Dusznik

Dusznik
	Macroderma
	G.S. Miller, 1906
	; Przedstawiciel rodzaju – dusznik australijski (M. gigas)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Rhinolophoidea
Rodzina	lironosowate
Rodzaj	dusznik
	Typ nomenklatoryczny
	Megaderma gigas Dobson, 1880
Gatunki
	5 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dusznik^[2] (Macroderma) – rodzaj ssaków z rodziny lironosowatych (Megadermatidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w północno-wschodniej, północnej i północno-zachodniej Australii^[3]^[4].

Morfologia

Długość ciała 100–130 mm, ogona brak, długość przedramienia 96–113 mm; masa ciała 130–170 g^[5]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1906 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller w artykule opisującym dwanaście nowych rodzajów nietoperzy opublikowanego na łamach Proceedings of the Biological Society of Washington^[1]. Na gatunek typowy Miller wyznaczył (oryginalne oznaczenie) dusznika australijskiego (N. gigas).

Etymologia

Macroderma: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē ‘wielki’^[7]; δερμα derma, δερματος dermatos ‘skóra’^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą jeden występujący współcześnie gatunek^[9]^[6]^[3]^[2]:

Macroderma gigas (Dobson, 1880) – dusznik australijski

Opisano również gatunki wymarłe z obszarów dzisiejszej Australii^[10]:

Macroderma godthelpi Hand, 1985^[11] (miocen)
Macroderma handae Aplin & Armstrong, 2020^[12] (pliocen lub wczesny plejstocen)
Macroderma koppa Hand, Dawson & Augee, 1988^[13] (wczesny pliocen)
Macroderma malugara Hand, 1996^[14] (miocen).

Przypisy

↑ ^a ^b G.S. Miller. Twelve new Genera of Bats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 19, s. 84, 1906. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Macroderma. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-14].
↑ Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 193. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 466. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 151.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 79.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-03]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Macroderma Miller, 1906, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-11-03] (ang.).
↑ S.J. Hand. New Miocene megadermatids (Chiroptera: Megadermatidae) from Australia with comments on megader-matid phylogenetics. „Australian Mammalogy”. 8, s. 5–43, 1985. (ang.).
↑ K.N. Armstrong, K.P. Aplin & M. Motokawa. A new species of extinct False Vampire Bat (Megadermatidae: Macroderma) from the Kimberley Region of Western Australia. „Records of the Australian Museum”. 72 (5), s. 163, 2020. DOI: 10.3853/j.2201-4349.72.2020.1732. (ang.).
↑ S.J. Hand, L. Dawson & M. Augee. Macroderma kappa, a new Tertiary species of false vampire bat (Microchiroptera: Megadermatidae) from Wellington Caves, New South Wales. „Records of the Australian Museum”. 40 (6), s. 344, 1988. DOI: 10.3853/j.0067-1975.40.1988.160. (ang.).
↑ S.J. Hand. New Miocene and Pliocene megadermatids (Mammalia, Microchiroptera) from Australia, with comments on broader aspects of megadermatid evolution. „Geobios”. 29 (3), s. 366, 1996. DOI: 10.1016/S0016-6995(96)80038-6. (ang.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Miller-1] G.S. Miller. Twelve new Genera of Bats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 19, s. 84, 1906. (ang.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-4] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Macroderma. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-14].

[Francis-5] Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 193. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 466. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=191_151]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 151.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=119_79]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 79.

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-03]. (ang.).

[zij-10] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Macroderma Miller, 1906, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-11-03] (ang.).

[Hand1985-11] S.J. Hand. New Miocene megadermatids (Chiroptera: Megadermatidae) from Australia with comments on megader-matid phylogenetics. „Australian Mammalogy”. 8, s. 5–43, 1985. (ang.).

[Aplin&Armstrong-12] K.N. Armstrong, K.P. Aplin & M. Motokawa. A new species of extinct False Vampire Bat (Megadermatidae: Macroderma) from the Kimberley Region of Western Australia. „Records of the Australian Museum”. 72 (5), s. 163, 2020. DOI: 10.3853/j.2201-4349.72.2020.1732. (ang.).

[Hand&inni-13] S.J. Hand, L. Dawson & M. Augee. Macroderma kappa, a new Tertiary species of false vampire bat (Microchiroptera: Megadermatidae) from Wellington Caves, New South Wales. „Records of the Australian Museum”. 40 (6), s. 344, 1988. DOI: 10.3853/j.0067-1975.40.1988.160. (ang.).

[Hand1996-14] S.J. Hand. New Miocene and Pliocene megadermatids (Mammalia, Microchiroptera) from Australia, with comments on broader aspects of megadermatid evolution. „Geobios”. 29 (3), s. 366, 1996. DOI: 10.1016/S0016-6995(96)80038-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]