modyfikacji jego właściwości fizycznych i odczuć smakowych[2].
Inne znaczenia słowa cukier
[edytuj | edytuj kod]- cukier/lukier składniowy (ang. syntactic sugar) – termin związany z programowaniem
- cukier ołowiany – dawna nazwa octanu ołowiu
Osoby
[edytuj | edytuj kod]- Aniela Cukier – (1900–1944), polska malarka
- Józef Cukier – (1889–1960), jeden z przywódców Goralenvolku podczas II wojny światowej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b cukier, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-16].
- ↑ a b Aleksandra Żyłowska, Cukier w żywności – słodka pułapka [online], Dietetycy.org.pl, 20 grudnia 2014 [dostęp 2019-10-16] (pol.).