Ekaryna (EC 3.4.99.27) – jednołańcuchowa glikoproteina[1], metaloproteinaza będąca aktywatorem protrombiny, otrzymywana z jadu efy piaskowej[2]. Cechuje się ona specyficznością substratową dla protrombiny. Jej działanie polega na zmianie protrombiny w trzy produkty o różnej aktywności: meizotrombinę, meizotrombinę-1 i α-trombinę. Powoduje to nagłą aktywację kaskady krzepnięcia na jej ostatnim etapie i szybkie zużycie fibrynogenu, w efekcie czego krew przestaje krzepnąć, a ofiara ukąszenia wykrwawia się[3]. W przeciwieństwie do fizjologicznego kompleksu protrombinazy, nie wymaga do działania jonów wapnia, jest aktywna w obecności heparyny, zaś substrat który wykorzystuje, nie musi być karboksylowany w wątrobie (na jej działanie nie wpływają antagonisty witaminy K, ani niewydolność wątroby)[4].
Jest wykorzystywana w koagulologii do oznaczania czasu ekarynowego[5].
- ↑ S.S. Nishida S.S. i inni, cDNA cloning and deduced amino acid sequence of prothrombin activator (ecarin) from Kenyan Echis carinatus venom., „Biochemistry”, 34 (5), 1995, s. 1771–1778 (ang.).
- ↑ KornalikK. F KornalikK., SchieckS. A SchieckS., HabermannH. E HabermannH., Isolation, biochemical and pharmacologic characterization of a prothrombin-activating principle from Echis carinatus venom., „Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmakol.”, 264 (3), 1969, s. 259–260 .
- ↑ WarrellW. DA WarrellW. i inni, Poisoning by bites of the saw-scaled or carpet viper (Echis carinatus) in Nigeria., „Q J Med.”, 46 (181), styczeń 1977, s. 33–62 (ang.).
- ↑ B.R.B.R. Franza B.R.B.R., jr., D.L.D.L. Aronson D.L.D.L., J.S.J.S. Finlayson J.S.J.S., Activation of human prothrombin by a procoagulant fraction from the venom of Echis carinatus. Identification of a high molecular weight intermediate with thrombin activity., „Journal of Biological Chemistry”, 250, 1975, s. 7057–7068 .
- ↑ B.B. Potzsch B.B. i inni, Monitoring of recombinant hirudin: assessment of a plasma-based ecarin clotting time assay., „Thromb. Res.”, 86, 1997, s. 373–383 .