Dzwonki mszalne
Dzwonki mszalne (z fr. clochette) – idiofon składający się z czterech różnej wielkości dzwoneczków, zamocowanych na krzyżowym zawieszeniu ze specjalnym uchwytem. Jest wykorzystywany w trakcie mszy świętej, nabożeństw lub podczas procesji eucharystycznych przez liturgiczną służbę ołtarza, aby zwrócić uwagę uczestnikom liturgii o zmianie postawy w danym momencie mszy bądź procesji eucharystycznej, ponieważ dzieje się coś szczególnego i ważnego[1][2][3][4].
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Dzwonki mszalne składają się z czterech różnej wielkości małych dzwonków, które są zamocowane na krzyżowym zawieszeniu wyposażonym w uchwyt. Powszechnie spotykane dzwonki mszalne są wykonane z mosiądzu. Bywają bogato zrobione, a ich wielkość uzależniona jest od danej świątyni, gdzie są używane[1][4].
Przeznaczenie
[edytuj | edytuj kod]Dzwonki mszalne mają zwracać uwagę na najważniejsze momenty podczas liturgii. Wybrzmiewają podczas adoracji Najświętszego Sakramentu, wtedy informują wiernych o zmianie postawy na klęczącą lub stojącą, a także podczas procesji eucharystycznych takich jak: Rezurekcja, Boże Ciało, procesje w dniach odpustowych dla danej parafii, co symbolizuje chwalenie Boga[1][4][5].
Wykorzystanie
[edytuj | edytuj kod]Dzwonki kościelne podczas mszy świętej używa się zgodnie z przepisami liturgicznymi Krajowej Komisji Duszpasterskiej Liturgicznej Służby Ołtarza[3][5][6]. Natomiast wiele diecezji ma swoje tradycje dotyczące sposobu dzwonienia podczas mszy, które nie muszą być zmieniane[1][2]. 150 pkt Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (Ogólne Wprowadzenie Do Mszału Rzymskiego) opisuje, że ministrant przed epiklezą powinien zadzwonić dzwonkami i zgodnie z miejscowymi zwyczajami dzwonić kiedy celebrans ukazuje wiernym święte postacie[7]. Podczas modlitwy eucharystycznej zawsze dzwoni się trzykrotnie w niewielkich odstępach czasu przed epiklezą, czyli bezpośrednio przed tym jak kapłan wyciąga ręce nad darami. Dzieje się tak po następujących modlitwach eucharystycznych[8][9]:
- w II Modlitwie Eucharystycznej po słowach źródło wszelkiej świętości lub w niedziele i święta, po słowach Przez Niego prosimy Ciebie, Wszechmogący Boże,
- w III Modlitwie Eucharystycznej po słowach składał Tobie ofiarę czystą lub po wspomnieniu tajemnicy dnia w uroczystości i święta,
- w IV Modlitwie Eucharystycznej po słowach i dopełnia wszelkiego uświęcenia,
- w V Modlitwie Eucharystycznej po słowach wyjaśnia nam Pisma i łamie dla nas chleb,
- w I Modlitwie Eucharystycznej o tajemnicy pojednania po słowach abyśmy byli świętymi, jak Ty jesteś święty,
- w II Modlitwie Eucharystycznej o tajemnicy pojednania po słowach abyśmy także my dawali siebie braciom.
Przepisy liturgiczne Krajowej Komisji Duszpasterskiej Liturgicznej Służby Ołtarza podają również, że dzwonkami dzwoni się[2]:
- podczas ukazania hostii trzykrotnie w niewielkich odstępach czasu,
- podczas klękania kapłana po ukazaniu hostii trzykrotnie,
- podczas ukazania kielicha trzykrotnie w niewielkich odstępach czasu,
- podczas klękania kapłana po ukazaniu Krwi Chrystusa trzykrotnie,
- bezpośrednio po śpiewie Baranku Boży (dzwonienie powinno towarzyszyć przyklęknięciu celebransa),
- gdy po odmówieniu modlitw przed Komunią św. celebrans przyklęka, zanim weźmie do rąk hostię trzykrotnie,
- gdy celebrans przyklęka przed zamknięciem tabernakulum trzykrotnie.
Podczas ukazywania hostii i kielicha przez celebransa używa się gongu, jeśli taki występuje[2][3][4][5].
Dzwonków mszalnych nie używa się w okresie upamiętniającym cierpienia i mękę Jezusa Chrystusa, czyli od Gloria na Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, aż do uroczystego śpiewu Gloria podczas Wigilii Paschalnej. W tym okresie liturgicznym dzwonki są zastępowane kołatkami[1][4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Czym są gong I dzwonki mszalne? [online], sacrum.pl, 17 września 2019 [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ a b c d Funkcje ministranta podczas mszy świętej [online], fara-jaslo.rzeszow.opoka.org.pl, 20 kwietnia 2013 [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ a b c Niezbędnik ministranta [online], lso.bratalbert.com.pl [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ a b c d e Co warto wiedzieć o gongu i dzwonkach mszalnych? [online], ofio.pl, 23 czerwca 2023 [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ a b c Vademecum ministranta [online], cieplice-pijarzy.pl [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ Przepisy dotyczące dzwonienia podczas mszy świętej wg Komisji Episkopatu Polski ds. Liturgii i Duszpasterstwa Liturgicznego z 5 grudnia 1994 r. [online], vademecumliturgiczne.pl, 4 kwietnia 2018 [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ Normy liturgiczne ustanowione przez Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (Ogólne Wprowadzenie Do Mszału Rzymskiego) z 6 listopada 2003 r. [online], liturgista.pl [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ Kiedy dzwonić dzwonkami podczas modlitwy eucharystycznej? [online], liturgia.krakow.pl [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ Jak używać dzwonków w czasie modlitw eucharystycznych? [online], liturgia.pl, 31 marca 2007 [dostęp 2024-02-26] (pol.).