Câlnic

Wioski z kościołami obronnymi w Siedmiogrodzie^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Rumunia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	IV
Numer ref.	596
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1993; na 17. sesji
Dokonane zmiany	1999
	Położenie na mapie Rumunii Câlnic
	45°53′14,7″N 23°39′20,7″E/45,887417 23,655750
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Câlnic (niem. Kelling, węg. Kelnek) – wieś w Rumunii, położona w południowej części Siedmiogrodu w okręgu Alba (ok. 10 km na południowy wschód od Sebeș). W przeszłości zamieszkana głównie przez Sasów siedmiogrodzkich, którzy jednak wyemigrowali stąd w większości w 2. połowie XX w. (ich miejsce zajęli głównie Rumuni i Cyganie). Znana ze znajdującego się w niej jednego z charakterystycznych dla tego regionu zamków chłopskich. Wraz z sześcioma innymi wsiami siedmiogrodzkimi, w których istnieją kościoły warowne, znajduje się od 1999 r. na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Zamek

Wzmiankowany po raz pierwszy w 1269 r. zamek zachowany jest w bardzo dobrym stanie. Został on wybudowany w XIII w. jako siedziba miejscowych możnych pochodzenia węgierskiego o nazwisku Kelling. Zamek w ich czasach składał się z istniejącej do dzisiaj, czworobocznej i trzykondygnacyjnej wieży mieszkalnej (donżonu) oraz otaczającego ją muru obronnego z dwiema basztami. W 1430 r. zamek odkupili miejscowi chłopi sascy, którzy go stopniowo rozbudowywali, m.in. wznosząc drugi pierścień murów obronnych ze swego rodzaju barbakanem, podwyższając donżon i nadając mu charakter wyłącznie obronny, dobudowując baszty, a także budując przylegające do wewnętrznego pierścienia murów pomieszczenia wykonane na potrzeby schronienia ludności wsi i jej dobytku. Z XVI w. pochodzi kaplica, wzniesiona na fundamentach wcześniejszej budowli.

W odróżnieniu od większości obiektów obronnych, zamek nie został umieszczony na wzgórzu, a w obniżeniu terenu pomiędzy wzgórzami otaczającymi wieś. Takie położenie, niekorzystne w razie oblężenia, wynika z pierwotnej mieszkalnej funkcji budowli, która dopiero później została przystosowana do celów obronnych.

Literatura

Ryszard Brykowski, Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Sztuka Rumunii. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo, 1979, s. 116. ISBN 83-04-00121-7.
Łukasz Galusek, Aleksandru Dumitru, Tomasz Poller: Transylwania. Twierdza rumuńskich Karpat. Kraków: Wydawnictwo Bezdroża, 2003, s. 238. ISBN 83-918869-0-5.
Witold Korsak, Jacek Tokarski: Rumunia. Bielsko-Biała: Pascal, 2004, s. 328. ISBN 83-7304-380-2.
Łukasz Galusek, Michał Jurecki: Rumunia. Przestrzeń – sztuka – kultura. Olszanica: Wydawnictwo Bosz, 2008, s. 44–45. ISBN 978-83-7576-038-5.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

UNESCO World Heritage Centre: Villages with Fortified Churches in Transylvania (en, fr)
UNESCO's World Heritage List from Romania: Transylvania village sites with fortified churches (en, fr, ro)
Siebenbuerger.de Orte: Kelling (de)
Castles of historical Hungary: Kelnek – Câlnic. jupiter.elte.hu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]. (hu, en)
Kelling in Wort und Bild (de)

45°53′15″N 23°39′19″E/45,887500 23,655278

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[a]

[b]

[A]