Deswenlafaksyna

Deswenlafaksyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C16H25NO2

Masa molowa

263,37 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

93413-62-8

PubChem

125017

DrugBank

DB06700

Podobne związki
Pochodne

wenlafaksyna

Multimedia w Wikimedia Commons

Deswenlafaksyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, główny metabolit wenlafaksyny (jest produktem jej O-demetylacji). Stosowana jest w leczeniu depresji, podobnie jak jej macierzysty związek, od którego jest prawdopodobnie mniej skuteczna przy podobnym profilu bezpieczeństwa i tolerancji[2], chociaż późniejsza metaanaliza wykazała porównywalną skuteczność[3]. Jest lekiem przeciwdepresyjnym z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI) i jest przyjmowana doustnie[4].

Częste działania niepożądane to zawroty głowy, problemy ze snem, zwiększone pocenie się, zaparcia, senność, niepokój i problemy seksualne[4]. Poważne działania niepożądane mogą obejmować samobójstwo u osób poniżej 25 roku życia, zespół serotoninowy, krwawienie, manię i wysokie ciśnienie krwi[4]. W przypadku gwałtownego zmniejszenia dawki może wystąpić zespół odstawienny[4]. Nie jest jasne, czy stosowanie podczas ciąży lub karmienia piersią jest bezpieczne[5].

Deswenlafaksyna została dopuszczona do użytku medycznego w Stanach Zjednoczonych w 2008 roku[4]. W Europie wniosek o jej zastosowanie został odrzucony w 2009 r.[2] W 2017 roku była 235 najczęściej przepisywanym lekiem w Stanach Zjednoczonych, z ponad dwoma milionami recept[6][7].

Zastosowania medyczne

[edytuj | edytuj kod]

Deswenlafaksyna jest stosowana przede wszystkim w leczeniu zaburzeń depresyjnych[8]. Stosowanie badano tylko do 8 tygodni[4]. Może być mniej skuteczna niż wenlafaksyna[2], chociaż niektóre badania wykazały porównywalną skuteczność z mniejszą częstością nudności[3].

Dawki 50–400 mg/dobę wydają się skuteczne w przypadku zaburzeń depresyjnych, chociaż nie wykazano żadnych dodatkowych korzyści przy dawkach większych niż 50 mg/dobę, a zdarzenia niepożądane i przerwanie leczenia występowały częściej przy wyższych dawkach[9].

Deswenlafaksyna poprawia wynik HAM-D17[10] oraz pomiarów dobrego samopoczucia, takich jak Skala Niepełnosprawności Sheehana (SDS) oraz 5-punktowy Indeks Dobrostanu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO-5)[11].

Efekty uboczne

[edytuj | edytuj kod]

Częstotliwość działań niepożądanych[8][12][13]:

Bardzo częste działania niepożądane obejmują:

  • Mdłości
  • Ból głowy
  • Zawroty głowy
  • Suchość w ustach
  • Nadpotliwość
  • Biegunka
  • Bezsenność
  • Zaparcie
  • Zmęczenie

Częste działania niepożądane obejmują:

  • Drżenie
  • Niewyraźne widzenie
  • Rozszerzenie źrenic
  • Zmniejszony apetyt
  • Dysfunkcja seksualna
  • Bezsenność
  • Lęk
  • Podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów
  • Białkomocz
  • Zawroty głowy
  • Odczucie bycia roztrzęsionym
  • Astenia (słabość fizyczna i psychiczna)
  • Nerwowość
  • Uderzenia gorąca
  • Drażliwość
  • Nienormalne sny
  • Problemy z oddawaniem moczu
  • Ziewanie
  • Wysypka

Niezbyt częste działania niepożądane obejmują:

Rzadkie działania niepożądane obejmują:

Częste działania niepożądane, ale o nieznanym nasileniu to:

Farmakologia

[edytuj | edytuj kod]

Deswenlafaksyna jest syntetyczną postacią wyizolowanego głównego aktywnego metabolitu wenlafaksyny i jest klasyfikowana jako inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI). Kiedy większość osób (normalnie metabolizujących) przyjmuje wenlafaksynę, około 70% dawki jest metabolizowane do deswenlafaksyny, więc oczekuje się, że działanie tych dwóch leków będzie bardzo podobne[14]. Działa poprzez blokowanie transporterów „wychwytu zwrotnego” kluczowych neuroprzekaźników wpływających na nastrój, pozostawiając w ten sposób bardziej aktywne neuroprzekaźniki w synapsie. Dotkniętymi neuroprzekaźnikami są serotonina (5-hydroksytryptamina) i noradrenalina (noradrenalina). Jest około 10 razy silniejszy w hamowaniu wychwytu serotoniny niż wychwytu noradrenaliny[15].

Transporter K i [nM][15][16] IC50 [nM][15]
SERT 40,2 47,3
NET 558,4 531,3

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Desvenlafaxine hydrochloride [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: D2069 [dostęp 2021-11-03]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  2. ↑ a b c Westferry Circus, Canary Wharf, Withdrawal assessment report for ellefore. International Nonproprietary Name: desvenlafaxine. Procedure No. EMEA/H/C/932 [online], European Medicines Agency, 22 stycznia 2009 [dostęp 2021-10-16] (ang.).
  3. ↑ a b Kristina A. Coleman i inni, An indirect comparison of the efficacy and safety of desvenlafaxine and venlafaxine using placebo as the common comparator, „CNS spectrums”, 17 (3), 2012, s. 131–141, DOI: 10.1017/S1092852912000648, PMID: 22883424 (ang.).
  4. ↑ a b c d e f American Society of Health-System Pharmacists: Monografia bursztynianu deswenlafaksyny dla profesjonalistów. Drugs.com. (ang.).
  5. ↑ Desvenlafaxine Use During Pregnancy [online], Drugs.com [dostęp 2021-10-22] (ang.).
  6. ↑ The Top 300 of 2019 [online], clincalc.com [dostęp 2021-10-22].
  7. ↑ Desvenlafaxine – Drug Usage Statistics, ClinCalc DrugStats Database [online], clincalc.com [dostęp 2021-10-22].
  8. ↑ a b TGA eBS – Product and Consumer Medicine Information Licence [online], www.ebs.tga.gov.au [dostęp 2021-10-22].
  9. ↑ Richard Perry, Manouchkathe Cassagnol, Desvenlafaxine: a new serotonin-norepinephrine reuptake inhibitor for the treatment of adults with major depressive disorder, „Clinical Therapeutics”, 31 Pt 1, 2009, s. 1374–1404, DOI: 10.1016/j.clinthera.2009.07.012, PMID: 19698900 (ang.).
  10. ↑ Michael E. Thase i inni, An integrated analysis of the efficacy of desvenlafaxine compared with placebo in patients with major depressive disorder, „CNS spectrums”, 14 (3), 2009, s. 144–154, DOI: 10.1017/s1092852900020125, PMID: 19407711 (ang.).
  11. ↑ Claudio N. Soares i inni, Assessing the efficacy of desvenlafaxine for improving functioning and well-being outcome measures in patients with major depressive disorder: a pooled analysis of 9 double-blind, placebo-controlled, 8-week clinical trials, „The Journal of Clinical Psychiatry”, 70 (10), 2009, s. 1365–1371, DOI: 10.4088/JCP.09m05133blu, PMID: 19906341 (ang.).
  12. ↑ DailyMed – DESVENLAFAXINE tablet, extended release [online], dailymed.nlm.nih.gov [dostęp 2021-10-22].
  13. ↑ Pristiq, Khedezla (desvenlafaxine) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more [online], reference.medscape.com [dostęp 2021-10-22].
  14. ↑ Foye, Foye’s principles of medicinal chemistry, William O. Lemke, Thomas L. Williams, 2008.
  15. ↑ a b c Darlene C. Deecher i inni, Desvenlafaxine succinate: A new serotonin and norepinephrine reuptake inhibitor, „The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics”, 318 (2), 2006, s. 657–665, DOI: 10.1124/jpet.106.103382, PMID: 16675639 (ang.).
  16. ↑ BL Roth, PDSP Ki Database, J Driscol, grudzień 2012, Psychoactive Drug Screening Program (PDSP). University of North Carolina at Chapel Hill and the United States National Institute of Mental Health.