Dzwonkówka kosmkowata

Dzwonkówka kosmakowata
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

dzwonkówka kosmakowata

Nazwa systematyczna
Entoloma sericellum (Fr.) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zerbst): 97 (1871)
Multimedia w Wikimedia Commons
Zarodniki

Dzwonkówka kosmakowata (Entoloma sericellum (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus sericeus ß sericellus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer[1].

Ma 33 synonimy. Niektóre z nich:

  • Alboleptonia rubellotincta Largent & Watling 1986
  • Alboleptonia sericella (Fr.) Largent & R.G. Benedict 1970
  • Eccilia carneoalba (With.) Quél. 1880
  • Leptonia sericella (Fr.) Barbier 1911
  • Rhodophyllus carneoalbus (With.) Quél. 1886
  • Rhodophyllus sericellus (Fr.) Quél. 1886[2].

W 1898 r. Stanisław Chełchowski nadał mu polską nazwę wieruszka (bedłka) kosmkowata, w 2003 r. Władysław Wojewoda zmienił ją na dzwonkówka kosmkowata[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Kapelusz o średnicy 1–4,5 cm, początkowo głęboko wypukły, potem rozszerzający się do szeroko wypukłego, na koniec wklęsły lub wzniesiony. Brzeg czasami falisty, za młodu podwinięty, z wiekiem wypłaszczony. Powierzchnia włókienkowata, czasami wydająca się jedwabista, o barwie od białej do kremowo-płowej, sporadycznie siniejąca, bladołososiowa do kremowożółtej[4].

Blaszki

Przyrośnięte, karbowane, gęste, cienkie, stosunkowo wąskie, o szerokości do 4 mm szerokości, w młodości białe do kremowych, z wiekiem zabarwione na różowo od dojrzewających zarodników. Występują międzyblaszki do 3-rzędu[4].

Trzon

Wysokość 2,5–5,5 cm, grubość 0,4–0,8 cm, kruchy, chrzęstny, mniej więcej równy, początkowo pełny, po osiągnięciu dojrzałości pusty, walcowaty, czasami podłużnie rowkowany. Powierzchnia pna szczycie oprószona, gdzie indziej niepozornie prążkowana z rozsianymi bawełnianymi łuskami, biała, delikatnie kosmkowata. Brak częściowej osłony[4].

Wysyp zarodników

Różowy. Zarodniki 9,0-11,5 × 7,0-8,5 µm, kanciaste, z widoczną porą rostkową[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Afryki i Antarktydy. W Europie jest bardzo szeroko rozprzestrzeniony, występuje od Morza Śródziemnego po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego i od Grenlandii po wschodnie krańce Europy[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył liczne stanowiska z uwagą, że jej rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia nie są znane[3]. W internetowym atlasie grzybów jest umieszczona w rejestrze gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].

Grzyb naziemny, prawdopodobnie mykoryzowy. Występuje wśród traw na łąkach, pastwiskach, w zaroślach, przy drogach i w lasach, zwłaszcza w olsach. Owocniki pojawiają się najczęściej od sierpnia do września[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d California Fungi – Entoloma sericellum [online], California Fungi [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  5. ↑ Występowanie dzwonkówki kosmkowatej na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-29].
  6. ↑ Aktualne stanowiska dzwonkówki kosmkowatej w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2022-11-29].