Damian Zimoń

Damian Zimoń
Ilustracja
Herb duchownego Praedicamus Christum Crucifixum
Głosimy Chrystusa Ukrzyżowanego
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

25 października 1934
Niedobczyce

Biskup diecezjalny katowicki
Okres sprawowania

1985–2011 (od 1992 arcybiskup metropolita)

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

21 grudnia 1957

Nominacja biskupia

3 czerwca 1985

Sakra biskupia

29 czerwca 1985

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Wielki „Pro Piis Meritis” Melitensi Komandor z Gwiazdą Orderu Grobu Świętego
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

29 czerwca 1985

Miejscowość

Katowice

Miejsce

katedra Chrystusa Króla

Konsekrator

Józef Glemp

Współkonsekratorzy

Franciszek Macharski
Jerzy Stroba
Józef Kurpas

Damian Zimoń (ur. 25 października 1934 w Niedobczycach) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych w zakresie liturgiki, biskup diecezjalny katowicki w latach 1985–2011 (od 1992 arcybiskup metropolita katowicki), od 2011 arcybiskup senior archidiecezji katowickiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 25 października 1934 w Niedobczycach[1]. W latach 1948–1952 kształcił się w Państwowym Liceum w Rybniku, uzyskując w 1952 świadectwo dojrzałości[1][2]. W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie[1][3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 21 grudnia 1957 w Katowicach miejscowy biskup pomocniczy Juliusz Bieniek. Magisterium uzyskał w 1971 na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Licencjat z teologii w zakresie liturgiki otrzymał w 1973 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie[1]. Tamże w 1977 na podstawie dysertacji Uczestnictwo wiernych we Mszy św. na ziemiach polskich w XIX wieku w świetle modlitewników i podręczników liturgicznych. Studium historyczno-liturgiczne uzyskał doktorat z nauk teologicznych w zakresie liturgiki[1][3], praca powstała pod kierunkiem ks. Wacława Schenka[4].

Pracował jako wikariusz w parafiach: św. Marii Magdaleny w Tychach (1958–1962), Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie (1962–1966), Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach (1966–1967). W latach 1967–1969 był wikariuszem adiutorem, a w latach 1975–1985 proboszczem w parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach. Równocześnie w latach 1975–1982 pełnił funkcję dziekana dekanatu Katowice-Północ[3]. W 1970 został powołany w skład diecezjalnej rady pastoralnej, a w 1975 diecezjalnej komisji „Pro Disciplina Seminarii”. W latach 1976–1985 był przewodniczącym diecezjalnej komisji liturgicznej[1]. Pełnił funkcję sekretarza diecezjalnej rady kapłańskiej[2]. Brał udział w pracach I Synodu Diecezji Katowickiej (1972–1975), zasiadając w komisjach liturgicznej i doktrynalnej[1][3]. Reprezentował diecezję katowicką na Synodzie Prowincjalnym Krakowskiej Prowincji Kościelnej. Został członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Środków Społecznego Przekazu i ds. Duchowieństwa. W 1974 wszedł w skład kolegium redakcyjnego „Gościa Niedzielnego”[1].

W latach 1969–1975 sprawował urząd wicerektora Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie[3]. Podjął wykłady z liturgiki i środków społecznego przekazu w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie oraz w Diecezjalnym Studium Pastoralnym, Diecezjalnym Studium Teologicznym i Diecezjalnym Studium Katechetycznym[1]. Został również wykładowcą na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego[2].

3 czerwca 1985 został prekonizowany biskupem diecezjalnym diecezji katowickiej. 18 czerwca 1985 kanonicznie objął diecezję. Święcenia biskupie otrzymał 29 czerwca 1985 w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach[1]. Udzielił mu ich kardynał Józef Glemp, prymas Polski, w asyście kardynała Franciszka Macharskiego, arcybiskupa metropolity krakowskiego, Jerzego Stroby, arcybiskupa metropolity poznańskiego, i Józefa Kurpasa, biskupa pomocniczego katowickiego[5]. 30 czerwca 1985 odbył ingres do kościoła katedralnego[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Praedicamus Christum Crucifixum” (Głosimy Chrystusa Ukrzyżowanego)[6]. 25 marca 1992, w związku z reorganizacją podziału administracyjnego Kościoła katolickiego w Polsce, w wyniku której utworzona została metropolia katowicka, został ustanowiony jej metropolitą. Paliusz metropolitalny odebrał 29 czerwca 1992 w bazylice św. Piotra w Rzymie. W 1993 założył Studium Katolickiej Nauki Społecznej i Archidiecezjalne Kolegium Teologiczne. W 1989 reaktywował diecezjalny oddział Caritas. Utworzył Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Radio Archidiecezji Katowickiej. W 1994 przeprowadził Archidiecezjalny Kongres Trzeźwości[1]. Przyczynił się do założenia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego (został jego wielkim kanclerzem)[7] oraz do przeniesienia seminarium duchownego z Krakowa do Katowic[8]. Zaangażował się w wybudowanie Domu Świętego Józefa w Katowicach dla księży emerytów z archidiecezji katowickiej. Popierał ośrodki edukacji młodzieży Kana, a także utworzył system funduszu stypendialnego dla młodzieży[7]. W 1994 ufundował doroczną nagrodę Lux ex Silesia[9]. 29 października 2011 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków arcybiskupa metropolity katowickiego[10][11].

W Konferencji Episkopatu Polski był członkiem Rady Głównej (od 1996 Rady Stałej)[1][12]. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa Ogólnego (1989–2006), a także podjął obowiązki opiekuna Duszpasterstwa Głuchych w Polsce[12]. Wszedł w skład Komisji ds. Duszpasterstwa Ludzi Pracy[1], Komisji Duchowieństwa, Komisji ds. kontaktów z Episkopatem Niemiec i Rady ds. Ekumenizmu[12]. Uczestniczył w pracach Komisji Głównej II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego i Krajowego Komitetu Obchodów Wielkiego Jubileuszu 2000[12][3]. W 1994 z nominacji papieża Jana Pawła II brał udział w IX Synodzie Biskupów w Rzymie, obradującego nad sprawami życia konsekrowanego i jego posłannictwa w Kościele i świecie[1][3].

Konsekrował biskupów pomocniczych katowickich: Gerarda Bernackiego (1988), Stefana Cichego (1998) i Józefa Kupnego (2006). Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego warszawskiego Józefa Zawitkowskiego (1990), biskupa diecezjalnego opolskiego Andrzeja Czai (2009) oraz biskupów pomocniczych katowickich: Marka Szkudły (2015), Adama Wodarczyka (2015) i Grzegorza Olszowskiego (2018)[13].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 2002 odebrał Wielki Krzyż Pro Piis Meritis zakonu maltańskiego[14]. W zakonie bożogrobców otrzymał rangę Komandora z Gwiazdą[15].

Przyznano mu honorowe obywatelstwo: Rybnika (2000)[16], Chorzowa (2004)[17], Tychów (2004)[18], Piekar Śląskich (2005)[19], Katowic (2011)[20] i Rudy Śląskiej (2011)[21]. W 2011 otrzymał Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego[22].

W 2007 nadano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego[23]. W 2017 otrzymał medal Bene Merenti Polskiego Towarzystwa Teologicznego[24].

W 2003 został honorowym członkiem katowickiego Klubu Inteligencji Katolickiej[25]. W 2008 otrzymał Honorowe Wyróżnienie „Niezawodnemu Przyjacielowi” Związku Harcerstwa Polskiego[26], a w 2012 odznakę Adwokatura Zasłużonym[27]. Został uhonorowany szeregiem regionalnych wyróżnień: Nagrodą im. Karola Miarki (1999)[28], Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia (2002)[29], tytułem Honorowego Ślązaka Roku (2003)[30], Nagrodą im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski (2003)[31], Śląskim Szmaragdem (2004)[32], nagrodą Ślązaczki (2005)[33], Złotą Lampką Górniczą (2009)[34] i Nagrodą im. bł. ks. Emila Szramka (2011)[35].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 168–169. ISBN 83-7052-900-3.
  2. ↑ a b c Abp Damian Zimoń kończy dziś 77 lat. ekai.pl (arch.), 2011-10-25. [dostęp 2018-02-25].
  3. ↑ a b c d e f g G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 434. ISBN 83-911554-0-4.
  4. ↑ Erwin Mateja, Wykaz prac pisanych pod kierunkiem ks. prof. Wacława Schenka, [w:] Profesor i duszpasterz: księga pamiątkowa ku czci ks. Wacława Schenka, Studia liturgiczno-pastoralne, Opole: Wydaw. Św. Krzyża, 1988, s. 63-64, ISBN 978-83-85025-25-2.
  5. ↑ K.R. Prokop. Sukcesja święceń biskupich pasterzy Kościoła katowickiego (1925/1926–2005/2006). „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”. T. 39, z. 2, s. 401, 2006. Księgarnia św. Jacka. ISSN 0137-3447. [dostęp 2015-08-02]. 
  6. ↑ Damian Zimoń na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-02].
  7. ↑ a b Apb Damian Zimoń Honorowym Obywatelem Miasta Katowice. katowice.eu (arch.), 2011-05-12. [dostęp 2015-01-31].
  8. ↑ Abp Damian Zimoń kończy w poniedziałek 70 lat (sylwetka). ekai.pl (arch.), 2004-10-24. [dostęp 2018-02-25].
  9. ↑ Katowice: ks. prof. Wincenty Myszor odebrał nagrodę „Lux ex Silesia”. ekai.pl (arch.), 2013-10-13. [dostęp 2018-02-25].
  10. ↑ Rinuncia dell’Arcivescovo Metropolita di Katowice (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2011-10-29. [dostęp 2014-08-02]. (wł.).
  11. ↑ Komunikat Nuncjatury: Arcybiskup metropolita katowicki. episkopat.pl (arch.), 2011-10-29. [dostęp 2014-08-02].
  12. ↑ a b c d Biskup Wiktor Skworc metropolitą katowickim. episkopat.pl (arch.), 2011-10-29. [dostęp 2016-11-02].
  13. ↑ Damian Zimoń. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2018-09-16]. (ang.).
  14. ↑ Odznaczenia zakonu kawalerów maltańskich. wp.pl, 2002-01-13. [dostęp 2018-02-22].
  15. ↑ Damian Zimoń na stronie archidiecezji katowickiej. archidiecezja.katowice.pl (arch.). [dostęp 2018-05-05].
  16. ↑ Uchwała Nr 477/XXI/2000 Rady Miasta Rybnika. bip.um.rybnik.eu, 2000-10-16. [dostęp 2014-08-03].
  17. ↑ Uchwała Nr XVIII/370/04 Rady Miasta Chorzów. bip.chorzow.eu, 2004-03-25. [dostęp 2014-08-03].
  18. ↑ Uchwała Nr 0150/XXVII/530/04 Rady Miasta Tychy. bip.umtychy.pl, 2004-11-25. [dostęp 2016-11-02].
  19. ↑ Abp Zimoń honorowym obywatelem Piekar Śl.. ekai.pl (arch.), 2005-10-27. [dostęp 2018-02-25].
  20. ↑ Uchwała Nr IX/136/11 Rady Miasta Katowice. bip.um.katowice.pl (arch.), 2011-05-12. [dostęp 2017-04-28].
  21. ↑ Uchwała Nr PR.0007.255.2011 Rady Miasta Ruda Śląska. rudaslaska.bip.info.pl, 2011-11-24. [dostęp 2014-08-02].
  22. ↑ Uroczysta sesja Sejmiku. slaskie.pl (arch.), 2011-12-19. [dostęp 2018-07-18].
  23. ↑ Arcybiskup senior dr Damian Zimoń. us.edu.pl. [dostęp 2020-03-08].
  24. ↑ Medal „Bene Merenti” dla abp. Damiana Zimonia. ekai.pl, 2017-03-01. [dostęp 2018-02-25].
  25. ↑ Abp Zimoń i Henryk Mikołaj Górecki honorowymi członkami katowickiego KIK-u. ekai.pl (arch.), 2003-12-01. [dostęp 2018-02-25].
  26. ↑ Katowice: abp Damian Zimoń otrzymał harcerskie odznaczenie. ekai.pl (arch.), 2008-02-22. [dostęp 2018-02-25].
  27. ↑ Abp Damian Zimoń otrzymał odznakę Adwokatura Zasłużonym. adwokatura.pl (arch.), 2012-06-04. [dostęp 2018-07-18].
  28. ↑ Katowice: abp Zimoń wyróżniony nagrodą im. Karola Miarki. ekai.pl (arch.), 1999-10-23. [dostęp 2018-02-25].
  29. ↑ Abp Zimoń – wśród lauretatów śląskiej Nagrody im. Ligonia. ekai.pl (arch.), 2002-12-21. [dostęp 2018-02-25].
  30. ↑ Honorowi Ślązacy Roku. ponaszymu.com.pl (arch.). [dostęp 2015-12-11].
  31. ↑ Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001–2010. zg.org.pl (arch.). [dostęp 2018-07-18].
  32. ↑ Najwyższe wyróżnienie katowickich ewangelików dla abp. Zimonia i prof. Buzka. ekai.pl (arch.), 2004-10-31. [dostęp 2018-02-25].
  33. ↑ Abp Zimoń i Otylia Jędrzejczak otrzymali nagrodę Ślązaczki. ekai.pl (arch.), 2005-04-27. [dostęp 2018-02-25].
  34. ↑ Złota Lampka Górnicza dla abp. Zimonia. ekai.pl (arch.), 2009-10-19. [dostęp 2018-02-25].
  35. ↑ Abp Zimoń i bp Szurman laureatami nagrody im. bł. ks. Emila Szramka. ekai.pl (arch.), 2011-12-01. [dostęp 2018-02-25].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Biskupi katowiccy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy