Dębionka

Dębionka
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

rawicki

Gmina

Pakosław

Strefa numeracyjna

65

Kod pocztowy

63-904[2]

Tablice rejestracyjne

PRA

SIMC

0374090

Położenie na mapie gminy Pakosław
Mapa konturowa gminy Pakosław, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dębionka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dębionka”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dębionka”
Położenie na mapie powiatu rawickiego
Mapa konturowa powiatu rawickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Dębionka”
Ziemia51°35′07″N 16°59′06″E/51,585278 16,985000[1]

Dębionka – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Pakosław.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Dębionka to najmniejsza wieś w gminie Pakosław. Tworzy sołectwo wraz z sąsiednią wsią Kubeczkami. Położona jest na zachodnim krańcu gminy, przy drodze powiatowej Rawicz - Milicz. Pola Dębionki graniczą z polami tzw. Hazów właściwych[3].

Wieś 4 stycznia 2010 r. liczyła 40 mieszkańców[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako folwark Dębianka należała do wsi mniejszych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[5]. Dębianka należała do okręgu sarnowskiego tego powiatu i stanowiła część majątku Ostrobudki, którego właścicielem był wówczas (1846) Rogaliński[5]. Do majątku Ostrobudki przynależały także: Niedźwiadki, Ugoda i Sworowski młyn. Według spisu urzędowego z 1837 roku folwark Dębianka liczył 32 mieszkańców, którzy zamieszkiwali trzy dymy (domostwa)[5].

Jedna z osad hazackich – Dębionka – pojawiła się w 1637 roku (pierwsza wzmianka w księgach metrykalnych), na miejscu karczowanej puszczy zwanej Czarnym Lasem[6], na drodze leśnej prowadzącej ze Stwolna przez Zawady do Golejewka[7]. Pierwszym właścicielem Dębionki był Stanisław Choiński – pan na Stwolnie. W roku 1685 nazwę Dębionka nosił oprócz osady, również staw istniejący niedaleko[8]. Być może jest to ten sam, który widnieje na mapie z około 1780 r. niedaleko wsi Kubeczki[9]. W 1789 roku Dębionka (mająca wówczas 13 mieszkańców) wraz z Ugodą i Niedźwiadkami weszła w skład majętności ostrobudzkiej, której właścicielem był Hipolit Rogaliński. W 1821 roku Dębionka była folwarkiem należącym do dóbr Ostrobudek, liczyła wtedy 18 dusz[10], a jej mieszkańcy jak wynika z ksiąg metrykalnych trudnili się chowem owiec i pracą na folwarku[11]. Natomiast w 1835 roku folwark miał 3 domy i 15 mieszkańców, należał do dóbr Ostrobudek oraz do parafii w Golejewku, podlegał pod sąd w Rawiczu, a poczta była w Sarnowie[12]. W 1856 folwark miał 75 mieszkańców[13]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod rokiem 1881 podaje, że Dębionka to osada w powiecie krobskim mająca 2 domy i 17 mieszkańców, wszyscy to katolicy, było 4 analfabetów. Poczta mieściła się w Pakosławiu, a stacja kolejowa w Rawiczu. W tym czasie istniał nadal folwark należący do dominium ostrobudzkiego, którego właścicielem był Eustachy Rogaliński. Ostrobudki wraz z folwarkiem Dębionką miały wówczas ponad 212 ha, z czego 188 to rola, 11 łąki i po 6 ha lasu i nieużytków. Grunty te przynosiły 3215 marek czystego dochodu[14]. W XIX w. funkcjonował pod Dębionką młyn wodny Słupski Młyn[15] na starym korycie Orli[16] (obecna rzeka Stara Orla). W 1893 roku Eustachy Rogaliński sprzedał folwark Dębionka hrabiemu Janowi Czarneckiemu, tak, więc weszła w skład dóbr Golejewka. Do zabudowań folwarcznych należała owczarnia oraz wielka dworska chałupa[17]. W 1890 r. jak wynika z mapy topograficznej Meβtischblatt, w miejscowości istniała również leśniczówka (Forsthaus)[18]. Przed I wojną światową Dębionka była podzielona na dwie części, jedna podlegała pod Golejewko, druga należała do Niedźwiadek. 1 grudnia 1910 r. pierwsza miała 22 a druga 32 mieszkańców[19]. W czasie okupacji niemieckiej miejscowość nosiła nazwę Eichen i podlegała pod Amtsbezirk Kiefernrode (Chojno)[20].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 22935
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 223 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Charakterystyka wsi Dębionka. pakoslaw.pl. [dostęp 2015-05-01].
  4. ↑ Liczba mieszkańców. gmina.pakoslaw.pl. [dostęp 2015-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-10)].
  5. ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 228.
  6. ↑ Czarny Las. [dostęp 2015-04-30].
  7. ↑ Kazimierz Chudy, Czestram Golejewko: dzieje Parafii Wszystkich Świętych, Wyd. DTSK Silesia Wrocław - Golejewko 2005, ISBN 83-88976-38-9, 9788388976384, s. 24
  8. ↑ Slavia occidentalis, Wydawnictwo poznańskiego towarzystwa przyjaciół nauk, 1928 [dostęp 2016-03-24] (pol.).
  9. ↑ Klokan Technologies GmbH, [Rawicz] – Umísti [online], cuni.georeferencer.com [dostęp 2016-03-24].
  10. ↑ Alexander August Mutzell: Neues topographisch-Stattisch-Geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. Halle: 1821, s. 261.
  11. ↑ Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Golejewko (pow. rawicki). Szukaj w archiwach. [dostęp 2015-05-01].[1]
  12. ↑ J.C. Müller: Handbuch zu dem Atlas von Preussen in 27 Karten. Erfurt: 1835, s. 652.
  13. ↑ Kraatz: Topographisch-statistisches Handbuch des Preussischen Staates, enthaltend die sämmtlichen Städte, Flecken, Dörfer ... mit Angabe des Gerichtes erster Instanz. Berlin: 1856, s. 115.
  14. ↑ Filip Sulimierski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2. Warszawa: 1881, s. 18.
  15. ↑ Słupski Młyn. [dostęp 2015-04-30].
  16. ↑ Bronisław Chlebowski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T 7. Warszawa: 1886, s. 583.
  17. ↑ Kazimierz Chudy: Czestram Golejewko. Dzieje Parafii Wszystkich Świętych. Wrocław - Golejewko: DTSK Silesia, 2005, s. 24. ISBN 83-88976-38-9.
  18. ↑ Messtischblatt 2562: Korsenz, wydanie 1 z 1890 r.. Deutsche Fotothek. [dostęp 2015-05-01].
  19. ↑ Orte im Kreis Rawitsch. rawitsch.de. [dostęp 2015-05-01].
  20. ↑ Amtsbezirk Kiefernrode (Kr. Rawitsch). territorial.de. [dostęp 2015-05-01].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Gmina Pakosław
Wsie
Osada
Osady leśne
Integralne
części wsi