Danioninae

Danioninae
Bleeker, 1863[1]
Ilustracja
danio pręgowany (Danio rerio)
Ilustracja
razbora klinowa (Trigonostigma heteromorpha)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

karpiokształtne

Rodzina

karpiowate

Podrodzina

Danioninae

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Danioninae – podrodzina słodkowodnych i słonawowodnych[2] ryb promieniopłetwych z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Obejmuje 42 rodzaje i blisko 362 gatunki[2], czyniąc ją największą podrodziną karpiowatych. Gatunki z tego rodzaju są małe lub średniej wielkości, większość bywa hodowana w akwariach. Większość pochodzi z Azji i nieliczne z Afryki. Do tej podrodziny zalicza się najmniejsze ryby kostne i jedne z najmniejszych kręgowców świata – przykładem mogą być gatunki z rodzajów Paedocypris[3], Sundadanio[4] lub Microdevario[5].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

William Neil Eschmeyer w swojej pracy Catalog of Fishes, jak i portal internetowy FishBase klasyfikuje Danioninae jako rodzina Danionidae[6]. Eschmeyer dzieli Danioninae (uznając ją za rodzinę) na kilka innych podrodzin: Chedrinae, Rasborinae, Danioninae i Esominae[6]. Systematykę tą, jak wcześniej wspomniano popiera portal internetowy FishBase, bazujący na CAS[2]. Według badań z 2010 te domniemane podrodziny dzieli się na plemiona: Chedrini, Rasborini i Danionini[7]. Do plemienia Chedrini zalicza się w większości rodzaje afrykańskie oraz niektóre linie azjatyckie (Opsarius, azjatyckie populacje rodzaju Raiamas, Salmostoma)[7]. Do Rasborini zalicza się wszelkie rasbory: Trigonostigma, Rasbora i Boraras, a do plemienia Danionini tradycyjnie zalicza się Danio oraz małe gatunki ryb z rodzaju Danionella, wg badań takson siostrzany do całego Danio[7].

George Sprague Myers początkowo ustanowił 3 rodzaje: Danio, Brachydanio, and Daniops[8]. Podczas gdy rodzaj Daniops z jednym gatunkiem, D. myersi został zaliczony jako synonim Devario laoensis, rodzaj Brachydanio przetrwał dłużej. Zaliczano doń wiele gatunków z rodzaju Danio, natomiast do Danio zaliczano gatunki z rodzaju Devario. Obecnie tej systematyki się nie stosuje[8].

Maurice Kottelat et al., w 2007 roku opublikowano analizę powiązań filogenetycznych niedawno opisanego rodzaju Paedocypris, umieszczając go jako takson siostrzany w stosunku do Sundadanio[3]. Stwierdzono, że klad utworzony przez te dwa rodzaje jest śladem siostrzanym obejmującym wiele rodzajów danio, a także niektóre rodzaje razbor, takie jak Rasbora, Trigonostigma i Boraras, co sprawia, że ​​grupa Danioninae jest parafiletyczna bez tych rodzajów razbor na podstawie tych wyników. W tym artykule uznano, że rodzaje danio należą do większego Rasborinae[3].

Czasami przez akwarystów rodzaj Tanichthys jest zaliczany do Danioninae, ale badania filogenetyczne zaprzeczają bliskiemu pokrewieństwu[8]. Ponadto w badaniach z 2006 wydaje się, że Danioninae i Rasborinae to synonim. Popierają to także inne powyższe badania.

W badaniach z 2010 roku wykazano brak monofiletyzmu Danioninae, z nielicznymi incertae sedis w rodzinie karpiowatych[7].

Do podrodziny zalicza się następujące rodzaje:

Niektóre źródła zaliczają rodzaj Kottelatia do podrodziny Leuciscinae, choć FishBase uznaje ją za przedstawicielkę Danionidae(nae)[9].

Poniższy klad obrazuje położenie filogenetyczne Danioninae razem z innymi podrodzinami karpiowatych (uproszczono)[10]:


Cyprinidae









Labeoninae



Barbinae + Cyprininae + Oreininae












Danioninae





Acheilognathinae



Opsariichthyinae



reszta Opsariichthyinae




Xenocypridinae



Cultrinae





Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Występują licznie w Azji i w prawie całej Afryce[11]. Izolacją dla gatunków z tych kontynentów może być basen rzek Tygrys i Eufrat[11].

Budowa

[edytuj | edytuj kod]

Większość gatunków jest do siebie bardzo podobna pod względem morfologicznym, dlatego identyfikacja gatunków jest często trudna[12]. Zwykle większość samców ma wydłużoną płetwę odbytową[13]. Samce mogą być także jaśniejsze od samic, ogółem mieć dłuższe płetwy[13]. Nie stwierdza się wysypki tarłowej. Do tej podrodziny zalicza się najmniejsze ryby kostne i jedne z najmniejszych kręgowców świata – przykładem mogą być gatunki z rodzajów Paedocypris[3], Sundadanio[4] lub Microdevario[5]. Dlatego ze względu na swą wielkość i ubarwienie, są dobrze znane w akwarystyce[13].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Ewolucja szczęk

[edytuj | edytuj kod]

Danioninae obejmują trzy główne linie, z których każda stosuje inną strategię żywienia[14]. W 2022 roku zbadano dane na temat formy i funkcji czaszki od gatunków w każdym kladzie tej podrodziny, a następnie oceniono ich dynamikę ewolucyjną za pomocą metod filogenetyczno-porównawczych[14]. Różnice między rodzajami są silnie związane z różnicami w wysunięciu szczęki[14]. Rodzaj Danionella w ogóle nie wysuwa szczęk, gdy chwyta ofiary, członkowie taksonu Danio wysuwają szczęki do zassania i chwytania zdobyczy, a członkowie siostrzanego kladu Devario i Microdevario wysuwają szczęki, aby przytrzymać zdobycz po schwytaniu[14]. Kość przedszczękowa ewoluowała szybko, co wskazuje, że została poddana silnej selekcji naturalnej[14].

W tych badaniach główną dietą tych ryb były skorupiaki z rodzaju Artemia[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Richard Van der Laan, William Eschmeyer, Ronald Fricke, Family-group names of Recent fishes, „Zootaxa”, 2014, DOI: 10.11646/zootaxa.3882.1.1, PMID: 25543675 [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  2. ↑ a b c Family details for Danionidae – Danios, [w:] FishBase [online] [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  3. ↑ a b c d Lukas Rüber i inni, Evolution of miniaturization and the phylogenetic position of Paedocypris, comprising the world's smallest vertebrate, „BMC Evolutionary Biology”, 2007, s. 1-10, DOI: 10.1186/1471-2148-7-38 [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  4. ↑ a b Froese, Rainer and Pauly, Daniel, Species of Sundadanio, [w:] FishBase [online], 2022 [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  5. ↑ a b Froese i inni, Species of Microdevario, [w:] FishBase [online], 2013 [dostęp 2022-12-04] (ang.).
  6. ↑ a b Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan, Danionidae, [w:] CAS: Catalog of Fishes [online] [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  7. ↑ a b c d Mary Agnew i inni, Systematics of the subfamily Danioninae (Teleostei: Cypriniformes: Cyprinidae), „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 1, 57, 2010, s. 189–214, DOI: 10.1016/j.ympev.2010.05.021 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
  8. ↑ a b c Martin Ralph Brittan, Danios, A guide to the identification, care and breeding of fishes of the genera Danio and Brachydanio, 1958 [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  9. ↑ Froese i inni, Kottelatia brittani (Axelrod, 1976) [online], 2011 [dostęp 2022-12-03] (ang.).
  10. ↑ Te-Yu Liao, Sven O. Kullander, Fang Fang, Phylogenetic position of rasborin cyprinids and monophyly of major lineages among the Danioninae, based on morphological characters (Cypriniformes: Cyprinidae), „Journal of Zoological systematics Evolutionary Research”, 3, 49, 2011, s. 224-232, DOI: 10.1111/j.1439-0469.2011.00621.x [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  11. ↑ a b Te-Yu Liao, Erhan Unlu, Sven Kullander, Distribution of the Danioninae (modified from Howes 1991), „Zootaxa”, 2011, s. 31-40, DOI: 10.11646/zootaxa.2880.1.3 [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  12. ↑ Sebastian Hüllen i inni, On the Challenge to Correctly Identify Rasboras (Teleostei: Cyprinidae: Danioninae) Inhabiting the Mesangat Wetlands, East Kalimantan, Indonesia, „Diversity”, 2021, DOI: 10.3390/d13010008 [dostęp 2022-12-04] (ang.).
  13. ↑ a b c Mariam I. Adeoba i inni, Re-evaluation of the discriminatory power of DNA barcoding on some specimens of African Cyprinidae (subfamilies Cyprininae and Danioninae), „Zookeys”, 2018, DOI: 10.3897/zookeys.746.13502, PMID: 29674898 [dostęp 2022-12-04] (ang.).
  14. ↑ a b c d e f M.R. Conith i inni, The evolution of feeding mechanics in the Danioninae, or why giant danios don't suck like zebrafish, „Integrative Organismal Biology”, 2022, DOI: 10.1093/iob/obac049 [dostęp 2022-12-04] (ang.).