Dom Perkuna

dom Perkuna
Ilustracja
Gotycki Dom Perkuna w 2006 roku
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Kowno

Adres

ul. Aleksoto 6

Typ budynku

Kamienica

Styl architektoniczny

gotyk

Architekt

Michał Enkinger z Gdańska (?)

Inwestor

miasto Gdańsk

Kondygnacje

2

Rozpoczęcie budowy

pocz. XVI wieku

Ważniejsze przebudowy

1966–1969

Pierwszy właściciel

kupcy gdańscy

Położenie na mapie Kowna
Mapa konturowa Kowna, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „dom Perkuna”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „dom Perkuna”
Ziemia54°53′44,002″N 23°53′11,000″E/54,895556 23,886389
Multimedia w Wikimedia Commons

Dom Perkuna[1] (lit. Perkūno namas) – kamienica kupiecka zbudowana w Kownie w stylu gotyckim na początku XVI wieku. Zlokalizowano go przy drodze prowadzącej od przystani rzecznej na rynek miejski. W 1441 roku został podpisany traktat z kupcami gdańskimi, który umożliwił prowadzenie im działalności w Kownie, Fundatorami budynku byli prawdopodobnie hanzeatyccy kupcy z Gdańska, a budynek miał pełnić rolę ich Kantoru handlowego[2]. Przypuszczalnie projektantem budynku był gdańszczanin Michał Enkinger[2]. Sprawami Kantoru zawiadywał zarząd, na którego czele stali wybierani corocznie dwaj „starsi”, zatwierdzani przez Radę Miasta Gdańska[2]. W 1448 r. jego przełożonymi byli Hans Meynrick i Mikołaj Ranow. Siedziba kupców gdańskich mieściła się w budynku do 1532 roku[3][4].

W drugiej połowie XVI wieku kamienica została kupiona przez jezuitów, którzy urządzili w nim w 1643 roku kaplicę. Po kasacie zakonu jezuitów i klasztoru w 1773 roku, budynek uległ dewastacji. W pierwszej połowie XIX wieku wyremontowany, mieściła się w nim szkoła i teatr, do którego uczęszczał Adam Mickiewicz. Następnie ponownie zdewastowany, do czasu gdy (pod koniec XIX wieku) przeznaczono go na szkołę cerkiewną. W tym też czasie nazwano go dzisiejszą nazwą. Od 1928 roku ponownie własność jezuitów, którzy umieścili w nim internat.

Obecnie mieści się w nim muzeum Adama Mickiewicza.

W tym budynku urodził się polski historyk (jezuita) Wojciech Wijuk Kojałowicz (1609–1677).

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Późnogotycki szczyt w stylu gotyku płomienistego stylistycznie przypomina fasadę kościoła św. Anny w Wilnie. Około roku 1500 pojawiły się w Gdańsku saskie „łamane” maswerki, z którymi można łączyć formy zastosowane na szczycie kantoru kupców gdańskich[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Polski egzonim uchwalony na 119. posiedzeniu KSNG.
  2. ↑ a b c Andrzej Januszajtis, Kronika Dominika - nasz kantor w Kownie [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 12 sierpnia 2010 [dostęp 2018-10-24].
  3. ↑ KAUNAS FILM OFFICE | KAUNAS [online], www.kaunasfilmoffice.com [dostęp 2018-10-24] (ang.).
  4. ↑ WikiVisually.com [online], wikivisually.com [dostęp 2018-10-24].
  5. ↑ http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Ochrona_Zabytkow/Ochrona_Zabytkow-r1993-t46-n2_(181)/Ochrona_Zabytkow-r1993-t46-n2_(181)-s200-202/Ochrona_Zabytkow-r1993-t46-n2_(181)-s200-202.pdf

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]