Dolipor

Schemat budowy doliporu: 1 – parentosom, 2 – otwór przegrody, 3 – ściana komórkowa, 4,5 – cytoplazma sąsiednich komórek
Różne typy doliporów (trzy dolne rysunki)

Dolipor (ang. dolipore septum) – specjalna struktura występująca w przegrodzie między komórkami grzybów[1]. Dolipory występują niemal u wszystkich gatunków z typu podstawczaków, brak ich tylko u przedstawicieli rdzowców (Pucciniales) i głowniowców (Ustilaginales). W odróżnieniu od zwykłej przegrody w doliporze wokół centralnego otworu występuje beczkowaty twór o szerokości 0,1–0,2 μm, z obydwu stron zamknięty specjalną porowatą błoną (parentosomem). Przez błonę tę może z jednej komórki do drugiej przepływać cytoplazma, a czasami również mitochondria[2][3].

Dolipory zostały po raz pierwszy opisane przez Royalla Moore’a i Jamesa McAlear w 1962 roku. Ich kształt jest zróżnicowany. Różnice w ich budowie są wykorzystywane do identyfikacji gatunków i jednostek taksonomicznych oraz ustalenia ich relacji filogenetycznych[2]. Na przykład Tilletiales posiadają błoniaste parentosomy, u Entorrhizales są ich pozbawione[4].

Istnieją różne typu doliporów: U Auriculariales, Dacrymycetales, Hymenochaetales i Sebacinales błonki otaczające otwór przegrody (parentosomy) z obydwu jej stron są ciągłe, ale nie dochodzą do ścian strzępek, dzięki czemu po ich bokach możliwy jest przepływ cytoplazmy i organelli. U Agaricales, borowikowców, Russulales i Polyporales parentosomy są podobne, ale przerywane, z otworami. U Tremellales praentosomy mają postać włókienek wyrastających ze ściany ku otworowi dolipora[5][6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, s. 276, 418, 420, ISBN 978-83-09-01063-0.
  2. ↑ a b G. Sumbali, B.M. Johri, The Fungi, Alpha Science International, 2005, s. 5, ISBN 978-1-84265-153-7.
  3. ↑ Textbook of Fungi [online] [dostęp 2017-05-08].
  4. ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, s. 329, ISBN 978-83-09-01048-7.
  5. ↑ Giuseppe Patrignani, Stefania Pellegrini, Fine Structures of the Fungal Septa on Varieties of Basidiomycetes, „Caryologia. International Journal of Cytology, Cytosystematics and Cytogenetics”, 39 (3–4), s. 239–250, DOI: 10.1080/00087114.1986.10797786.
  6. ↑ Na podstawie rysunku.