Dracaena ombet
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Dracaena ombet |
| Nazwa systematyczna | |
| Dracaena ombet Heuglin ex Kotschy & Peyr. Pl. Tinn. 47 1867[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Dracaena ombet – gatunek drzewa z rodziny szparagowatych. Występuje naturalnie na terenie Arabii Saudyjskiej, Dżibuti, Egiptu, Erytrei, Etiopii, Somalii i Sudanu[5] (według niektórych źródeł także w Ugandzie[6]).
Ekologia i biologia
[edytuj | edytuj kod]Rośnie w pustynnych górach. Kiedyś powszechnie i licznie występujący, obecnie doświadczył spadku populacji w całym obszarze występowania. Rozproszone osobniki pozostają w trudno dostępnych miejscach. Szczególnie narażone na wyginięcie są subpopulacje[a][7] na wzgórzach nad Morzem Czerwonym, w Parku Narodowym Gebel Elba na terytorium spornym Egiptu i Sudanu. Inne mniejsze subpopulacje zostały odkryte w ostatnich latach w południowo-wschodnim Egipcie w pobliżu granicy z Sudanem, w Gebel Shindeib i może również występować w Gebel Shindodai[5].
Subpopulacja o małej zdolności regeneracji w Parku Narodowym Gebel Elba w 2008 roku występowała na 13 stanowiskach, w których rosło 383 drzew. Występowały one na wysokości 450–1250 m n.p.m. Średnia roczna suma opadów na tym obszarze wynosi około 50 mm. Tylko 163 osobniki były w dobrym stanie, co stanowi tylko 46,1% całej subpopulacji. Te liczby oznaczają, że liczba okazów na tym obszarze spadła o 36,36% w porównaniu z 2007 rokiem. Społeczność lokalna ma również tradycyjny system ochrony tego gatunku, lecz długotrwała susza oraz niestabilne warunki społeczno-ekonomiczne sprawiają, że działania tej społeczności nie poprawiają kondycji tej subpopulacji[6].
Z badań w Gebel Shindeib wynika, że występują tu tylko dojrzałe okazy, z których wiele jest niezdrowych z powodu suszy, zostały zaatakowane przez pasożytniczego szkodnika bądź chorobę. Subpopulacja zmniejsza się liczebnie – nie zaobserwowano występowania młodych roślin[5].
W północnym Sudanie populacja tego gatunku prawdopodobnie całkowicie zanikła na jedynym obszarze w tym kraju, na którym wiadomo było, że istniała[5].
W Dżibuti gatunek został zaobserwowany w górach Goda oraz w pobliżu jeziora Ghoubet[6].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Jego dojrzałe owoce są jadalne i spożywane przez miejscowe społeczności, jako uzupełnienie ich skromnej diety[5].
Zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Największymi zagrożeniami dla występowania tego gatunku są nadmierny wypas bydła, wycinki, susze i ewentualne ataki gatunków pasożytniczych, które mogą przyczynić się do dalszego spadku jego zasobów. Działania nad utrzymaniem istnienia tego gatunku zostały zainicjowane w Parku Narodowym Gebel Elba i okolicznych górach[5].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-10-05] (ang.).
- ↑ Dracaena ombet. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-01-13].
- ↑ Dracaena ombet, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f World Conservation Monitoring Centre, Dracaena ombet, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-01-13] (ang.).
- ↑ a b c Dracaena ombet-MAP-Egypt Project. conservationleadershipprogramme.org, Październik 2008. [dostęp 2014-01-13]. (ang.).
- ↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).