El Temür
El Temür (mong. Яньтөмөр - Yanitömör, chiń. 燕帖木儿; ur. 1285, zm. 1333) – kipczacki oficer, który w 1328 osadził cesarza Wenzonga na tronie dynastii Yuan[1].
Po śmierci cesarza Jisüntemüra w 1328 r. rozgorzała walka, znana pod nazwą wojny dwóch stolic – Shangdu i Dadu (dzis. Pekin), którą wygrał El Temür. Było to starcie wywołane przez konflikt klanowy, najkrwawszy konflikt w historii dynastii Yuan[2]. Po zwycięstwie cesarz Wenzong abdykował na rzecz brata, Kusali, którego popierał chan czagatajski Eldżigedej. Wenzong wydał ucztę na cześć brata, po której jego brat rozchorował się i zmarł, podobno otruty przez kipczackiego oficera. Regent El Temür złamał potęgę wspierających Kusalę watażków zagrażających pozycji jego i cesarstwa. Miał córkę, Danashiri, która została poślubiona kolejnemu marionetkowemu cesarzowi, Toghon Temürowi (cesarz Weizong), ostatniemu z dynastii Yuan, a także syna, dowódcę Tangqishi (Tankis). W 1335 r. regent wraz z Danashiri i Tankisem został obalony i zamordowany przez niegdysiejszego sojusznika, Bajana z plemienia Merkitów[3]. Następnie przejął on funkcje regenta i prawej ręki cesarza i sam stał się kolejną osobą sterującą Weizongiem. Sam stracił potem życie z rąk wybitnego doradcy cesarza, bratanka Bajana Tokto'a.
Kultura masowa
[edytuj | edytuj kod]Rolę El Temüra odtworzył Jeon Gook-hwan w koreańskim serialu Cesarzowa Ki (kor. 기황후, MOCT: Gi Hwanghu) z lat 2013–2014.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Morris Rossabi, Eurasian Influences on Yuan China, Institute of Southeast Asian Studies, 23 maja 2013, ISBN 978-981-4459-72-3 [dostęp 2017-02-23] (ang.).
- ↑ David M. Robinso, Empire's Twilight: Northeast Asia Under the Mongols.
- ↑ Atwood, Christopher P.: Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire. ISBN 0-8160-4671-9.