Dzier kruszcowy

Dzier kruszcowy
Harpalus affinis
(Schrank, 1781)
Ilustracja
Dzier kruszcowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

Harpalinae

Plemię

Harpalini

Rodzaj

Harpalus

Podrodzaj

Harpalus s.str.

Gatunek

dzier kruszcowy

Multimedia w Wikimedia Commons

Dzier kruszcowy[1] (Harpalus affinis) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych.

Opis

[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o ciele długości od 8,5[2] lub 9[1][3][4] do 12 mm[2][3][4]. Wierzch ciała ma metaliczny, ubarwiony zielono, miodowo, miedziano lub niebieskawo, rzadziej czarno[1][2][4]. Czułki są jednolicie żółtoczerwone. Odnóża mają barwę czułków lub są częściowo przyczernione[3][4]. Pokrywy samic wyróżniają się matowym tłem i silniej zafalowanymi na odcinku przedwierzchołkowym brzegami bocznymi[2]. U obu płci wa lub trzy najbardziej zewnętrzne międzyrzędy pokryw oraz wierzchołkowe, a rzadko też nasadowe części międzyrzędów bardziej wewnętrznych są owłosione. Przedwierzchołkowe punkty grzbietowe występują na 2–3 najbardziej zewnętrznym międzyrzędach, a niekiedy punktowanie jest bardziej rozległe[2][4]. Rząd cierni na spodzie przednich goleni biegnie oddzielnie i prawie równolegle do rzędu kolców przedwierzchołkowych[3]. Stopy są z wierzchu nagie[2].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Owad pierwotnie o zasięgu transpalearktycznym[3]. Występuje w niemal całej Europie (z wyjątkiem niektórych wysp)[5], sięgając na północ za koło podbiegunowe. W Azji rozprzestrzeniony jest od Uralu i Turcji przez Zakaukazie i Syberię po Sachalin[6][3]. Zawleczony do Ameryki Północnej, gdzie występuje w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[3][7] oraz do Nowej Zelandii, gdzie również się zadomowił[8].

Chrząszcz ten zamieszkuje głównie tereny otwarte, suche i nasłonecznione. Preferuje gleby piaszczyste i gliniaste[6]. Pospolity jest zwłaszcza na polach, ugorach, siedliskach ruderalnych i polnych drogach[6][1]. Często znajdywany pod kamieniami[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 144.
  2. ↑ a b c d e f Carl H. Lindroth: Handbooks for the identification of British Insects. Vol. IV. part 2. Coleoptera. Carabidae. Londyn: Royal Entomological Society of London, 1974.
  3. ↑ a b c d e f g Erik Arndt, Jürgen Trautner: 4. Unterfamilie: Carabinae. W: Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Lohse, Bernhard Klausnitzer: Die Käfer Mitteleuropas. Band 2 Adephaga 1 (Carabidae, Laufkäfer). Gerd Müller-Motzfeld. Elsevier Spektrum, 2004.
  4. ↑ a b c d e Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 339.
  5. ↑ Harpalus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-02-14].
  6. ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (3), 1974. 
  7. ↑ Carl H. Lindroth. The Ground-Beetles (Carabidae, excl. Cincidelinae) of Canada and Alaska, Part 5. „Opuscula Entomologica”, 1968. 
  8. ↑ J.I. Townsend. Harpalus affinis (Schrank) (Coleoptera: Carabidae) recently established in the North Island of New Zealand. „New Zealand Entomologist.”. 15. (1), s. 25–29, 1992. DOI: 10.1080/00779962.1992.9722624.