Diabelskie skrzypce
| Budowa i charakterystyczne cechy instrumentu |
podobny do skrzypiec – pudło rezonansowe oparte na długim kiju |
|---|---|
| Charakterystyczna technika gry |
wydawanie rytmicznych odgłosów, stukanie, „basowanie” – akompaniament |
| Rola w kulturze |
instrument obrzędowy |
Diabelskie skrzypce – ludowy instrument muzyczny wyglądem przypominający miotłę[1].
Budowa instrumentu
[edytuj | edytuj kod]
Na szczycie długiego kija osadzona jest maska gbura, diabła, o wiechowatych włosach wyłażących spod kapelusza, którego rondo przyozdabiają dzwoniące przy każdym ruchu blaszki.
Poniżej połowy kija jest umieszczona deska mającą kształt skrzypiec. Ze szczytem instrumentu łączą ją jedna, dwie lub trzy struny z drutu, które pociągane brzęczą. Do deski przymocowane jest blaszane pudełko wypełnione twardymi przedmiotami, które grzechoczą przy potrząśnięciu.
Technika gry i rola w muzyce
[edytuj | edytuj kod]Diabelskie skrzypce służą głównie do wydawania rytmicznych odgłosów oraz basowania – akompaniowaniu innym instrumentom ludowym[1].
Dodatkowe dźwięki można wydobyć, uderzając dłonią lub patykiem w deskę lub pudełko[1].
Diabelskie skrzypce towarzyszą przeważnie kapelom zespołów ludowych.
Według niektórych badaczy, diabelskie skrzypce nie wchodziły przed 1939 rokiem w skład zespołów instrumentalnych – funkcjonowały jako instrument obrzędowy, używany przez grupy przebierańców w dzień zmarłych między 0.00 a 1.00 w nocy[2].
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Bolduan: Nowy Bedeker kaszubski- Gdańsk 1997
- Róża Ostrowska, Izabella Trojanowska: Bedeker Kaszubski- Gdańsk 1978
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Diabelskie skrzypce | Muzykoteka Szkolna [online], muzykotekaszkolna.pl [dostęp 2017-09-19] (pol.).
- ↑ Anna Kwaśniewska, Badania etnologiczne na Kaszubach i Pomorzu Wschodnim w XIX i XX w: ludzie, instytucje, osiągnięcia badawcze, Instytut Kaszubski, 2009, s. 443, ISBN 978-978-8389-23-1.