Duriatitan

Duriatitan
Barrett et al., 2010
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

(bez rangi) Macronaria
(bez rangi) Titanosauriformes
Rodzaj

Duriatitan

Gatunki
  • D. humerocristatus (Hulke, 1874)

Duriatitan („tytan z Dorset”) – rodzaj zauropoda z kladu Titanosauriformes żyjącego w późnej jurze (kimeryd) na terenach dzisiejszej Europy. Gatunkiem typowym jest opisany w 1874 r. przez Johna Hulke D. humerocristatus; jego holotypem jest lewa kość ramienna oznaczona NHMUK 44635, odkryta w osadach formacji Kimmeridge Clay w angielskim hrabstwie Dorset. Richard Lydekker (1888) uznał, że do przedstawiciela tego gatunku należała też część prawej kości łonowej oznaczona NHMUK 49165, znaleziona w pobliżu miejsca odkrycia holotypu[1]; według Barretta, Bensona i Upchurcha (2010) nie ma jednak możliwości stwierdzenia, czy rzeczywiście obie kości reprezentują ten sam gatunek[2]. Hulke zaliczył ten gatunek do rodzaju Cetiosaurus (którego nazwę błędnie zapisał jako Ceteosaurus)[3]; niektórzy późniejsi autorzy zaliczali ten gatunek do rodzaju Ornithopsis[1] lub do rodzaju Pelorosaurus. Lydekker (1888) zasugerował też, trzy gatunki angielskich zauropodów - Gigantosaurus megalonyx, Ornithopsis leedsi i właśnie „Cetiosaurus” humerocristatus - mogą być w rzeczywistości jednym i tym samym gatunkiem[1]; nie można jednak tego potwierdzić, ponieważ kości ramienne G. megalonyx i O. leedsi nie są znane, co uniemożliwia porównania[2]. Upchurch i Martin (2003), Upchurch, Barrett i Dodson (2004) oraz Naish i Martill (2007) uznali „C.” humerocristatus za ważny takson prawdopodobnie należący do rodziny Brachiosauridae; Naish i Martill wskazali też na konieczność nadania temu gatunkowi nowej nazwy rodzajowej[4][5][6]. Barrett, Benson i Upchurch (2010) na podstawie różnic w budowie kości ramiennej wykluczyli przynależność tego gatunku do rodzajów Cetiosaurus i Pelorosaurus i zaliczyli go do odrębnego rodzaju, nazwanego przez nich Duriatitan; autorzy nie byli jednak w stanie potwierdzić jego przynależności do Brachiosauridae i ograniczyli się do sklasyfikowania go jako bazalnego przedstawiciela kladu Titanosauriformes[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Richard Lydekker: Catalogue of the Fossil Reptilia and Amphibia in the British Museum (Natural History). Part I. Containing the Orders Ornithosauria, Crocodilia, Dinosauria, Squamata, Rhynchocephalia, and Proterosauria. Londyn: British Museum (Natural History), 1888, s. 1–309. ISBN 0-543-95654-7.
  2. a b c Paul M. Barrett, Roger B.J. Benson, Paul Upchurch. Dinosaurs of Dorset: Part II, the sauropod dinosaurs (Saurischia, Sauropoda) with additional comments on the theropods. „Proceedings of the Dorset Natural History and Archaeological Society”. 131, s. 113-126, 2010. (ang.). 
  3. John Whitaker Hulke. Note on a very large saurian limb-bone adapted for progression upon land, from the Kimmeridge Clay of Weymouth, Dorset. „Quarterly Journal of the Geological Society”. 30, s. 16-17, 1874. DOI: 10.1144/GSL.JGS.1874.030.01-04.17. (ang.). 
  4. Paul Upchurch, John Martin. The anatomy and taxonomy of Cetiosaurus (Saurischia, Sauropoda) from the Middle Jurassic of England. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23 (71), s. 208–231, 2003. (ang.). 
  5. Paul Upchurch, Paul Barrett, Peter Dodson: Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 259–322. ISBN 0-520-24209-2.
  6. Darren Naish, David M. Martill. Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia. „Journal of the Geological Society”. 164, s. 493–510, 2007. DOI: 10.1144/0016-76492006-032. (ang.).