Dezider Kardoš

Dezider Kardoš
Data i miejsce urodzenia

23 grudnia 1914
Nadlice

Pochodzenie

słowackie

Data i miejsce śmierci

18 marca 1991
Bratysława

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Dezider Kardoš (ur. 23 grudnia 1914 w Nadlicach[1][2][3], zm. 18 marca 1991 w Bratysławie[2][3]) – słowacki kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Uczył się w Bratysławie u Alexandra Moyzesa (1933–1937) oraz w Pradze u Vítězslava Nováka (1937–1939)[1][2]. Po ukończeniu studiów pracował w rozgłośni radiowej w Preszowie (1939–1945) i Koszycach (1945–1947)[1][2], później przez dwa lata kierował Filharmonią Słowacką[1]. Od 1955 do 1964 roku był przewodniczącym związku kompozytorów słowackich[1]. W 1963 roku został wykładowcą Akademii Muzycznej w Bratysławie, gdzie od 1968 roku zatrudniony był na stanowisku profesora kompozycji[1][2]. W 1975 roku otrzymał tytuł Artysty narodowego[3].

We wczesnym okresie swojej twórczości opanował liczne style i techniki kompozytorskie, przejawiając skłonność do konstruktywizmu[1]. Stopniowo wypracował własny styl, preferujący melodykę i obficie czerpiący ze słowackiego folkloru muzycznego[1]. W utworach tworzonych w latach 50. uległ wpływom socrealizmu[1].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych)[1][2]

Utwory orkiestrowe

  • 7 symfonii (I 1942, II 1955, III 1961, IV 1962, V 1965, VI 1975, VII na baryton, chór i orkiestrę 1984)
  • Allegro sinfonico (1937)
  • uwertura Moja rodná (1946)
  • uwertura Východoslovenská predohra (1950)
  • Koncert na orkiestrę (1957)
  • Hrdinská balada na orkiestrę smyczkową (1959)
  • Koncert na orkiestrę smyczkową (1963)
  • Koncert fortepianowy (1969)
  • uwertura Res philharmonica (1970)
  • Partita na 12 instrumentów smyczkowych (1972)
  • wariacje na tematy ludowe Slovakophonia (1976)
  • Koncert skrzypcowy (1980)
  • Symphonietta (1988)

Utwory kameralne

  • 4 kwartety smyczkowe (I 1935, II 1966, III 1978, IV 1985)
  • Kwintet dęty (1938)
  • 3 utwory na skrzypce i fortepian (1966)

Utwory fortepianowe

  • 2 suity (1937)
  • Bagatele (1948)

Utwory organowe

  • Preludium quasi una fantasia (1940)
  • Elevazioni (1967)

Utwory wokalne

  • kantata Zem moja rodná na chór mieszany (1948)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Mierová kantáta na baryton, chór mieszany i orkiestrę (1950)
  • Pozdrav veľkej zemi na sopran, chór mieszany i orkiestrę (1953)
  • Spevy o živote na sopran, tenora i orkiestrę (1974)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 30. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. ↑ a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1822–1823. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b c Dezider Kardoš formoval základy slovenskej hudobnej kultúry. vtedy.sk. [dostęp 2023-01-18]. (słow.).