Dendrosicyos socotranus
_(cropped).jpg)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Dendrosicyos |
| Gatunek |
Dendrosicyos socotranus |
| Nazwa systematyczna | |
| Dendrosicyos socotranus Balf.f. Proc. Roy. Soc. Edinburgh 11: 513 (1882)[3] | |
Dendrosicyos socotranus – gatunek roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae) reprezentujący monotypowy rodzaj Dendrosicyos. Endemit archipelagu Sokotra – rośnie na największej wyspie – Sokotrze oraz na Samha. Występuje na suchych, skalistych terenach w zaroślach sukulentów, zwykle na skałach wapiennych[4]. Zagrożony jest z powodu ścinania roślin i karmienia nimi zwierząt[4], także z powodu zgryzania roślin przez kozy[5]. Roślina rzadko bywa uprawiana jako ciekawostka botaniczna[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Pękate i słabo rozgałęzione (pachykauliczne) drzewo osiągające zwykle do 3, rzadko do 6 m wysokości[7] i do 1 m średnicy pnia[8]. Roślina bez wąsów czepnych[8].
- Liście
- Jajowato-sercowate, głęboko 4–6-klapowane dłoniasto, na brzegu piłkowane i kolczaste. O charakterystycznym, nieprzyjemnym zapachu[7].
- Kwiaty
- Zebrane w zwisające z kątów liści pęczki. Osiągają 2,5 cm średnicy. Działki lejkowatego kielicha są lancetowate. Płatki korony równowąsko-lancetowate, owłosione, żółte. Pręciki są trzy, wystają poza koronę. Zalążnia jajowata, gładka. Szyjka słupka cienka, z trzema dwułatkowymi znamionami[7].
- Owoce
- Walcowate, do 4 cm długości, szczeciniasto ogruczolone, po dojrzeniu pomarańczowe. W pomarańczowym miąższu znajdują się nasiona o długości 6 mm, spłaszczone[7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Gatunek i rodzaj z plemienia Coniandreae z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Dendrosicyos socotranus Balf.f., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
- ↑ a b A. Miller, Dendrosicyos socotrana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. 2. warszawa: Muza S.A., 1998, s. 85. ISBN 83-7079-779-2.
- ↑ Fred Dortort, The Timber Press guide to succulent plants of the world: a comprehensive reference to more than 2000 species, Portland, Or.: Timber Press, 2011, s. 224, ISBN 978-0-88192-995-9, OCLC 666223938.
- ↑ a b c d Klaus Kubitzki, Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 147-148, ISBN 978-3-642-14396-0.
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 284, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Genus Dendrosicyos Balf. f.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].