Ekdycjusz

Ekdycjusz

Ecdicius Avitus

magister militum
Data i miejsce urodzenia	~420 Galia
Data śmierci	~475
Przebieg służby
Lata służby	~ 469–475
Siły zbrojne	Armia rzymska

Ekdycjusz Awitus, Ecdicius Avitus (ur. ok. 420 – zm. po 475) – galorzymski arystokrata, senator, magister militum praesentalis od 474 do 475. Syn cesarza Awitusa.

Życiorys

Ekdycjusz wychowywał się we wpływowej rodzinie przyszłego cesarza Awitusa w Augustonemetum (obecnie Clermont-Ferrand). Jego siostra Papianilla była żoną Sydoniusza Apollinarisa, dlatego często odwiedzał jego posiadłość w Avitacum (prawdopodobnie obecne Lac d'Aydat)^[1]. Miał brata imieniem Agrykola. W latach 60. V wieku był jedną z najbogatszych i najważniejszych osobistości zachodniego imperium i przebywał na dworze cesarza Antemiusza do 469^[2].

Razem ze szwagrem Sydoniuszem, biskupem Clermont, bronił Owernii przed atakami Wizygotów od 471 do 474. Król Wizygotów Euryk oblegał wiele miast Owernii, ale Ekdycjusz, dzięki prywatnym oddziałom bucellarii opłacanym z własnych dochodów, dostarczał zaopatrzenie oblężonym miastom. Między innymi udało mu się przerwać oblężenie Augustonemetum^[3][4][1].

Na podstawie wzmianki Jordanesa w Getica (O pochodzeniu i czynach Gotów) przypuszcza się, że Ekdycjusz jako dux Romanorum stał na czele dukatu Owernii, czyli odrębnego okręgu wojskowego z własnym dowódcą^[5][6].

Za panowania cesarza Antemiusza Ekdycjusz uzyskał podporządkowanie się władzy rzymskiej Burgundów Chilperyka II jako osiedlonych sprzymierzeńców (foederati)^[1][7][8].

Cesarz Juliusz Nepos pod koniec 474 podniósł Ekdycjusza do rangi patrycjusza, którą obiecał mu już wcześniej Antemiusz^[5][9], i obdarzył go stanowiskiem magister militum praesentialis, zapewne z zamiarem powierzenia mu prowadzenia wojny z Wizygotami^[1]. Jednakże gdy tylko rozpoczął w 475 kampanię przeciw Wizygotom, został odwołany przez Neposa do Italii, a jako głównodowodzący armią rzymską zastąpił go Flawiusz Orestes. Poza tym Nepos zawarł z królem Eurykiem porozumienie o oddaniu Wizygotom Owernii w zamian za Prowansję, wobec czego obrona tego obszaru przez Ekdycjusza stała się bezcelowa. Odtąd postać Ekdycjusza znika z zapisów historycznych^[10][11][12].

Ekdycjusz jest adresatem dwóch listów Sydoniusza: II 1 i III 3 oraz wiersza (carm. XX).

Przypisy

1. Martindale 2006 ↓, s. 384.
2. Martindale 2006 ↓, s. 383.
3. Krawczuk 1991 ↓, s. 556.
4. Zołoteńki 2011 ↓, s. 195.
5. Zołoteńki 2011 ↓, s. 253.
6. Jordanes ↓, Getica 240.
7. Zołoteńki 2011 ↓, przypis 527, s. 195–196.
8. Zołoteńki 2011 ↓, przypis 739, s. 259–260.
9. Pawlak 2010 ↓, s. 65.
10. Krawczuk 1991 ↓, s. 562–563.
11. Zołoteńki 2011 ↓, s. 195–196.
12. Pawlak 2010 ↓, s. 70–71.

Bibliografia

Źródła

• Sydoniusz Apolinary: Listy i wiersze. Tłumaczenie Mieczysław Brożek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, seria: Seria Biblioteka Przekładów z Literatury Starożytnej, nr 14. ISBN 83-88857-56-8. Brak numerów stron w książce
• Edward Zwolski: Kasjodor i Jordanes. Historia gocka czyli Scytyjska Europa. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1984.

Opracowania

• Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Dominat. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Iskry", 1991, s. 534–541. ISBN 83-207-1099-5.
• John Robert Martindale: The Prosopography of the Later Roman Empire. T. II A.D. 395-527. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, s. 383–384. ISBN 978-0-521-20159-9. (ang.).
• Dawid Zołoteńki: Galia u schyłku panowania rzymskiego. Administracja cywilna i wojskowa oraz jej reprezentanci w latach 455–486. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2011, seria: Notus — Scripta Antiqua et Byzantina. ISBN 978-83-62261-34-5.
• Marcin Pawlak: Rzymski Zachód w latach 395–493. W: Świat rzymski w V wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Rafała Kosińskiego i Kamilli Twardowskiej. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2010. ISBN 978-83-62261-16-1.