Desznica

Desznica

wieś
Dawna cerkiew i cmentarz wojenny nr 7
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Nowy Żmigród
Liczba ludności (2020)	317[2]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-230[3]
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0356955[4]
Położenie na mapie gminy Nowy Żmigród Desznica
Położenie na mapie Polski Desznica
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Desznica
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Desznica
49°33′12″N 21°29′05″E/49,553333 21,484722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieża widokowa w Desznicy

Desznica (j. łemkowski Дошниця) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Nowy Żmigród^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii Matki Bożej Niepokalanej, należącej do dekanatu Nowy Żmigród, diecezji rzeszowskiej.

Wschodnie zabudowania Desznica stanowi dawna wieś Hałbów^[6].

Historia

Nazwa wioski prawdopodobnie pochodzi do słowa deska, deszczułka.

Desznica stanowiła własność królewską i wchodziła do niegrodowego starostwa osieckiego. Była lokowana na prawie wołoskim i zamieszkana przez ludność łemkowską. W dokumentach notowana jest w 1540. Pod koniec XIX wieś weszła w ręce ziemiańskie. W 1883 została sprzedana żydom, którzy rozparcelowali majątki. Na początku XIX wieku wieś zamieszkiwało 473 mieszkańców (obecnie około 330).

W czasie I wojny światowej wokół Desznicy toczyły się walki wojsk austriackich i rosyjskich, których pamiątką jest cmentarz wojenny nr 7 projektu Dušana Jurkoviča.

Po II wojnie światowej nastąpiło wysiedlenie ludności łemkowskiej i zasiedlenie ludnością polska – głównie z Kątów i Skalnika.

Zabytki

• Dawna cerkiew św. Dymitra Męczennika, greckokatolicka, wzniesiona z piaskowca w 1790, obecnie kościół parafialny. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XIX wieku. Znajduje się tu dzwon i żyrandol przeniesiony z cerkwi w Kotani. Świątynię odnowił na własny koszt pochodzący z Desznicy kardynał Sylwestr Sembratowycz^[7].
• Cmentarz wojenny nr 7 znajdujący się poniżej świątyni, kryjący w 35 mogiłach prochy Niemców i Rosjan. Cmentarz ten jest pamiątką po walkach, jakie toczyły się w Desznicy i okolicach podczas I wojny światowej (grudzień 1914 – maj 1915)^[8].

Atrakcje

• Wieża widokowa w Desznicy - W marcu 2023 zakończyła się trwająca rok budowa wieży widokowej^[9] na wzgórzu Góra Desznicka, mierząca 25m wysokości. Można z niej zobaczyć np. Grodzisko Walik, Kamień "Nad Kątami", Magurski Park Narodowy.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 22875
2. Strona gminy. Demografia (stan na 31.12.2020 r.).
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 219 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Halbów na mapie austraickiej z XVIII w.
7. Parafia na stronie diecezji
8. Strona gminy. [dostęp 2013-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)].
9. Wieża widokowa w Desznicy - Informacje - Jak dojechać? [online], Atrakcje w Desznicy [dostęp 2023-03-13] .

Linki zewnętrzne

• Desznica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 10 .