Dimitrie Cuclin

Dimitrie Cuclin
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1885
Gałacz

Pochodzenie

rumuńskie

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1978
Bukareszt

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Dimitrie Cuclin (ur. 5 kwietnia 1885 w Gałaczu, zm. 7 lutego 1978 w Bukareszcie[1]) – rumuński kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1903–1907 studiował w konserwatorium w Bukareszcie u Dumitru Kiriaca-Georgescu (teoria i harmonia), Alfonso Castaldiego (kontrapunkt i kompozycja) i Roberta Klencka (skrzypce), uczęszczał też do klasy kameralnej Dimitrie Dinicu i orkiestrowej Constantina Dimitrescu[2]. W 1907 roku wyjechał do Paryża, gdzie był uczniem Charlesa-Marie Widora w Konserwatorium Paryskim[2], a w latach 1908–1914 Vincenta d’Indy’ego i Auguste’a Sérieyx’go w Schola Cantorum de Paris[1][2]. Po powrocie do Bukaresztu pracował w konserwatorium jako asystent Alfonso Castaldiego (1918–1919) oraz profesor historii i estetyki muzycznej (1919–1922)[2]. Od 1924 do 1930 roku prowadził klasę skrzypiec w City Conservatory of Music i Brooklyn College of Music w Nowym Jorku[1][2]. W 1930 roku wrócił do Bukaresztu, gdzie wykładał kontrapunkt, formę i estetykę muzyczną w konserwatorium, a w latach 1939–1948 także kompozycję[2]. W latach 1932–1933 wydawał czasopismo Foaia volanta, poświęcone tematyce artystycznej i filozoficznej[2]. Działał jako krytyk i popularyzator muzyki, prowadził audycje radiowe, konferencje i prelekcje muzyczne, publikował rozprawy i eseje[2]. Przełożył na język rumuński libretto opery Saint-Saënsa Samson i Dalila oraz teksty utworów wokalnych Händla i J.S. Bacha[2].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Wraz z Enescu wywarł fundamentalny wpływ na rozwój współczesnej rumuńskiej kultury muzycznej, przeszczepiając do kraju osiągnięcia nowoczesnych europejskich technik kompozytorskich[2]. W jego twórczości dominuje wpływ francuskiej i niemieckiej muzyki doby impresjonizmu[1], nawiązania do folkloru rumuńskiego odgrywają rolę drugorzędną[2]. Język dźwiękowy Cuclina stanowi kompromis pomiędzy tonalnością a modalnością[2].

Poza muzyką zajmował się też pisarstwem, był autorem nowel, powieści i sztuk teatralnych[2]. Pisał poezje w językach rumuńskim, francuskim i angielskim, tłumaczył też na angielski wiersze Mihaia Eminescu[2].

Ważniejsze kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

Utwory orkiestrowe

  • 18 symfonii (I c-moll 1910–1932, II d-moll 1938, III C-dur 1942, IV H-dur 1944, V a-moll na głosy solowe, chór i orkiestrę 1947, VI Ges-dur 1948, VII Fis-dur 1948, VIII es-moll 1948, IX cis-moll 1949, X B-dur na chór i orkiestrę 1949, XI as-moll 1950, XII G-dur na głosy solowe, chór i orkiestrę 1951, XIII F-dur 1951, XIV e-moll 1952, XV a-moll 1954, XVI G-dur „Triumful păcii” 1959, XVII 1965, XVIII A Fericirii 1967)
  • uwertura Nitokris (1907)
  • Preludiu (1908)
  • Scherzo (1912)
  • Uwertura (1913)
  • Koncert skrzypcowy (1920)
  • Triptic (1928)
  • Elegie la moartea lui Vincent d’Indy (1932)
  • Rapsodia prahoveana (1944)
  • Rondo românesc (1944)
  • O nuntă-n Bărăgan (1944)

Utwory kameralne

  • Kwintet na flet piccolo, rożek angielski, puzon, tubę i fortepian
  • 3 kwartety smyczkowe (I F-dur 1914, II a-moll 1948, III B-dur 1949)
  • Trio fortepianowe (1926)
  • 2 sonaty na skrzypce i fortepian (1908, 1923)
  • Sonatina na skrzypce i fortepian (1917)
  • 2 sonaty (1908, 1909)
  • 6 suite de jocuri populare Românesti (1942)

Utwory na chór a cappella

  • 12 Madrigali în stil popular (1916)
  • 4 liturgie (1936–1940)
  • 84 Cîntece pentru copii (1942)
  • 101 Cîntece populare (1942)

Pieśni solowe

  • Trei sonete vechi si o epigrama do słów poetów francuskich (1913)
  • Sapte doine din război do słów kompozytora (1917)
  • Partenza na słów Iona Minulescu (1917)
  • 50 Melodii in stil popular românesc (1923–1930)
  • 25 Cîntece populare (1944)

Pieśni na głos i orkiestrę

  • Poem (1913)
  • Serenada na słów Oscara Wilde’a w przekładzie kompozytora (1928)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • kantata Isus înaintea mortii od słów kompozytora (1920)
  • Feerie di Crăcium na głosy solowe, chór i orkiestrę (1923)
  • oratorium David și Goliat na głosy solowe, chór i orkiestrę (1928)

Opery

  • opera madrygałowa Soria, libretto kompozytora (1911)
  • Traian și Dochia, libretto kompozytora (1921)
  • Agamemnon, libretto kompozytora (1922)
  • Bellérophon, libretto kompozytora (1925)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 767. ISBN 0-02-865527-3.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 276–277. ISBN 83-224-0223-6.